خواص آنتی اکسیدانی آب انار و توانایی آن در خنثی سازی رادیکال های آزاد

زمینه و هدف: شواهد اپیدمیولوژیکی نشان داده اند که مصرف مناسب غذاها و یا نوشیدنی های غنی از ترکیبات فنولیک و آنتی اکسیدان ها، میزان ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های قلبی- عروقی را کاهش می دهد. در سال های اخیر، مطالعات متعددی بر روی منابع طبیعی به منظور یافتن منابع غنی از آنتی اکسیدان ها و نقش مصرف این ترکیبات در محافظت بدن در برابر صدمات ناشی از استرس اکسیداتیو انجام شده است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و نشان دادن میزان ترکیبات فنولیک آب انار، ظرفیت آنتی اکسیدانی آن و همچنین توانایی خنثی سازی رادیکال های آزاد توسط آب انار و مقایسه آن با سایر آب میوه ها انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، شاخص های آنتی اکسیدانی کنسانتره انار و همچنین ۹ آب میوه تجاری، مورد ارزیابی قرار گرفتند. ترکیبات فنولیک نمونه های مورد نظر با روش فولین سیوکالتو (Folin-Ciocalteu)، ظرفیت تام آنتی اکسیدانی آنها با روش (Ferric Reducing/Antioxidant Power Assay) FRAP و توانایی آنها در خنثی سازی رادیکال (۱, ۱-Diphenyl-۲-Picrylhydrazyl) DPPH اندازه گیری گردید. همچنین توانایی آب انار در مهار پراکسیداسیون لیپیدهای پلاسما، القا شده توسط یون های مس و تاثیر آب انار در مهار همولیز گلبول قرمز، القا شده توسط پروکسید هیدروژن نیز مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آماری One Sample و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بیشترین میزان ترکیبات فنلیک مربوط به آب انار (۲۰۵.۰±۵.۰ میلی گرم معادل اسید گالیک موجود در ۱۰۰ میلی لیتر برای کنسانتره رقیق شده انار) بود؛ همچنین بیشترین ظرفیت تام آنتی اکسیدانی نیز در آب انار مشاهده شد (۱۱.۱۷±۰.۳۰ میلی مول در لیتر). در روش DPPH که توانایی مهار یا خنثی سازی این رادیکال توسط نمونه مورد نظر ارزیابی شد نیز آب انار بیشترین توانایی را نشان داد (۹۶%). مطالعات همبستگی نشان داد که ارتباط مثبت و معنی داری بین محتوای ترکیبات فنلیک نمونه های مورد مطالعه و سطح ظرفیت تام آنتی اکسیدانی آنها و نیز توانایی مهار یا خنثی سازی رادیکال DPPH توسط آنها وجود دارد. بررسی نتایج تاثیر رقت های مختلف آب انار بر مهار تشکیل دی ان کونژوگه در لیپیدهای پلاسما و بر مهار همولیز گلبول قرمز نیز نشان داد که در یک روند وابسته به دوز، با افزایش غلظت آب انار در محیط، میزان مهار همولیز افزایش می یابد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه می توان اذعان داشت که آب انار نسبت به سایر آب میوه های مورد مطالعه از ترکیبات فنلیک بیشتری برخوردار می باشد و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی آن بالا است؛ همچنین توانایی زیادی در مهار رادیکال های مختلف را دارد و می تواند اثرات سودمندی در تقویت سیستم دفاع آنتی اکسیدانی بدن و کاهش استرس اکسیداتیو داشته باشد.