همه گیرشناسی مسمومیت های عمدی در مسمومین مراجعه کننده به بیمارستانهای بیرجند (سال ۱۳۷۹)

مقدمه و هدف: %۷ کل مرگ و میرها، ناشی از مسمومیت ها است. مسمومیتهای عمدی تحت تاثیر شرایط اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و یا مذهبی قرار می گیرد. آنچه اهمیت دارد یافتن راه حلی برای ارزیابی، درمان، و از همه مهمتر پیشگیری از انواع مسمومیتهای عمدی است. اما قبل از هر چیز شناسایی شدت و الگوی مسمومیتهای عمدی ضرورت دارد. منظور از انجام این مطالعه شناسایی وسعت و الگوی مسمومیتهای عمدی در مراجعین به اورژانسهای بیمارستانی در شهر بیرجند است.روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی و آینده نگر در طی سال ۷۹ در مورد کلیه موارد مسمومیت های عمدی در ۲ مرکز درمانی - آموزشی شهرستان بیرجند انجام گرفت. متغیرهای سن، جنس، عامل مسمومیت، فصل سال، محل سکونت (شهر یا روستا) و علت ایجاد مسمومیت منظور شد و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها: از مجموع ۶۰۲ مورد مسمومیت، ۲۲۲ مورد (%۳۶.۸) مسمومیت عمدی به «قصد آسیب» و ۸۵ مورد (%۱۴.۸) مسمومیت عمدی «بدون قصد آسیب»، و بقیه موارد را انواع دیگر مسمومیتها از جمله موارد اتفاقی تشکیل می دادند. در رابطه با مسمومیتهای به «قصد آسیب» بیشترین فراوانی در دختران، در سن ۱۵-۲۴ سال، در افراد مجرد، در فصل بهار و عمدتا ناشی از بنزو دیازپینها بود بیشتر از %۸۰ این افراد پس از اقدامات اولیه در کمتر از ۶ ساعت از اورژانس مرخص شدند.اما در رابطه با مسمومیتهای بدون «قصد آسیب» بیشترین فراوانی در مردان، و ناشی از مصرف بیش از حد مواد مخدر و در مرحله بعد ناشی از ضد افسردگی های سه حلقوی بود. %۷۸ افراد این گروه پس از اقدامات اولیه در کمتر از ۶ ساعت از اورژانس مرخص شدند.در کل در افراد دارای تحصیلات، مسمومیت ناشی از داروها و در افراد بی سواد عوامل غیر دارویی شیوع بیشتری داشت. که این تفاوت در مورد مسمومیت به «قصد آسیب» از نظر آماری معنی دار بود. (P<۰.۰۱). میزان مرگ و میر در مسمومیتهای عمدی در کل ۴ مورد (%۱-۲) بود.نتیجه گیری: جنس مونث، سن ۱۵-۲۴ سال، مجرد بودن و فصل بهار عوامل خطر برای موارد خود مسموم سازی به «قصد آسیب» هستند. و از طرفی %۱۴-%۱۰ افرادی که به «قصد آسیب» خود را مسموم می نمایند در نهایت خودکشی موفق خواهند داشت، بنابراین توجه به مشکلات اجتماعی نوجوانان بخصوص دختران در اجتماع، مدرسه، و در بین همتایان جدی به نظر می رسد.