بازنمایی قزلباش ها در نگاره های شاهنامه طهماسبی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 120

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAVAT-22-4_005

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

قزلباش ها از مهم ترین عوامل قدرت در دوره صفوی بوده اند که نزدیک به یک قرن، مهم ترین مناصب نظامی و سیاسی ایران را دراختیار داشتند. آن ها نقش اصلی را در به قدرت رسیدن صفویان ایفا کردند. هم زمان با قدرت قزلباش ها، تصویرسازی شاهنامه طهماسبی به دستور شاه اسماعیل اول (۹۰۵-۹۳۰/۱۴۹۹-۱۵۲۳) آغاز شد و در زمان سلطنت شاه طهماسب اول (۹۳۰-۹۸۴/۱۵۲۳-۱۵۷۶) پایان پذیرفت و قزلباشان که مشخصه اصلی آن ها، کلاه های موسوم به قزلباش بود، در این نگاره ها تجسم یافتند. پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی-تحلیلی و تاریخی و روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای، به این سوال پاسخ داده است که نگارگر تاچه میزان توانسته جایگاه و اهمیت قزلباش ها را در این دوره درخلال نگاره های شاهنامه طهماسبی تصویر کند. این نوشتار با هدف آشنایی با جایگاه و دلایل اهمیت قزلباش ها در اوایل عصر صفوی انجام پذیرفته است. انتظار می رود موقعیت منحصربه فرد قزلباش ها در عرصه سیاسی، دلیل اصلی بازنمایی گسترده آن ها در نگاره های شاهنامه طهماسبی بوده باشد. نتایج این پژوهش ضمن تایید فرضیه فوق، نشان می دهد که عنوان قزلباش، به جنبه ای فراقبیله ای اشاره دارد؛ به طوری که در دوره صفوی، ایران را با نام کشور قزلباش می شناخته اند. مناصب قزلباش ها هم که در نگاره های شاهنامه طهماسبی درقالب مناصب درباری، نظامی و هنری مشاهده می شود، در بسیاری از موارد، این جنبه از قابلیت آن ها را نشان می دهد.

نویسندگان

عباس ایزدی

هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

محمد خزایی

استاد گروه ارتباط تصویری، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

حسنعلی پورمند

دانشیار گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آنجوللو، جووان ماریا (۱۳۴۹)، سفرنامه آنجوللو در سفرنامه های ونیزیان ...
  • بابایی، سوسن و دیگران (۱۳۹۳)، غلامان خاصه، نخبگان نوخاسته دوران ...
  • باستانی پاریزی، محمدابراهیم (۱۳۶۲)، سیاست و اقتصاد عصر صفوی، چ۳، ...
  • برن، رهر (۱۳۵۷)، نظام ایالات در دوره صفویه، ترجمه کیکاووس ...
  • بیانی، خان بابا (۱۳۷۸)، تاریخ نظامی ایران، جنگ های دوره ...
  • تاورنیه، ژان باتیست (۱۳۶۳)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه ابوتراب نوری، با ...
  • دالساندری، وینچنتو (۱۳۴۹)، سفرنامه دالساندری در سفرنامه های ونیزیان در ...
  • دلاواله، پیترو (۱۳۸۱)، سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمه شعاع الدین شفا، ...
  • دولیه د لند، آندره (۱۳۵۵)، زیبایی های ایران، ترجمه محسن ...
  • رویمر، ه.ر (۱۳۸۰)، دوره صفویان در تاریخ ایران دوره صفویان، ...
  • سانسون (۱۳۷۷)، سفرنامه سانسون: وضع کشور ایران در عهد شاه ...
  • سیوری، راجر (۱۳۸۰)، در باب صفویان، ترجمه رمضان علی روح ...
  • سیوری، راجر (۱۳۹۳)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، چ۲۴، ...
  • شاردن، ژان (۱۳۷۴)، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، ج۲ و ...
  • شجاع، عبدالمجید (۱۳۸۴)، زن، سیاست و حرم سرا در عصر ...
  • شرلی، آنتونی (۱۳۶۲)، سفرنامه برادران شرلی، ترجمه آوانس، به کوشش ...
  • علی بابایی، غلام رضا (۱۳۸۲)، تاریخ ارتش ایران، آشیان، تهران ...
  • کمپفر، انگلبرت (۱۳۶۳)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاوس جهانداری، چ۳، شرکت ...
  • نوایی، عبدالحسین و غفاری فرد، عباس قلی (۱۳۸۶)، تاریخ تحولات ...
  • هینتس، والتر (۱۳۷۱). شاه اسماعیل دوم صفوی، ترجمه کیکاوس جهانداری، ...
  • Canby, Sheila R (۲۰۱۴), The SHAHNAMA of shah Tahmasp, the ...
  • نمایش کامل مراجع