فراتحلیل آگاهی از حقوق شهروندی در ایران (در بازه ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۰)

هدف: در چند دهه اخیر حقوق شهروندی به یکی از پیچیده ترین مسائل سیاسی و اجتماعی تبدیل شده و توجه متفکران و سیاستمداران زیادی را به خود جلب کرده است. در موضوع آگاهی از حقوق شهروندی و عوامل آن، تحقیقات متعدد با نتایج متفاوت در ایران انجام گرفته که ترکیب و جمع بندی نتایج مربوط ما را به درک روشن تری از این واقعیت پراهمیت رهنمون خواهد ساخت. فراتحلیل حاضر با هدف شناسائی نقاط افتراق و اشتراک تحقیقات این حوزه و شناسائی مهمترین عوامل موثر بر آگاهی از حقوق شهروندی در ایران است. روش: جمعیت آماری این تحقیق همه ی مقالات معتبر علمی هستند که در سال های ۱۳۸۰ تا ۱۴۰۰ با موضوع آگاهی از حقوق شهروندی و عوامل آن منتشر شده اند. ملاک انتخاب مقالات برای فراتحلیل، اندازه اثر عوامل بر آگاهی از حقوق شهروندی بوده است که در نهایت به انتخاب ۲۲ مقاله معتبر انجامیده است. یافته ها: نتایج فراتحلیل نشان می دهد اولا آگاهی از حقوق شهروندی در ایران در حد متوسط است. ثانیا از میان عوامل عدیده، مشارکت اجتماعی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مصرف رسانه ای نسبت به سایر عوامل، تاثیر بیشتری بر آگاهی از حقوق شهروندی در ایران داشته است. ثالثا تحلیل اندازه اثر نشان می دهد اثر معنادار مشارکت اجتماعی، پایگاه اقتصادی-اجتماعی و مصرف رسانه ای بر آگاهی از حقوق شهروندی به ترتیب برابر ۳۲/۰، ۲۷/۰ و ۲۶/۰ بوده است. با توجه به تاثیر این متغیرها بر آگاهی از حقوق شهروندی می توان پیشنهاداتی مثل معرفی تشکل ها، انجمن ها سمن ها، سازمان های غیر دولتی و... در زمینه های مختلف به شهروندان و تشریح فعالیت های مختلف آنان برای افزایش میزان حضور در عرصه های عمومی؛ استفاده از ظرفیت های سازمان صدا و سیما برای تولید برنامه هایی با موضوع شهروندی؛ و فراهم آوردن زمینه مناسب جهت مطالبه حقوق شهروندی از طریق برنامه های تلویزیونی، پیامکی و سامانه اینترنتی؛ ارائه کرد.