تاثیر برنامه آموزشی مبتنی بر مدل COM-B در اتخاذ رفتارهای پیشگیری کننده از گرایش به سوء مصرف مواد در دانش آموزان پسر هیجان طلب متوسطه دوره اول

مقدمه: معمولا مصرف مواد از نوجوانی شروع می شود. گرایش به مواد تحت تاثیر عواملی مثل جنس، سن، عوامل روانشناختی موثر بر هیجان طلبی و ارتباطات اجتماعی است. مدل COM_B شامل طیف کاملی از مفاهیم رفتاری بوده و برای مداخله در پدیده سوء مصرف مواد مناسب است. این پژوهش با هدف ارزشیابی تاثیر آموزش در پیشگیری از گرایش به سوء مصرف مواد  در دانش آموزان اجرا شده است. روش بررسی: مطالعه تجربی از نوع کار آزمایی تصادفی کنترل شده اجرا شد. به روش خوشه ای از مدارس حاشیه شهر دو خوشه به تصادف انتخاب و یک مدرسه به عنوان مداخله و دیگری  به عنوان کنترل با حجم نمونه ۵۰ نفر در هر گروه تعیین شد. با پرسشنامه هیجان خواهی زاکرمن دانش آموزان از نظر هیجان خواهی بررسی شدند و افراد با نمره مثبت با پرسشنامه گرایش سوء مصرف مواد مدل COM-B ارزیابی شدند. مداخلات آموزشی برای گروه مداخله اجرا شد. پس از اتمام و سه ماه پس از مداخله این پرسشنامه توسط هر دو گروه تکمیل گردید. یافته ها: درگروه مداخله نمره ظرفیت فیزیکی (۰۰۱/۰=p)، ظرفیت روانی (۰۰۱/۰=p)، انگیزش انعکاسی (۰۵/۰>p)، انگیزش خودکار (۰۵/۰>p) و رفتار پیشگیری کننده از سوء مواد در زمانهای بعد از مداخله افزایش یافته است (۰۵/۰>p)، اما نمره  فرصت در زمانهای مورد مطالعه اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در گروه کنترل نمره هیچ یک از متغیرها در زمانهای مطالعه اختلاف معنی داری نداشته است. نتیجه گیری:  اجرای برنامه های آموزشی مبتنی بر مدل COM-B بر کاهش گرایش دانش آموزان به سوء مصرف مواد موثر است.   این مقاله حاصل بخشی از نتایج پایان نامه دکتری تخصصی آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت دانشگاه علوم پزشکی یزد می باشد.  نویسنده مسئول: احمد استقلال پروفایل ارکید می توانید سوابق علمی نویسنده را در گوگل اسکالر و پابمد مشاهده کنید.