اثرات رفاهی مالیات بر مصرف سیگار مندرج در لایحه بودجه و نقش متغیرهای دموگرافیک در مناطق شهری ایران

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 70

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_INDECO-7-23_001

تاریخ نمایه سازی: 29 مهر 1402

چکیده مقاله:

شیوع مصرف دخانیات در سطح خرد باعث تغییر ترکیب و سهم گروه های کالایی در سبد مصرفی خانوار شده و به تبع آن میزان تقاضا برای اقلام ضروری و ارزشمند کاهش می یابد. با عنایت به نرخ پایین مالیات بر دخانیات و بی تاثیر بودن آن در میزان مصرف طی سال های گذشته، طبق لایحه مصوب بودجه، از ابتدای سال ۱۴۰۲برخلاف سنوات قبل، مالیات برای هر نخ سیگار در نظر گرفته می شود. از این رو در مطالعه حاضر با به کارگیری مدل سیستم تقاضای EASI و استخراج کشش های قیمتی و درآمدی، به بررسی تاثیر اجرای سیاست مذکور بر رفاه خانوار مناطق شهری ایران بر اساس اطلاعات سال ۱۳۹۹-۱۳۹۸ همراه با شبیه سازی این اطلاعات در سال۱۴۰۱و لحاظ برخی متغیرهای جمعیت شناختی در ابعاد فردی و اجتماعی پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد، سیگار داخلی و خارجی از نظر قیمتی، اقلامی کم کشش هستند و استفاده از سیاست های قیمتی(مانند مالیات) به لحاظ کاهش مصرف، اثر زیادی ندارند؛ از جانب دیگر، کشش درآمدی کمتر از یک، آن ها را را جزء کالاهای ضروری خانوار قرار داده و اجرای سیاست مذکور با افزایش هزینه مربوط به دخانیات، سبب کاهش رفاه خانوار به میزان ۱،۴۴۸،۹۳۹ ریال می شود. همچنین متغیرهایی مانند حضور نوجوان در خانواده، تعداد بزرگسالان، جنسیت، تاهل، بیوه و مطلقه بودن سرپرست خانوار) تاثیر معنادار و مثبت بر تقاضای سیگار داخلی و خارجی و متغیرهای حضور کودک در خانواده، شاغل و درآمد ن سرپرست خانوار و سال های تحصیل سرپرست خانوار و همسر وی تاثیر منفی بر تقاضای مصرف سیگار داخلی و خارجی داشته است.

کلیدواژه ها:

مالیات بر مصرف ، دخانیات ، متغیرهای جمعیت شناختی ، شبیه سازی داده های خرد ، مدل سیستم تقاضای EASI

نویسندگان

علی اصغر سالم

دانشیار گروه اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

معصومه عزیزخانی

کارشناسی ارشد کارگروه اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابوالقاسم گرجی، حسن. محمدی، تیمور. حسینی، لیلا. قناتی، الناز. و ...
  • حسنی، محسن. سحابی، بهرام. فرجی دیزجی، سجاد. عبدلی، قهرمان. (۱۳۹۶). ...
  • سحابی، بهرام. حسنی، محسن. فرجی دیزجی، سجاد. (۱۳۹۷). عبدلی، قهرمان. ...
  • عبدی، محمدرضا. رحمانی، تیمور. فلاحی، سامان. (۱۳۹۱). مالیات بر ارزش ...
  • محمد نژاد، نیما. معصومی، محمدرضا. جوان نوقابی، جواد. (۱۳۹۷). تحلیل ...
  • محمدی، تیمور. حسینی، لیلا. (۱۳۸۹). تحلیل عوامل موثر بر تقاضای ...
  • موسوی جهرمی، یگانه. رضایی، محمدقاسم. سبزرو، محبوبه. (۱۳۹۲). نگرشی به ...
  • موسوی جهرمی, یگانه. (۱۳۷۸). بررسی اقتصادی مالیات بر مصرف در ...
  • هوشمند، زهره. خدادادکاشی، فرهاد. خوشنویس، مریم. (۱۳۹۶). بررسی رفتار مصرفی ...
  • ReferencesAgaku, I. T., Odani, S., Okuyemi, K. S., & Armour, ...
  • Alam, A. Y., Iqbal, A., Mohamud, K. B., Laporte, R. ...
  • Amos, A., Greaves, L., Nichter, M., & Bloch, M. (۲۰۱۲). ...
  • Aristei D, Pieroni L (۲۰۰۸). A double-hurdle approach to modeling ...
  • Awawda, S., Chalak, A., Khader, Y., Mostafa, A., Abla, R., ...
  • Been, J. V., Nurmatov, U. B., Cox, B., Nawrot, T. ...
  • Bilgic A, Florkowski WJ, Akbay C (۲۰۱۰). Demand for cigarettes ...
  • Broms, U., Silventoinen, K., Lahelma, E., Koskenvuo, M., & Kaprio, ...
  • Britton, J. (۲۰۱۷). Death, disease, and tobacco. The Lancet, ۳۸۹(۱۰۰۸۲), ۱۸۶۱-۱۸۶۲ ...
  • Carnazza, G., Liberati, P., & Resce, G. (۲۰۲۲). Income-related inequality ...
  • Chaloupka, F. J., Yurekli, A., & Fong, G. T. (۲۰۱۲). ...
  • Chaloupka, F. J., Powell, L. M., & Warner, K. E. ...
  • Cheah, Y. K., & Naidu, B. M. (۲۰۱۲). Exploring factors ...
  • Chen, C. M., Chang, K. L., Lin, L., & Lee, ...
  • Cho, H. J., Khang, Y. H., Jun, H. J., & ...
  • Cox, L. S., Feng, S., Canar, J., Ford, M. M., ...
  • Cornelius, M. E., Wang, T. W., Jamal, A., Loretan, C. ...
  • Deaton, A. and Muellbauer. (۱۹۸۰) , “An Almost Ideal Demand ...
  • De Beyer, J., & Brigden, L. W. (Eds.). (۲۰۰۳). Tobacco control ...
  • Denney, J. T., Sharp, G., & Kimbro, R. T. (۲۰۲۲). ...
  • Eng, P. M., Kawachi, I., Fitzmaurice, G., & Rimm, E. ...
  • Fletcher, J. M., Deb, P., & Sindelar, J. L. (۲۰۰۹). Tobacco ...
  • Freedman, K. S., Nelson, N. M., & Feldman, L. L. ...
  • Friedman, J., & Levinsohn, J. (۲۰۰۲). The Distributional Impacts of ...
  • Frost, A. E., Zhao, C., Farber, H. W., Benza, R., ...
  • Fukuda, Y., Nakamura, K., & Takano, T. (۲۰۰۵). Accumulation of ...
  • Gage, S. H., Bowden, J., Davey Smith, G., & Munafo, ...
  • Garner, C. A. (۲۰۰۵). Consumption taxes: Macroeconomic effects and policy ...
  • Glantz, S. A., & Johnson, K. C. (۲۰۱۴). The surgeon ...
  • Gligorić, D., Kulovac, D. P., Mićić, L., & Pepić, A. ...
  • Grossman M (۱۹۷۲). On the concept of health capital and ...
  • Hanewinkel, R., & Isensee, B. (۲۰۰۷). Five in a row—reactions ...
  • Haneef, K., Iftikhar, S. F., & Fatima, A. (۲۰۲۲). Crowding ...
  • Hersch J (۲۰۰۰). Gender, income levels, and the demand for ...
  • Hori, M., Tanaka, H., Wakai, K., Sasazuki, S., & Katanoda, ...
  • Hopkins, D. P., Briss, P. A., Ricard, C. J., Husten, ...
  • Hyland, A., Laux, F. L., Higbee, C., Hastings, G., Ross, ...
  • Jamal, A., Phillips, E., Gentzke, A. S., Homa, D. M., ...
  • Jarallah, J. S., Al-Rubeaan, K. A., Al-Nuaim, A. R. A., ...
  • Jha, P., & Chaloupka, F. J. (۲۰۰۰). The economics of ...
  • Kalousova, L., Levy, D., Titus, A. R., Meza, R., Thrasher, ...
  • Khang, Y. H., & Cho, H. J. (۲۰۰۶). Socioeconomic inequality ...
  • King, G., Grizeau, D., Bendel, R., Dressen, C., & Delaronde, ...
  • Leas, E. C., Trinidad, D. R., Pierce, J. P., & ...
  • Lee, S., Cho, E., Grodstein, F., Kawachi, I., Hu, F. ...
  • Lee, J. M. (۲۰۰۸). Effect of a large increase in ...
  • Lewbel, A., ۱۹۸۹. Identification and estimation of equivalence scales under ...
  • Lewbel, A., Pendakur, K., ۲۰۰۹. Tricks with Hicks: the EASI ...
  • Lin SJ (۲۰۱۰). Estimating the determinants of smoking behavior in ...
  • Ma C, Yang H, Zhao M, Magnussen CG, Xi B. ...
  • Maclean, J. C., Webber, D. A., & Marti, J. (۲۰۱۴). ...
  • Mackay, J., Eriksen, M., & Eriksen, M. P. (۲۰۰۲). The tobacco ...
  • Marcon, A., Pesce, G., Calciano, L., Bellisario, V., Dharmage, S. ...
  • Mugoša, A., Čizmović, M., & Vulović, V. (۲۰۲۲). Impact of ...
  • Nguyen-Grozavu, F. T., Pierce, J. P., Sakuma, K. L. K., ...
  • Paraje, G., & Araya, D. (۲۰۱۸). Relationship between smoking and ...
  • Phillips A. Bellagio statement on tobacco and sustainable development. CMAJ. ...
  • Rani, M., Bonu, S., Jha, P., Nguyen, S. N., & ...
  • Reaños, M. A. T., & Wölfing, N. M. (۲۰۱۸). Household ...
  • Reaños, M. A. T., & Lynch, M. Á. (۲۰۲۲). Are ...
  • Reddy, K. S., Yadav, A., Arora, M., & Nazar, G. ...
  • Reitsma, M. B., Flor, L. S., Mullany, E. C., Gupta, ...
  • Ross, H., Blecher, E., Yan, L., & Hyland, A. (۲۰۱۱). ...
  • Sansone, N., Fong, G. T., Lee, W. B., Laux, F. ...
  • Scollo, M., Younie, S., Wakefield, M., Freeman, J., & Icasiano, ...
  • Shipton, D., Tappin, D. M., Vadiveloo, T., Crossley, J. A., ...
  • Sinha, D. N., Reddy, K. S., Rahman, K., Warren, C. ...
  • Tauras, J. A. (۲۰۰۴). Public policy and smoking cessation among ...
  • Thakur, J. S., Garg, R., Narain, J. P., & Menabde, ...
  • Tsai, C. H., Huang, J. H., Hwang, B. F., & ...
  • Van Loon, A. J. M., Tijhuis, M., Surtees, P. G., ...
  • Veeranki, S. P., Mamudu, H. M., John, R. M., & ...
  • Viet Nguyen, C., Le, T. T., & Nguyen, N. H. ...
  • Wang, H., Sindelar, J. L., & Busch, S. H. (۲۰۰۶). ...
  • White, V. M., Gilpin, E. A., White, M. M., & ...
  • World Health Organization. (۲۰۱۳). WHO report on the global tobacco epidemic, ...
  • Yang, G., Fan, L., Tan, J., Qi, G., Zhang, Y., ...
  • Yang H, Ma C, Zhao M, Magnussen CG, Xi B. ...
  • Yeh, C. Y., Schafferer, C., Lee, J. M., & Hsieh, ...
  • Yen ST (۲۰۰۵). Zero observations and gender differences in cigarette ...
  • Yu, Z., Nissinen, A., Vartiainen, E., Song, G., Guo, Z., ...
  • نمایش کامل مراجع