اصل علیت و علوم انسانی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 98

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-8-29_003

تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1402

چکیده مقاله:

هرچند تبیین علی یکی از مهم ترین اهداف علوم طبیعی به شمار می آید، اما این تبیین در علوم انسانی با تردیدها و ابهام هایی روبه رو است. این ابهام ها علاوه بر آنکه سرآغاز پیدایش مکاتبی متعارض درباره ماهیت پدیده های انسانی گشته و روش های علوم انسانی توصیفی را تحت تاثیر قرار داده است، منجر به اختلاف نظرهایی اساسی درباره اهداف علوم انسانی شده است؛ همان طور که چیستی و چگونگی علوم دستوری را به شدت دست خوش ابهام کرده است. ازاین رو باید بحث از اصل علیت و ارتباط آن با علوم انسانی را یکی از ریشه ای ترین نقاط اختلاف برانگیز در فلسفه علوم انسانی دانست. در این مقاله، ابتدا برخی از تفسیرها از این اصل و نیز جریان آن در پدیده های انسانی با روش انتقادی بررسی شده و به مغالطات و شبهاتی که دامن گیر برخی صاحب نظران شده است پاسخ داده می شود. سپس با روش تحلیل عقلی، جریان اصل علیت در پدیده های انسانی تشریح شده و انواع علت ها و روابط میان آنها تبیین شده است.

نویسندگان

علی مصباح

دانشیار و عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ابی جمهور، محمدبن زین الدین (۱۴۰۵ق). عوالی اللئالی العزیزیه ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۹). منزلت عقل در هندسه معرفت دینی. ...
  • (۱۳۸۸-۱۳۹۲). تسنیم، (ج۱، ۳، ۱۴، ۲۵ و ۲۹). قم: اسراء ...
  • سالم، مریم (۱۳۹۲). «علیت ارسطویی یا تبیین ارسطویی»؛ معرفت فلسفی. ...
  • سروش، عبدالکریم (۱۳۸۵). تفرج صنع (نسخه الکترونیکی). تهران: صراط ...
  • سهروردی، یحیی بن حبش (۱۳۷۵). مجموعه مصنفات شیخ اشراق (ج۱). ...
  • شهرزوری، محمد بن محمد (۱۳۸۳). رسائل الشجره الالهیه فی علوم ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (۱۹۸۱م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج۱، ۱۹). ...
  • عبودیت، عبدالرسول (۱۳۷۸). هستی شناسی؛ «سلسله دروس اندیشه های بنیادین ...
  • (۱۳۸۵). درآمدی بر فلسفه اسلامی؛ «سلسله دروس اندیشه های بنیادین ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۹۱). آموزش فلسفه (ج۲). قم: انتشارات موسسه ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۶۸). شش مقاله؛ «جهان بینی الهی و جهان ...
  • (۱۳۷۸). آشنایی با قرآن (ج۸). تهران: انتشارات صدرا ...
  • Danermark B. et al. (۲۰۰۲), Explaining Society: Critical Realism in ...
  • Davidson, Donald (۱۹۹۴). “Actions, Reasons, Causes.” In Readings in the ...
  • Dilthey, Wilhelm (۱۹۷۶). Selected Writings, edited, translated, and introduced by ...
  • (۱۹۸۸), Introduction to the Human Sciences, translated with an introductory ...
  • Fullerton, Ronald A. (۱۹۸۷), “Historicism: What it is, and What ...
  • Götz, Michael J. et al. (۱۹۹۹), “Criminality and Antisocial Behaviour ...
  • Lepore, Ernest and Kirk Ludwig (۲۰۰۴). “Donald Davidson,” Midwest Studies ...
  • Little, Daniel (۱۹۹۱). Varieties of Social Explanation. Boulder, CO: Westview ...
  • Mannheim, Karl (۱۹۲۴), "Historismus," Archiv fuer Sozial- wissenschaft und Sozialpolitik, ...
  • Mannheim, Karl (۱۹۶۰ [۱۹۳۶۱), Ideology and Utopia, translated by L. ...
  • Meinecke, Friedrich (۱۹۷۲ [۱۹۳۶۱), Historism; The Rise of a New ...
  • Sherratt, Yvonne (۲۰۰۶). Continental Philosophy of Social Science; Hermeneutics, Genealogy ...
  • Troeltsch, Ernst (۱۹۲۲), Der Historismus und seine Probleme, Tuebingen J. ...
  • (۱۹۲۳), Christian Thought. Translated by F. Huegel et al, London: ...
  • Vanberg, Viktor J. (۲۰۰۲). “Rational Choice VS Program-based Behavior,” Rationality ...
  • نمایش کامل مراجع