پویش شهر شهرگرایی و شهرنشینی در قرون سوم تا پنجم هجری در ایران

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 83

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JFAUP-19-4_005

تاریخ نمایه سازی: 22 مهر 1402

چکیده مقاله:

ایران در قرون سوم تا پنجم هجری، شاهدیکی از دوره های رونق شهرنشینیاست. شهر این دوره شهر تجاری، دارای قابلیت تولید صنعتی و فضای شهر تبلور حضور فعال گروه های زنده اندیش است. در خصوص چگونگی روند و تشکل فضایی آن، مباحثات فراوانی بوده و هست. هدف این مقاله تبیین آن از طریق تحلیل پویش های عمومی توسعه شهرنشینی و شهرگرایی و تبیین ساختار و مفهوم شهر است. روش این بررسی روش تحلیل سیستمی تاریخی است.   مباحث اصلی در این تحقیق، بررسی رویکردها و روند تدارک تولید مازاد، تحول سیستمی متعادل نیروهای حکومت محلی با بازار، اصناف و سایر بنیان های اجتماعی آن، توسعه روند شهرنشینی، توسعه شهرگرایی و مهمترین یافته، معرفی ملازمت روند شهرنشینی و شهرگرایی است که رشد شهر آزاد اندیش در قرون سوم تا پنجم هجری ممکن کرد. این شرایط در دوره غزنویان و سلجوقیان با چالش مواجه شد: الگوی سیاسی حکام محلی و جانبداری از خلفا، نابودی استقلال نسبی اصناف، منازعات فرساینده گروه های خردگرا و جنبش های اجتماعی مردمی با خود و با حکومت و منازعات دینی، به تدریج خردگرایی و موسسات مدنی و علمی را در شهر زایل کرد، حاکمیت عقل از صحنه اجتماعی رخت بربست و زوال عقل و عدم ملازمت شهرنشینی و شهرگرایی به پیش شرط زوال شهر آزاداندیش بدل شد.

نویسندگان

حمید رضا پارسی

استادیار دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آدام متز (۱۳۷۸ )، تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری ...
  • ۲ ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد (۱۳۳۷)، مقدمه، ترجمه محمد ...
  • ۳ ادیبی، حسین (۱۳۵۵)، مقدمه ای بر جامعه شناسی شهری، ...
  • ۴ اشرف احمد (۱۳۵۹)، موانع تاریخی رشد سرمایه داری در ...
  • ۵ اشرف، احمد (۱۳۵۳)، مقاله ویژگی­های تاریخی شهرنشینی در ایران، ...
  • ۷ پیگولوسکایا (۱۳۴۸)، تاریخ ایران دوران باستان تا قرن ۱۸، ...
  • ۸ چایچیان محمد علی (۱۳۹۰)، شهر و روستا در خاورمیانه: ...
  • ۹ حبیبی (۱۳۸۶)، از شار تا شهر: تحلیلی تاریخی از ...
  • ۱۰ خسروی، خسرو (۱۳۵۲)، نظام­های بهره برداری از زمین، انتشارات ...
  • ۱۱۲ راوندی، مرتضی (۱۳۷۴ ) تاریخ اجتماعی ایران، جلد هشتم، ...
  • ۱۳ سعید الشیخی، صباح ابراهیم (۱۳۶۲)، اصناف در عصر عباسی، ...
  • ۱۴ صفا، ذبیح الله (۱۳۵۱)، تاریخ ادبیات در ایران، جلد ...
  • ۱۵ فشاهی، محمد رضا (۱۳۵۴ ) از گاتها تا مشروطیت، ...
  • ۱۶ فشاهی، محمدرضا (۱۳۵۴) مقدمه ای بر سیر تفکر در ...
  • ۱۷ لاهوری، اقبال(۱۳۵۴)، سیر فلسفه در ایران، ترجمه دکتر امیر ...
  • ۱۸ لسترنج (۱۳۶۷)، جغرافیای تاریخی سرزمین­های خلافت شرقی، ترجمه محمود ...
  • ۱۹ لمبتون، آن (۱۳۴۵ )، مالک و زارع در ایران، ...
  • ۲۰ نصر، سیدحسین (۱۳۴۵)، نظر متفکران اسلام درباره طبیعت، انتشارات ...
  • نمایش کامل مراجع