الگوهای گردشی جو و دوره های فرین تر و خشک فصل زمستان در جنوب شرق ایران

Mohadeseh Vazirimehr; Mohsen Hamidianpour; Mahmood Khosravi; hamid Nazaripour

الگوهای گردشی جو و دوره های فرین تر و خشک فصل زمستان در جنوب شرق ایران

محل انتشار: مجله فیزیک زمین و فضا، دوره: 48، شماره: 3

سال انتشار: 1401

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 57

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1781564

شناسه ملی سند علمی:

JR_JESPHYS-48-3_009

تاریخ نمایه سازی: 26 مهر 1402

چکیده مقاله:

منطقه فراخشک و خشک جنوبشرق ایران، نمونه بارزی از یک منطقه متاثر از رویدادهای فرین اقلیمی به مانند سیل و خشکسالی میباشد. در این مطالعه، با هدف درک علل و فرایندهای منجر به رخداد دورههای فرین زمستانه در منطقه جنوبشرق ایران، وردایی های زمانی فضایی دورههای فرین تر و خشک زمستانه و ارتباط رخداد آنها با گردش مقیاس سینوپتیک جو بررسی شده است. دادههای شبکهای مقیاس ماهانه از شاخص استاندارد شده بارش-تبخیر و تعرق (SPEI۰۱) و دادههای میانگین روزانه میدان های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکالی (HGT۵۰۰) از دادههای شبکهای بازکاوی شده NCEP-NCAR به ترتیب برای برای ارزیابی دورههای فرین تر و خشک و تیپهای گردشی جو زمستانی در یک دوره ۵۵ ساله (۲۰۱۵-۱۹۶۰) استفاده شده است. ارزش های خارج از محدوده ۵/۱+ تا ۵/۱- از شاخص مزبور به ترتیب اساس تعیین دورههای تر و خشک فرین لحاظ شدهاند. با اجرای یک تحلیل مولفه اصلی (PCA) با دوران واریماکس بر روی ماتریس همبستگی از حالت تجزیه S داده های SPEI۰۱، سه منطقه فرعی با وردایی اقلیمی مستقل شناسایی شدند. سپس، الگوهای گردش جو روزانه مقیاس سینوپتیک به تیپ گردشی (CTs) دوازده گانه بر اساس اجرای تکنیک تحلیل خوشهای غیرسلسله مراتبی k-means به پیروی از استبان و همکاران (۲۰۰۵)، تقسیم شدهاند. ارتباط بین CTs با دورههای تر و خشک فرین در منطقه جنوبشرق ایران با اعمال شاخص عملکرد (PI) بر روی دادههای بارش روزانه ایستگاه های نماینده مناطق فرعی بررسی شده است. یافتهها بیانگر یک ارتباط معنیدار بین رخداد CTs و دورههای فرین تر و خشک در ایستگاه های نماینده مناطق فرعی میباشد. تیپ گردشی CT۱+ سهم غالب در رخداد دورههای تر فرین و تیپهای گردشی CT۱- و CT۲+ در رخداد دورههای فرین خشک در زیرمنطقه شرق و جنوبشرق (ایستگاه زاهدان) دارا میباشد. در زیرمنطقه ساحلی جنوبی، تیپهای گردشی CT۲- سهم غالب در رخداد دورههای فرین تر و تیپهای گردشی CT۴- و CT۶- در رخداد دورههای فرین خشک دارا میباشند. سهم تیپ گردشی CT۵- در رخداد دورههای تر فرین و تیپ گردشی CT۱+ در زیرمنطقه شمال و شمالغربی بیشینه میباشد.

کلیدواژه ها:

تحلیل مولفه اصلی ، تحلیل خوشه ای ، الگوی گردشی جو ، شاخص استانداردشده بارش-تبخیر و تعرق ، جنوب شرق ایران

نویسندگان

Mohadeseh Vazirimehr

دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

Mohsen Hamidianpour

دانشیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

Mahmood Khosravi

استاد، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

hamid Nazaripour

استادیار، گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

رضیئی، ط.، عزیزی، ق.، محمدی، ح. و خوش اخلاق، ف.، ...
رضیئی، ط.، ۱۳۹۶، منطقه بندی اقلیمی ایران به روش کوپن-گایگر ...
شیراوند، ه.، اسعدی اسکویی، ا. و حسینی، س. ا.، ۱۳۹۹، ...
مرادی، م. و رنجبر سعادت آبادی، ع.، ۱۳۹۹، بررسی همدیدی ...
مفیدی، ع.، زرین، آ. و کارخانه، م.، ۱۳۹۳، بررسی الگوی ...
نظری پور، ح.، ۱۳۹۴، توسعه یک شاخص ترکیبی چندمتغیره بر ...
Alijani, B., ۲۰۰۲, Variations of ۵۰۰ hPa flow patterns over ...
Barry, RG. and Carleton, AM., ۲۰۰۱, Synoptic and Dynamic Climatology, ...
Birkeland, KW. and Mock, C.J., ۲۰۰۱, The major snow avalanche ...
Cattell, R.B., ۱۹۶۶, The scree test for the number of ...
Corte‐Real, J., Qian, B. and Xu, H., ۱۹۹۸, Regional climate ...
Esteban, P., Jones, P.D., Martín‐Vide, J. and Mases, M., ۲۰۰۵, ...
Esteban, P., Martin‐Vide, J. and Mases, M., ۲۰۰۶, Daily atmospheric ...
Hair, JF., Anderson, RE., Tatham, RL. and Black, WC., ۱۹۹۸, ...
Huth, R., ۱۹۹۶, An intercomparison of computer‐assisted circulation classification methods. ...
Jollife, IT., ۱۹۸۶, Principal Component Analysis. Springer-Verlage: New York ...
Kaiser, H.F., ۱۹۶۰, The application of electronic computers to factor ...
Khoshakhlagh, F., Ouji, R. and Jafarbeglou, M., ۲۰۰۸, A synoptic ...
Kistler, R., Kalnay, E., Collins, W., Saha, S., White, G., ...
Lana, X., Martínez, M.D., Burgueño, A., Serra, C., Martín‐Vide, J. ...
Li, X., He, B., Quan, X., Liao, Z. and Bai, ...
Li, Z., Li, Y., Shi, X. and Li, J., ۲۰۱۷, ...
North, G.R., Bell, TL., Cahalan, RF. and Moeng, FJ., ۱۹۸۲, ...
Plaut, G., Schuepbach, E. and Doctor, M., ۲۰۰۱, Heavy precipitation ...
Polong, F., Chen, H., Sun, S. and Ongoma, V., ۲۰۱۹, ...
Rahimi, J., Ebrahimpour, M. and Khalili, A., ۲۰۱۳, Spatial changes ...
Raziei, T., Bordi, I., Pereira, LS., Corte‐Real, J. and Santos, ...
Raziei, T., Mofidi, A., Santos, J. A. and Bordi, I., ...
Raziei, T., Bordi, I., Santos, J. A. and Mofidi, A., ...
Raziei, T., ۲۰۱۸a, An analysis of daily and monthly precipitation ...
Raziei, T., ۲۰۱۸b, A precipitation regionalization and regime for Iran ...
Richman, MB., ۱۹۸۶, Rotation of principal components. Journal of Climatology, ...
Romero, R., Sumner, G., Ramis, C. and Genovés, A., ۱۹۹۹, ...
Santos, JA., Corte‐Real, J. and Leite, SM., ۲۰۰۵, Weather regimes ...
Singh, N. and Ranade, A., ۲۰۱۰, The wet and dry ...
Todorov, H., Fournier, D. and Gerber, S., ۲۰۱۸, Principal components ...
Vicente-Serrano, S. M., Beguería, S. and López-Moreno, J. I., ۲۰۱۰, ...
Yarnal, B., Comrie, A. C., Frakes, B. and Brown, D. ...
Zhang, X., Wang, XL. and Corte‐Real, J., ۱۹۹۷, On the ...

نمایش کامل مراجع