زندگی و زمانه عبدالرزاق لاهیجی

دوران حکومت صفویان یکی از ادوار مهم در زمینه حضور علمای شیعه در ساختار سیاسی، مذهبی و اجتماعی جامعه ایران می باشد. آنان نظام سیاسی خود را با دین اسلام و مذهب شیعه اثنی عشری پیوند داده بودند و از این رو برای نخستین بار در کنار نظام اداری سازمان یافته در امور اجرایی کشور، ساختار تشکیلات نوین دینی پدید آوردند که منجر به تمایز این دوران از نظر حضور علمای شیعه نسبت به گذشته سیاسی ایران گردید. اندیشمندان شیعه یکی از مهم ترین عوامل در جهت تدوین و تکوین قلمرو دیدگاه ها و اندیشه های شیعی بودند. عبدالرزاق لاهیجی معروف به فیاض لاهیجی از دانشمندان و علمایی می باشد که در قرن یازدهم هجری قمری در صحنه سیاسی و مذهبی جامعه ایران ظهور کرد؛ او فیلسوف و حکیمی بزرگ در میان اهل فلسفه و کلام بود که علاوه بر شکوفایی در زمینه اندیشه این دوران، توانست در بدنه قدرت دولت صفوی نیز صاحب اثر باشد. وی که از عالمان دوره صفوی در زمانه حکومت شاه عباس دوم و داماد صدرالمتالهین ملاصدرا بود. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد از منابع کتابخانه ای حیات فردی و علمی عبدالرزاق لاهیجی و آرای وی در تحقق فلسفه شیعه را مورد توجه قرار داده است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که این عالم تلاش داشت تا با پیوند آرای ملاصدرا با آرای شیعی و فقهی نوعی کلام جدید را در مذهب شیعه ایجاد نماید. کلام فلسفی لاهیجی و تاثیرگذاری وی بر کلام فلسفی شیعه منجر به پایه گذاری نگرشی نوین در این حوزه ی علمی گردید که می توان از آن به عنوان یک روش جدی در فلسفه شیعه نام برد.