ارزیابی آلودگی فلزات سنگین با استفاده از شاخص آلودگی انفرادی و شاخص جامع آلودگی در خاکهای زراعی دشت اردبیل

آلودگی تغییر نامطلوب ویژگی های فیزیکی ، شیمیایی و بیولوژیکی خاک است که زندگی بشر و سایر موجودات گیاهی و جانوری ، فرآیندهای صنعتی ، شرایط زندگی روی کره زمین و منابع طبیعی ارزشمند مانند آب را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این تحقیق در بخشی از اراضی زراعی که در اطراف برخی واحدهای صنعتی در دشت اردبیل قرار داشتند انجام گردید. ۴۶ نمونه خاک از اطراف واحدها در عمق صفر تا ۳۰ سانتی متری برداشته شد. غلظت فلزات سنگین سرب، روی ، مس و کادمیم با روش روش آکوارجیا اندازه گیری شد. شاخص آلودگی انفرادی (Pi) و شاخص جامع آلودگی (Pj) محاسبه گردید. مس بیشترین و کادمیم کمترین غلظت را داشت . Zn حداقل مقدار (۵۵۹/۰) و Cd بیشترین مقدار (۰۰۰/۶) شاخص انفرادی را به دست آورد. آلودگی Pb دو کلاس آلودگی جزئی و خفیف قرار، Zn دو کلاس تمیز و آلودگی جزئی ، Cu دو کلاس آلودگی جزئی و خفیف و Cd چهار کلاس آلودگی جزئی ، خفیف ، متوسط و شدید را در منطقه ایجاد کردند. شاخص جامع آلودگی (Pj) با میانگین ۹۹۹/۲ از ۴۴۷/۱ تا ۶۳۱/۴ متغیر بود. ۳۵/۴ درصد محل نمونه ها در کلاس آلودگی خفیف ، ۳۵/۵۴ درصد در کلاس آلودگی متوسط و ۳۰/۴۱ درصد محل نمونه ها در کلاس آلودگی شدید قرار گرفتند. شاخص انفرادی ممکن است قادر به ارزیابی صحیح آلودگی نباشند و بهتر است برای تصمیم گیری بهتر از شاخص جامع کمک گرفته شود. همچنین می توان کلاس های شاخص جامع آلودگی ایجاد شده در منطقه را به کادمیم نسبت داد. چون سه فلز Pb، Zn و Cu آلودگی بالاتر از خفیف ایجاد نکرده اند.