ترسیم ساختار شبکه ای فرآیند و ترابط کنش های معرفت شناسانه عقل

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 53

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FHI-8-28_004

تاریخ نمایه سازی: 19 مهر 1402

چکیده مقاله:

عقل مهم ترین مجرای ارتباط با واقع است که بین اندیشه وران اسلامی، در اصل حجیت آن شکی نیست. تنقیح جامع کنش های عقل، یکی از مسائل مهم دانش معرفت شناسی اسلامی است که افق بخش و زیربنای دانش منطق محسوب می گردد. درحالی که منطق اسلامی همت خود را تنها به فرآیند «تعریف» و «استدلال» اختصاص داده است. هم از حیث نظر، حکما در عبارات خود به کنش های معرفت بخش متعدد دیگری اشاره کرده اند و هم در عمل، روند تولید علم و عقل پژوهی تنها با تعریف و استدلال سامان نمی یابد. هر تعداد فعالیت عقلی موثر در معرفت که در این بحث بررسی شود، روش شناسی عام علم (خادم العلوم) وظیفه دارد از فرآیند آن گفت وگو نماید و مسیر آن را برای علم پژوهان روشن سازد. این مقاله با روش توصیفی و تفسیری و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای نوشته شده است. نوشتار حاضر در تلاش است بر پایه استقراء محققین معاصر از کنش های عقل چارچوب، سابقه و جایگاه آنها را در سنت حکمت اسلامی تبیین نماید و با تحلیل عقلی، ساختار و ترابط آنها را بررسی کند؛ با این هدف که راه برای پژوهش در ابواب مغفول مانده روش شناسی علم باز گردد و ادبیات روش شناختی تولید علم اسلامی تقویت شود. ره آورد مقاله، معرفی و عنوان دهی به کنش های جدیدی از عقل، از قبیل عقل شاهد، عقل تحلیلی، عقل توصیفی، عقل انتقادی، عقل معنایاب و ... است. نتیجه نهایی این بررسی، ترسیم ساختار شبکه ای فرآیندهای عقلانی است که در قالب روندنما (فلوچارت) ارائه شده است

نویسندگان

علی ابراهیم پور

طلبه حوزه علیمه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله (۱۳۷۹). النجاه من الغرق فی ...
  • (۱۳۷۱). المباحثات. تحقیق محسن بیدارفر. قم: بیدار. ...
  • (۱۳۶۳). المبدا و المعاد. به اهتمام عبدالله نورانی. تهران: موسسه ...
  • (۱۴۰۵ق). منطق المشرقیین. قم: آیت الله مرعشی. ...
  • (۱۴۰۴ق الف). الشفاء (المنطق) المقولات. تحقیق سعید زاید. قم: آیه ...
  • (۱۴۰۴ق ب). الشفاء (المنطق) البرهان. تحقیق سعید زاید. قم: آیت ...
  • (۱۴۰۴ق پ). الشفاء (الطبیعیات) النفس. تحقیق سعید زاید. قم: آیت ...
  • (۱۴۰۴ق ت). الاهیات شفاء، تصحیح سعید زاید. قم: آیت الله ...
  • (۱۴۰۴ق ث). التعلیقات، تحقیق عبدالرحمان بدوی. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله؛ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن ...
  • ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (۱۴۰۴ق). تحف العقول، تصحیح ...
  • ابن کمونه، سعدبن منصور (۱۴۰۲ق). الجدید فی الحکمه. تحقیق حمید ...
  • اخوان الصفا (۱۴۱۲ق). رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفاء (ج۱). ...
  • بغدادی، ابوالبرکات (۱۳۷۳). المعتبر فی الحکمه (ج۱). اصفهان: دانشگاه اصفهان ...
  • بنیاد پژوهش های اسلامی (۱۴۱۴ق). شرح المصطلحات الفلسفیه. مشهد: بنیاد ...
  • بهمنیار بن مرزبان (۱۳۷۵). التحصیل. تصحیح مرتضی مطهری. تهران: دانشگاه ...
  • پارسانیا، حمید و عبدالحسین، خسروپناه (۱۳۹۲). تولید و تکوین علوم ...
  • پارسانیا، حمید (۱۳۸۷). رئالیسم انتقادی حکمت صدرایی. مجله علوم سیاسی ...
  • (۱۳۹۱). جهان های اجتماعی. قم: کتاب فردا ...
  • تهانوی، محمدعلی (۱۹۹۶م). کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم (ج۱). بیروت: ...
  • جبر، فرید و دیگران (۱۹۹۶م). موسوعه مصطلحات علم المنطق عندالعرب. ...
  • حبیبی، رضا (۱۳۸۶). درآمدی بر فلسفه علم. قم: موسسه آموزشی ...
  • حسین زاده، محمد (۱۳۹۳). مبانی معرفت شناختی علوم انسانی در ...
  • (۱۳۸۶). منابع معرفت. قم: موسسه آموزشی وپژوهشی امام خمینی ...
  • خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۹۲). فلسفه علوم انسانی. قم: تعلیم و تربیت ...
  • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (۱۳۶۱). اساس الاقتباس. تصحیح ...
  • (۱۴۰۵ق). تلخیص المحصل. بیروت: دارالاضواء ...
  • رابینز، استیفن (۱۳۹۶). تئوری سازمان: ساختار و طرح سازمانی. ترجمه ...
  • رضائیان، علی (۱۳۹۵). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: سمت ...
  • ساوی، زین الدین عمربن سهلان (۱۳۸۳). البصائر النصیریه. به تحقیق ...
  • سبزواری، ملاهادی (۱۳۷۹). شرح المنظومه (ج۵). به تصحیح حسن زاده. ...
  • شریفی، احمدحسین (۱۳۹۳). مبانی علوم انسانی اسلامی. تهران: آفتاب توسعه ...
  • شهرزوری، شمس الدین (۱۳۷۲). شرح حکمه الاشراق. به تحقیق حسین ...
  • (۱۳۸۳). رسائل الشجره الالهیه فی علوم الحقایق الربانیه. به تحقیق ...
  • صدر، محمدباقر (۱۴۲۲ق). دروس فی علم الاصول. قم: دارالهدی ...
  • صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم (۱۳۵۴). المبدا و المعاد. به تصحیح ...
  • (۱۳۶۰). الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه. به تصحیح سید جلال ...
  • (۱۳۸۳). شرح اصول الکافی (ج۱). به تصحیح محمد خواجوی. تهران: ...
  • (۱۹۸۱م). الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه. بیروت: داراحیاء التراث. ...
  • (بی تا). الحاشیه علی الهیات الشفاء. قم: بیدار ...
  • صلیبا، جمیل (۱۳۶۶). فرهنگ فلسفی. ترجمه منوچهر صانعی دره بیدی. ...
  • (۱۴۱۴ق). المعجم الفلسفی. بیروت: الشرکه العالمیه للکتاب ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۹۰ق). المیزان فی تفسیر القرآن (ج۲). بیروت: ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۲ق). القواعدالجلیه فی شرح الرساله ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف؛ خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن ...
  • علی دوست، ابوالقاسم (۱۳۹۱). فقه و عقل. تهران: پژوهشگاه فرهنگ ...
  • فارابی، محمد بن محمد (۱۳۶۶). المنطقیات. به تحقیق محمدتقی دانش ...
  • فخررازی، محمد بن عمر (۱۳۷۳). شرح عیون الحکمه. به تصحیح ...
  • (۱۴۰۴ق). شرح الفخر الرازی علی الاشارات (ج۱). قم: مکتبه آیه ...
  • فقیه، نظام الدین (۱۳۹۳). سیستم های پویا (اصول و تعیین ...
  • قائمی نیا، علی رضا (۱۳۸۲). شبکه معرفت دینی (بحثی در ...
  • قراملکی، احد (۱۳۹۲). روش شناسی مطالعات دینی. مشهد: نشر دانشگاه ...
  • قراملکی، احد و محمدقائم عابدی (۱۳۹۵). شرح مبسوط منطق اشارات: ...
  • قطب الدین شیرازی، محمود بن مسعود (۱۳۸۳). شرح حکمه الاشراق. ...
  • قطب الدین رازی، محمد بن محمد (بی تا). شرح مطالع ...
  • کاتبی قزوینی، نجم الدین (۱۳۸۴). تحریرالقواعدالمنطقیه فی شرح الرساله الشمسیه. ...
  • کاپلستون، فریدریک (۱۳۸۰). تاریخ فلسفه یونان و روم. ترجمه جلال ...
  • کندی، یعقوب بن اسحاق (بی تا). رسائل الکندی الفلسفیه. به ...
  • لوکری، فضل بن محمد (۱۳۷۳). بیان الحق بضمان الصدق. به ...
  • محمدی ری‍ شهری، محمد (۱۳۸۹). میزان الحکمه (ج۵). ترجمه حمیدرضا ...
  • محمدی، داوود ودیگران (۱۳۸۹). تجزیه و تحلیل سیستم ها (تفکر ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۹۴). آموزش فلسفه (ج۱). قم: موسسه آموزشی ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۷۷). مجموعه آثار. قم و تهران: صدرا ...
  • مطهری، مرتضی و علامه سید محمدحسین طباطبایی (۱۳۷۷). مجموعه آثار: ...
  • مظفر، محمدرضا (۱۴۳۳ق). المنطق. با تعلیقه غلامرضا فیاضی. قم: موسسه ...
  • ملائی توانی، علیرضا (۱۳۹۰). درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ. ...
  • میرداماد، محمدباقر (۱۳۸۰). جذوات و مواقیت. به تصحیح علی اوجبی. ...
  • نائینی، محمدحسین (۱۳۵۲). اجود التقریرات. قم: مطبعه العرفان ...
  • نراقی، ملامهدی (۱۳۸۰). شرح الالهیات من کتاب الشفاء (ج۱). قم: ...
  • واسطی، عبدالحمید (۱۳۹۱). نگرش سیستمی به دین. مشهد: موسسه مطالعات ...
  • واسطی، عبدالحمید (۱۳۹۴). راهنمای تحقیق با اقتباس از نگرش اسلام ...
  • یزدان پناه، سید یدالله (۱۳۹۶). تاملاتی در فلسفه فلسفه اسلامی. ...
  • نمایش کامل مراجع