شناسایی موانع خودمراقبتی برای پیشگیری از شیوع کووید-۱۹ از دیدگاه متخصصین سلامت و مردم: یک مطالعه ترکیبی

سابقه و هدف: ویروس کرونا شیوع غافلگیرانه و گسترده ای داشته و پیامدهای زیانبار آن در ابعاد مختلف زندگی مشهود است. این مطالعه باهدف شناسایی موانع خودمراقبتی برای پیشگیری از شیوع کووید ۱۹ از دیدگاه متخصصین سلامت و مردم انجام شد. مواد و روش ها: این پژوهش به صورت ترکیبی از مطالعه کیفی ومطالعه کمی از نوع مقطعی طراحی شد. در بخش کیفی این مطالعه، بحث گروهی متمرکز با اعضای هیات علمی و مدیران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و مصاحبه غیرحضوری با مردم اجرا شد. سپس بر مبنای داده های استخراج شده از این مرحله، پرسشنامه ۴۰ سوالی با روایی و پایایی تایید شده (آلفای کرونباخ ۹۰/۰) طراحی شد. ۱۰۵۶ نفر از مردم ایران طی ۴ روز در شبکه های اجتماعی نظرسنجی شدند. داده ها در نرم افزار SPSS ۲۱ توصیف و تحلیل شدند. یافته ها: طبق نتایج مرحله کیفی، موانع خودمراقبتی شامل ۶ طبقه اصلی موانع اجتماعی، موانع روانشناختی، موانع مذهبی، موانع سیاستی و مرتبط با حاکمیت، موانع مرتبط با نظام سلامت و موانع اطلاعاتی بودند. براساس نتایج نظرسنجی عوامل سیاستی مدیریتی (میانگین نمره=۸۷/۷۸) و سپس عوامل روان شناختی (باور، رفتار، شخصیت) (میانگین نمره=۰۱/۷۰)، مهم ترین موانع خودمراقبتی از دیدگاه مردم بود. میانگین نمره خودمراقبتی (نمره ای که افراد از ۱ تا ۱۰ به خودشان دادند) ۵۰/۸ بود. میانگین نمره خودمراقبتی در زنان (۰۰۰۱/۰P<) و در افراد با سطح تحصیلات بالاتر (۰۰۷/۰P=) به طور معنی داری بیش تر بود. بین میانگین نمره خودمراقبتی افراد به تفکیک وضعیت تاهل (۶۱/۰P=) و نوع شغل (۰۵۲/۰P=) تفاوت معنی دار نبود. استنتاج: مدیران حوزه سلامت و سیاستگذاران می توانند با برنامه ریزی در خصوص موانع شناسایی شده در این مطالعه، مردم را برای خودمراقبتی بیش تر و موثرتر هدایت و همراهی کنند.