تقدس فراگیر فضا در اسلام: نگاه تکلیف گرا

سال انتشار: 1391
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 65

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAUP-17-4_005

تاریخ نمایه سازی: 22 مهر 1402

چکیده مقاله:

چکیده در این نوشتار مفهوم مقدس بودن کالبد از حیث ادراکی و انتساب آن به مکان یا فضا از دید اسلام با رجوع به منابع اصلی سنت بازنگری شده است و تقدس به عنوان مفهومی عارض بر فضا (که مبنای الیاده در تعبیر مکان یا عنصر مقدس در مقابل عنصر عادی (نامقدس) و یکی از موثرترین تعابیر شکل دهنده به نظریه­های معرفت­گرا در تحلیل معماری اسلامی بوده است)، با استفاده از ایده اولیه ارایه شده از سوی سامرعکاش، مورد نقد قرار گرفته است و به صورت رهیافتی جدید، توسعه داده شده است. به این منظور پس از بحثی در مفاهیم مختلف عنصر مقدس، دیدگاه «تکلیف­گرا» در مقابل «معرفت­گرا» در حوزه اسلامی طرح و بحث می­شود و بر مبنای دیدگاه نخست، تبیین جدیدی از مفهوم تقدس برای فضا ­مکان ارائه می­شود که مشتمل است بر دو گونه بنیادی ایجاد و ادراک قدسیت: یکی فراگیر و متعلق به کل فضا و دیگری خاص فضا و قابل اکتساب؛ و هر دو از لحاظ ادراکی ماهیتی «بازشناسانه» دارد. سپس این تبیین برای دو عنصر کانونی محیط کالبدی در متون اسلامی «مسجد» و«بیت» به صورت موردی اعمال می­شود و در نتیجه الگویی فراگیر از مفهوم تقدس در محیط کالبدی اسلامی ارائه می­گردد.

کلیدواژه ها:

واژه های کلیدی مکان مقدس ، تکلیف گرایی ، معرفت گرایی ، منابع سنت ، بیت ، مسجد

نویسندگان

مسعود ناری قمی

دانشجوی دکتری معماری، دانشکده معماری، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست منابعآپیا، آنتونی (۱۳۸۸)، درآمدی بر فلسفه معاصر غرب، انتشارات ...
  • [امام] علی بن ابی طالب (علیه السلام) (۱۳۷۸) [قرن اول ...
  • خسروی حسینی سید غلامرضا (۱۳۷۵)، ترجمه وتحقیق مفردات الفاظ قرآن، ...
  • شیخ صدوق (۱۴۱۸ق) [ق۴ ه ق]، الهدایه فی الاصول و ...
  • شیخ صدوق (۱۴۰۳ق) [قرن ۴ ه.ق]، معانی الاخبار، جامعه مدرسین ...
  • شیخ صدوق(۱۳۶۷) [قرن ۴ ه.ق]، من لا یحضره الفقیه، ترجمه: ...
  • شیخ صدوق (۱۳۶۳) [قرن ۴ ه.ق]، الخصال، جامعه مدرسین ، ...
  • طبرسی، [شیخ] حسن (۱۳۷۰) [قرن ۶ ه.ق]، مکارم الاخلاق، شریف ...
  • عباسی، ولی الله (۱۳۸۴)، ماهیت شناسی تجربه دینی، مجله اندیشه ...
  • عسکری خانقاه، اصغر و سجادپور، فرزانه (۱۳۸۳)، نگرش قدسی، اندیشه ...
  • محمد بن یعقوب کلینی رازی (به کوشش محمد باقر بهبودی)(۱۳۶۳)، ...
  • ثقه الاسلام کلینی (۱۳۶۵) [قرن ۴-۳]، الکافی، ۸ج، چاپ چهارم، ...
  • طباطبایی (آیت ا..)، سید محمد حسین (۱۳۷۴)، المیزان فی تفسیر ...
  • فضل بن حسن حفید شیخ طبرسی، (۱۳۷۹) [قرن هفتم ه.ق]، ...
  • شقاقی، پژمان (۱۳۸۴)، کالبدخدایان، قصیده سرا، تهران ...
  • Akkach, Samer (۲۰۰۵), Cosmology and architecture in premodern Islam: an ...
  • Bianca, S. (۲۰۰۰), Urban Form in the Arab World: past ...
  • Eliade,M. (۱۹۵۶),The Sacred and the Profane: the Nature of Religion, ...
  • Goffman, E. (۱۹۵۹), The presentation of Self in Everyday Life, ...
  • Henkel, H. (۲۰۰۷),”The location of Islam: Inhabiting Istanbul in a ...
  • Heynen, H. (۱۹۹۹), Architecture and modernity : a critique, MIT ...
  • Nasr, Seyyed Hossein (۱۹۸۱),Islamic Life and Thought, State University of ...
  • Norberg –Schulz, C. (۱۹۷۶), Genius Loci: Towards a Phenomenology of ...
  • Sharr, A. (۲۰۰۷), Heidegger for architects, Routledge, UK & USA ...
  • Simmel, G. (۲۰۰۵), Bridge and Door, in “Rethinking Architecture”, Leach, ...
  • Rapoport, Amos(۱۹۷۷), Human Aspects of Urban Form, Pergamon Press, UK ...
  • Speed F. (۲۰۰۳), The sacred environment: an investigation of the ...
  • Mazumdar & Mazumdar(۲۰۰۴), Religion and place attachment: A study of ...
  • نمایش کامل مراجع