جنوب دریاچه ارومیه در عصر آهن۳: مدارکی جدید از مهاباد

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 110

فایل این مقاله در 26 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JARCS-15-1_002

تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1402

چکیده مقاله:

به استناد شواهد تاریخی، جنوب دریاچه ارومیه در عصر آهن۳ (۸۰۰ – ۵۵۰ پ.م ) محل زندگی اقوام مختلف بوده است و از نظر سیاسی، میان پادشاهی­های کوچک تقسیم شده بود که مرزهای سیاسی آن­ها با نزاع قدرت­های منطقه­ای آشور و اورارتو بر سر تصاحب منطقه تغییر می­یافت. در این میان، اقتدار و وسعت قلمرو پادشاهی مانا بیش از سایرین بوده است. با اینکه منطقه مهاباد بخش اصلی قلمرو پادشاهی مانا را در برمی گرفت، اما در مطالعات باستان­ شناسی عصر آهن۳، کمتر به آن توجه شده است. در فروردین ماه ۱۳۹۶ بررسی بخش مرکزی شهرستان مهاباد با هدف شناخت سکونت­گاه­ های عصر آهن۳ و مطالعه خصوصیات، تحلیل ساختار، نحوه پراکنش و وسعت آن­ها بازنگری شد. در این بررسی که با روش پیمایش سطحی فشرده انجام شد، شمار ۲۴ محوطه از این دوره شناسایی و نمونه­­ های برداشت­ شده که عمدتا شامل یافته­ های سفالی است، در طی مطالعات کتابخانه­ ای و با استفاده از گزارش ­ها، کتاب­ ها و مقاله ­های منتشرشده از استقرارهای عصر آهن۳ تاریخ­گذاری شده است. مهم­ ترین پرسش­ های این پژوهش عبارت ­اند از اینکه ساختار و وسعت استقرارهای دوره آهن۳ در دشت مهاباد بر اساس یافته­ های باستان­ شناسی به چه شکل و تبادلات فرهنگی و برهم­کنش ­های منطقه ­ای و فرامنطقه ای دشت مهاباد با مناطق هم جوار در این دوره چگونه بوده است. به طور کلی نتایج بررسی­ نشان می­ دهد محوطه ­های شناسایی­شده از نوع محوطه­ های با معماری صخره­ای، محوطه­ های گورستانی و تپه­ های استقراری است و یافته­ های سفالی حاکی از این است که دشت مهاباد در این دوره­، افزون بر ارتباطات درون منطقه ­ای، با منطقه غرب ایران نیز ارتباطات فرهنگی برون­ منطقه­ ای داشته است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

واحد جولائی

گروه باستان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، ایران

رضا رضالو

گروه باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

کریم حاجی زاده

گروه باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

بهروز افخمی

گروه باستان شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسمعیلی، عبدالکریم، (۱۳۹۳)، «کاوش در محوطه مانایی بردکنته در شهرستان ...
  • بهجتی، هدایت؛ (۱۳۷۹)، «بررسی منابع و مسائل آب وخاک منطقه ...
  • بی­نام، (۱۳۸۳)، «گزارش شناسایی وضع موجود، مطالعات بازنگری آبیاری و ...
  • بی نام، (۱۳۸۸)، «طرح جامع شهر مهاباد»، سازمان مسکن و ...
  • بیننده، علی، (۱۳۹۲)، «حوزه دریاچه­ ارومیه در دوران پیش از ...
  • حیدری، رضا، (۱۳۸۵)، «گزارش پرونده های ثبتی شهرستان مهاباد»، ارومیه، ...
  • بررسی عوامل موثر بر تغییرات تراز آب زیرزمینی در دشت مهاباد [مقاله کنفرانسی]
  • دیاکونوف، ایگور میخائیلوویچ، (۱۳۸۸)، تاریخ ماد، ترجمه کریم کشاورز، تهران، ...
  • درویشی خاتونی، جواد؛ صالحی پور میلانی، علیرضا؛ محمدی، علی، (۱۳۹۳)، ...
  • سرفراز، علی اکبر؛ فیروزمندی، بهمن، (۱۳۹۳)، باستان شناسی و هنر ...
  • علی یف، اقرار؛ (۱۳۹۲)، پادشاهی ماد، ترجمه کامبیز میربهاء، تهران، ...
  • کارگر، بهمن، (۱۳۸۳)، « قلایچی: ایزیرتو مرکز مانا لایه Ib، ...
  • لوین، لوئیس، (۱۳۸۱)، «عصر آهن ایران»، در باستان­شناسی غرب ایران، ...
  • مترجم، عباس، (۱۳۷۸)، بررسی و تحلیل الگوهای استقراری دوره مفرغ ...
  • ملازاده, کاظم، (۱۳۹۴)، «تاثیر کاربرد ساخته های آهنی در پیشرفت ...
  • _________، (۱۳۹۴)، باستان­شناسی ماد، تهران، سمت ...
  • _________، (۱۳۸۳)، باستان­شناسی و جغرافیای تاریخی مانا، رساله دوره دکتری ...
  • مهدوی، مسعود؛ محی الدینی، محمدامین،(۱۳۸۹)، «بررسی توان های محیطی و ...
  • نقشینه، امیر صادق؛ طلایی، حسن؛ نیکنامی، کمال الدین، (۱۳۹۱)، «گورستان ...
  • Aliev, I., ۲۰۱۲, Mad Kingdom, translated by Cambiz Mirbaha, Tehran: ...
  • Nakhshineh, A., Talaie, H & Niknami, K., ۲۰۱۲, Cemetery of ...
  • Behjati, H., Kordavan, P., Moshiri, R., ۲۰۰۰, Investigating water and ...
  • Bevan, A. and Wilson, A., ۲۰۱۳. Models of settlement hierarchy ...
  • Binandeh, A., ۲۰۱۲. Lake Urmia region in prehistoric times, Zagros ...
  • Current Situation Identification Report, irrigation and drainage revision studies of ...
  • Danti, M.D., ۲۰۱۳. The Oxford Handbook of Ancient Iran: The ...
  • Darvishi Khatouni, J., Salehipour Milani, A., Mohammadi, A., ۲۰۱۴, Limnology ...
  • Diakonoff, I.M., ۲۰۰۹, History of Media, translated by Karim Keshavarz, ...
  • Esmaili, A.K., ۲۰۱۴. Exploration of Manai Bardkante site in Mahabad ...
  • Gall, Hubertus, Von., ۱۹۶۶, Zu den" medischen" Felsgräbern in Nordwestiran ...
  • Hejebri Nobari, A., Davoudi, H., Mousavi Kouhpar, S.M., Mashkour, M. ...
  • Heydari, R., ۲۰۰۶, “Report of registered files of Mahabad city”, ...
  • Karegar, B., ۲۰۰۴, Qalaichi: Izirto Center of Mana Layer Ib,In: ...
  • Khalaj, M., Saghafian, B., Khayat Kholghi, M., ۲۰۱۵, Investigation of ...
  • Khatib Shahidi, H., ۲۰۰۶, Recent Investigations at Hasanlu and Reconsideration ...
  • Kleiss, W., ۱۹۷۷. Alte Wege in West-Iran.(Routes antiques d'Iran occidental), ...
  • Kroll, S., ۲۰۰۵, The southern Urmia basin in the Early ...
  • Levin, L., ۲۰۰۲, Iron Age of Iran, In: Hall, F., ...
  • Mahabad City Master Plan., ۲۰۰۸, Ministry of Roads and Urban ...
  • Mahdavi, M., Mohi Aldini, M.A., ۲۰۰۹, Investigation of environmental capabilities ...
  • Matthews, R., & Fazeli Nashli, H., ۲۰۲۲, The archaeology of ...
  • Mollazadeh, K., ۲۰۰۸, The Pottery from the Mannean site of ...
  • ______, ۲۰۱۵, The impact of the use of iron constructions ...
  • _____, ۲۰۱۵, Archeology of Media, Tehran: Samt.[in Persian] ...
  • Motarjem, A., ۱۹۹۹, Investigation and analysis of settlement patterns of ...
  • Rezvani, H., & Roustaei, K, ۲۰۰۷, A preliminary report on ...
  • Solecki, R. S., ۱۹۹۹, An Archaeological Survey in Western Azarbaijan, ...
  • Stronach, D., Roaf, M., Stronach, R., Bökönyi, S, ۱۹۷۸, Excavations ...
  • Thomalsky, J., ۲۰۰۶. Die Eisenzeitliche Keramik von Zendan-e Suleiman in ...
  • Young, T. C., ۱۹۶۵, A Comparative Ceramic Chronology for Western ...
  • Young, T. C., ۱۹۶۷, The Iranian Migration in to the ...
  • نمایش کامل مراجع