بررسی حقیقت اختیار انسان از منظر حضرت آیت الله فیاضی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 133

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-9-34_005

تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1402

چکیده مقاله:

فلاسفه اسلامی براساس قاعده ضرورت علی معتقدند که هر فعل اختیاری انسان، از سوی فاعل به درجه وجوب می رسد و با وصف ضرورت محقق می شود. ولی برخی اندیشمندان، ضروری بودن فعل را با اختیاری بودن آن ناسازگار دانسته و با استناد به بداهت اختیار انسان، ضروری بودن فعل اختیاری و مبادی آن را انکار کرده اند. به اعتقاد این اندیشمندان، برای پذیرش اراده آزاد و اختیار حقیقی باید قاعده ضرورت علی را از تحلیل مبادی فعل کنار گذاشت و هر انسانی را در هر مرحله ای پیش از انجام فعل اختیاری خود، در اصل انجام فعل و در کیفیت انجام آن کاملا آزاد تلقی نمود.از یک سو نمی توان نقش و اهمیت بحث اختیار و اراده آزاد در تحلیل فلسفی رفتار انسانی در علوم انسانی و مطالعات اجتماعی را انکار کرد و از سوی دیگر، بحث علیت و ضرورت علی را که از مباحث بسیار با اهمیت و قریب به بدیهی در فلسفه شمرده شده اند، نمی توان کنار گذاشت. ازاین رو در این مقاله، بحث تنافی یا عدم تنافی اختیار و ضرورت علی را از زاویه ای تازه بررسی کرده و عدم تنافی آنها را اثبات نموده ایم.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

یاسر حسین پور

A PhD. holder of transcendent philosophy from Imam Khomeini Institute of Education and Research.

احمد سعیدی

An associate professor and faculty member at Imam Khomeini Institute.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابراهیمی دینانی، غلام حسین (۱۳۷۲). قواعد کلی فلسفی در ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۹۸۰م). عیون الحکمه. بیروت: دارالقلم. ...
  • (۱۴۰۴ق/الف). الشفاء، «الالهیات». قم: مکتبه آیه الله المرعشی. ...
  • (۱۴۰۴ق/ب). التعلیقات. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی ...
  • اراکی، محسن (۱۳۹۲). آزادی و علیت. تهران: موسسه پژوهشی حکمت ...
  • باقری، خسرو و زهره خسروی (۱۳۸۵). «بررسی تطبیقی عاملیت آدمی ...
  • حسن زاده آملی، حسن (۱۳۷۹). خیرالاثر در رد جبر و ...
  • حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۹ق). نهایه المرام فی علم الکلام. ...
  • موسوی خمینی، سید روح الله (۱۴۲۱ق). الطلب و الاراده. تهران: ...
  • فخرالدین رازی، محمد بن عمر (۱۳۷۳). شرح عیون الحکمه (ج۳). ...
  • رحمانی، محمدهادی (۱۳۹۴). «اختیار و ضروت علی و معلولی». حکمت ...
  • رفیعی آتانی، عطاءالله (۱۳۹۶). واقعیت و روش تبیین «کنش انسانی» ...
  • سبحانی، جعفر (۱۳۸۴). الالهیات (ج۲). قم: موسسه امام صادق ...
  • سبزواری، ملاهادی (۱۳۷۹). شرح المنظومه. با تعلیق حسن حسن­زاده آملی. ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم (۱۳۰۲ق). مجموعه الرسائل التسعه. تهران: ...
  • (۱۳۵۴). المبدا و المعاد. تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران. ...
  • (۱۹۸۱م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه (ج۱). بیروت: دار ...
  • (۱۳۶۰/الف). اسرار الآیات. تهران: انجمن حکمت و فلسفه. ...
  • ۱۳۶۰/ب). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. مشهد: المرکز الجامعی للنشر. ...
  • (۱۳۶۶). تفسیر القرآن الکریم (ج۱). قم: بیدار. ...
  • (۱۳۷۵). مجموعه رسائل فلسفی. تهران: حکمت. ...
  • (۱۳۸۳). شرح اصول الکافی (ج۳). تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۱). نهایهالحکمه (ج۱). به تعلیق غلامرضا فیاضی. ...
  • (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج۱۳). قم: جامعه مدرسین ...
  • فیروزیان، شبیر (۱۳۹۸). مقدمه ای بر روان ‍شناسی از دیدگاه ...
  • فیاض، محمداسحاق (۱۴۱۰ق). محاضرات فی اصول الفقه(ج۲). تقریرا لبحث آیه ...
  • فیاضی، غلامرضا (۱۳۹۰). علم النفس فلسفی. با تحقیق و تدوین ...
  • (۱۳۸۸). «جبر فلسفی از نگاه قاعده ضرورت سابق». آیین حکمت. ...
  • کین، رابرت (۱۳۹۴). فلسفه اختیار. با ترجمه فخرالسادات علوی. تهران: ...
  • لیکاف، جورج و مارک جانسون (۱۳۹۴). فلسفه جسمانی، «ذهن جسمانی ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق). بحارالانوار(ج۶۶، ۹۷). بیروت: دار احیاء التراث العربی ...
  • مصباح، مجتبی (۱۳۹۰). احتمال معرفت شناختی. قم: موسسه آموزشی و ...
  • ملکی تبریزی، جواد (۱۴۳۰ق). لقاءالله تعالی. قم: بیدار ...
  • مولوی، جلال­الدین (۱۳۷۳). مثنوی معنوی. تهران: وزارت ارشاد اسلامی ...
  • میرجعفری میان دهی، محمدجواد (۱۳۹۵). جبر فلسفی از دیدگاه استاد ...
  • میلتن برگر، ریموند (۱۳۸۸). شیوه های تغییر رفتار. با ترجمه ...
  • نبویان، محمدمهدی (۱۳۹۶). جستارهایی در فلسفه اسلامی (ج۲). قم: مجمع ...
  • هاشمی شاهرودی، محمود (۱۴۰۵ق). بحوث فی علم الاصول (ج۲). تقریر ...
  • نمایش کامل مراجع