شناسایی و اعتبارسنجی مناطق بالقوه خطر سیلاب با استفاده از تکنیک آنالیز تصمیم گیری چند معیاره (MCDA) و پردازش داده های راداری سنتینل۱

امروزه به دلیل تغییرات آب و هوایی و رخداد بارندگی های سیل آسا، مخاطره سیلاب یکی از معظلات مهم در مناطق خشک محسوب می شود. شهرستان زرند در استان کرمان یکی از این مناطق محسوب می شود که متاثر از این پدیده، متحمل صدمات زیادی در بخش های زیربنایی و کشاورزی شده است. هدف از این پژوهش شناسایی و تعیین مناطق بالقوه خطر سیلاب با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و GIS است. در این راستا از هشت معیار جهت تهیه شاخص خطر سیلاب استفاده شد، این پارامتر ها شامل معیار جریان تجمعی، قابلیت تخلیه، ارتفاع، فاصله از آبراهه، پوشش زمین، ضریب رواناب، شیب و زمین شناسی می شود. لایه های مذکور در محیط GIS پس از تشکیل ماتریس مقایسات زوجی بر اساس روش Fuzzy-AHP وزن دهی و تلفیق شدند. سرانجام، با توجه به شاخص خطر سیلاب (FHI) نقشه خطر سیلاب مربوط به منطقه مورد مطالعه تهیه شد. نتایج حاصله نشان می دهد که در حدود ۵ درصد از محدوده مورد مطالعه را خطر بسیار بالا (۱۸۸۰۰ هکتار)، ۲۳ درصد خطر بالا (۹۴۱۰۰ هکتار)، ۴۴ درصد خطر متوسط (۱۷۹۷۰۰ هکتار)، ۲۲ درصد خطر کم (۸۸۲۰۰ هکتار) و ۶ درصد بسیار کم (۲۳۱۰۰ هکتار)، تشکیل می-دهد. محدوده های خطر بالا و خیلی بالا بیشتر در دشت و محدوده های کشاورزی واقع شده اند. نتایج حاصل نشان می دهد که علاوه بر زمین های کشاورزی بسیاری از مناطق مسکونی به ویژه در روستاها در معرض خطر سیلاب قرار دارند. به منظور اعتبارسنجی نقشه خطر سیلاب ایجاد شده، از نقشه مناطق سیل زده حاصل از روش حد آستانه استفاده شد. مقایسه این دو نشان می دهد که حدود ۳۲ و ۴۹ درصد از مساحت کل مناطق سیل زده به ترتیب در طبقات با خطر بالا و خطر بسیار بالا قرار دارد. نتایج حاصل نشان داد که استفاده از روش تحلیل چند معیاره مبتنی بر GIS می تواند به طور موثر در تجزیه و تحلیل خطر سیلاب کارآمد باشد.