ضمان ناشی از عقد صحیح در اندیشه فقهی

سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 58

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JORR-11-3_004

تاریخ نمایه سازی: 2 آبان 1402

چکیده مقاله:

در مسائل متعددی از فقه، خصوصا در بحث از قاعده «ما یضمن بصحیحه یضمن بفاسده» سخن از ضمان ناشی از عقد صحیح به میان آمده است. اگر در کنار این مطلب به سخن برخی از فقها در مورد وحدت معنای ضمان در تمام موارد توجه شود، مسئله مفهوم و مبنای ضمان در عقد صحیح مطرح خواهد شد. از لحاظ مفهوم ضمان می توان برای عقد صحیح سه مرحله تشکیل، تلف عوضین قبل از تسلیم و فسخ یا انفساخ عقد پس از تسلیم را در نظر گرفت. مقصود اصلی این نوشته، بررسی مفهوم ضمان در مرحله تشکیل است و به ناچار، از مراحل دیگر نیز سخن گفته می شود. در مورد ضمان در مرحله اول، رویکردهای متفاوتی در بین نظر فقها وجود دارد: برخی از فقها مفهوم ضمان در عقد صحیح را انکار کرده اند، برخی به وجود ضمان معاوضی معتقد بوده اند و گروه سوم، عقد صحیح را به گونه ای تفسیر کرده اند که متضمن ضمان قهری و به تعبیری، از اسباب ضمان قهری است. اقدام، استیفا، احترام و ضمان ید چهار نظریه اصلی هستند که ماهیت عقد در قالب آنها توجیه شده است. مباحث این تحقیق عمدتا ناظر به بررسی مفهوم ضمان در بخش اول قاعده «ما یضمن» در عقد بیع خواهد بود، اما می توان آنها را با تعدیل مناسب، به سایر عقود معاوضی نیز سرایت داد.

نویسندگان

اسماعیل نعمت اللهی

استادیار دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اردبیلی، مولی احمد (۱۴۰۳ق). مجمع الفائده و البرهان، ج ۸، ...
  • اصفهانی، محمد حسین (۱۴۱۸ق). حاشیه المکاسب، ج ۱، قم، انوار ...
  • انصاری، شیخ مرتضی (۱۴۱۵ق). کتاب المکاسب، ج ۳ و ۶، ...
  • ایروانی، علی بن عبدالحسین (۱۴۰۶ق). حاشیه المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ ...
  • بجنوردی، سید محمد حسن (۱۴۱۹). القواعد الفقهیه، ج ۵، قم، ...
  • بحرالعلوم، سید محمد (۱۳۶۲). بلغه الفقیه، ج ۱، ۲ و۳، ...
  • الجبعی العاملی، زین الدین (شهید ثانی) (۱۴۱۳). مسالک الافهام، موسسه ...
  • جزائری، سید محمد جعفر مروج (۱۴۱۶ق ). هدی الطالب فی ...
  • حکیم، سید محسن (بی تا). نهج الفقاهه، قم، انتشارات ۲۲ ...
  • حکیم، سید محسن طباطبایی (۱۴۱۶ ق). مستمسک العروه الوثقی، ج ...
  • خراسانی، آخوند محمد کاظم بن حسین (۱۴۰۶ق). حاشیه المکاسب ، ...
  • خمینی، سید روح الله موسوی (۱۴۲۱ ق). کتاب البیع، ج ...
  • خمینی، سید روح الله موسوی (۱۴۲۸ ق). کتاب البیع، تقریر ...
  • خمینی، روح الله موسوی (۱۴۲۱ق). کتاب البیع، ج ۵، تهران، ...
  • خویی، سید ابوالقاسم موسوی (بی تا ). مصباح الفقاهه (المکاسب)، ...
  • سلطان العلماء، حسن بن محمد (۱۴۱۲). حاشیه بر الروضه البهیه ...
  • شاهرودی، سید محمود هاشمی (۱۴۲۶ق). بحوث فی الفقه الزراعی ، ...
  • طباطبایی ، سید علی بن محمد (۱۴۱۸ه). ریاض المسائل، ج ...
  • الطوسی، محمدبن الحسن (۱۳۷۸ق). المبسوط، ج ۳، تصحیح سید محمد ...
  • عاملی، سید جواد (۱۴۱۹). مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلامه، ...
  • قزوینی، سید علی موسوی (۱۴۱۹ق). رساله قاعده «ما یضمن بصحیحه ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ق). الکافی، قم، دارالکتب الاسلامیه ...
  • کوه کمری، سید محمد بن علی حجت (۱۴۰۹ق ). کتاب ...
  • لاری، سید عبدالحسین (۱۴۱۸ق). التعلیقه علی المکاسب، ج ۲، قم، ...
  • لنکرانی، محمد فاضل (بی تا). القواعد الفقهیه، قم ...
  • مامقانی، محمد حسن (۱۳۱۶ق ). غایه الآمال فی شرح کتاب ...
  • محقق داماد، سید مصطفی (۱۴۰۶ق). قواعد فقه، تهران، مرکز نشر ...
  • مکارم شیرازی، ناصر(۱۴۱۱ق). القواعد الفقهیه، قم، مدرسه امام امیرالمومنین (ع) ...
  • نایینی، میرزا محمد حسین غروی (۱۳۷۳ق). منیه الطالب، ج ۱، ...
  • نجفی، شیخ محمد حسن (۱۳۹۴ق). جواهرالکلام، ج ۲۲ و۴۳، چاپ ...
  • همدانی، آقا رضا (۱۴۲۰ق). حاشیه کتاب المکاسب ، قم ...
  • یزدی، سید محمد کاظم طباطبایی (۱۴۱۹ق). العروه الوثقی، ج ۵، ...
  • نمایش کامل مراجع