بررسی پاسخ های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و میزان بیان ژن Ptcorp نارنگی ژاپنی و گریپ فروت رابی استار بر پایه نارنج به تنش سرما

تنش دمای پایین، یکی از عوامل محیطی مهم محدودکننده در توسعه کشت و تولید مرکبات است. در این پژوهش تاثیر تنش دمای پایین بر شاخص های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک ژنوتیپ­ های نارنگی ژاپنی و گریپ فروت رابی استار روی پایه نارنج (نهال دو ساله) بررسی گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با اعمال تیمار دماهای پایین (۴، ۴- و ۸-درجه سانتی­­­ گراد) بر دو رقم نارنگی ژاپنی و گریپ­ فروت رابی استار اجرا شد. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که بالاترین بیان نسبی ژن Ptcorp در دمای ۴- درحه سلسیوس و  بیشترین مقدار نشت یونی برگ و کمترین میزان رنگدانه­ کلروفیل a، کارتنوئید و کلروفیل کل در دمای ۸- درجه سانتی­گراد در گریپ­ فروت به دست آمد. محتوای رطوبت نسبی برگ با کاهش دما تا ۸- درجه سانتی­ گراد کاهش یافت. بیشترین مقدار پراکسیداسیون لیپید (۱/۵۵ میکروگرم در گرم وزن تر برگ مالون دآلدئید) و فلاونوئید کل (۳۰/۴۲ میلی گرم کوئرستین در گرم بافت تازه برگ) نیز در دمای ۴- درجه سانتی گراد در گریپ فروت بدست آمد. بیشترین میزان فعالیت آنزیم­ های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و سوپر اکسید دیسموتاز به ترتیب با میانگین ۳۶/۳۶ میکرومولار بر گرم وزن تازه در دقیقه، ۵۹/۳ واحد آنزیمی در میلی ­گرم وزن تازه و ۱۶۱/۳ میکرومول بر گرم وزن تازه، در نارنگی، گریپ­ فروت و نارنگی در دمای ۸- درجه سانتی­ گراد حاصل شد. گیاهچه نارنگی ژاپنی بر روی پایه نارنج تا دمای ۸- درجه سانتی­ گراد در طی مرحله سازگاری (به دمای پایین) آثار تخریبی نداشت، به طوری که نهال ها پس از اتمام مرحله تیمار و بازگشت از تنش یخبندان به رشد عادی خود برگشتند، لیکن در گریپ ­فروت رابی استار در دمای ۸- درجه سانتی­گراد اغلب برگ ها علایم تخریبی چون جمع شدن برگ را نشان دادند.