بررسی شیوه های تغییر رفتار در روان شناسی و رسالت حضرت نوح (ع) بر اساس قرآن کریم

مقاله حاضر که از نوع تحلیلی تطبیقی در حوزه علوم قرآنی می باشد؛ با هدف بررسی شیوه های تغییر رفتار در روانشناسی و تبلیغ حضرت نوح (ع) بر اساس داستان حضرت نوح (ع) در قرآن کریم ، تهیه و تنظیم گردیده است . محقق با دو پرسش اساسی مواجه بود، شیوه های تغییر رفتار در روانشناسی کدام هستند؟ و این که آیا حضرت نوح(ع) در رسالت و تبلیغ خود از شیوه های تغییر رفتار استفاده کرده اند؟ کدارم روش ها؟ یکی از مباحث در امر تعلیم تربیت ، مبحث تغییر و اصلاح رفتار است . قرآن یک کتاب روانشناسی نیست ، اما مشحون از اندیشه های تربیتی است . لذا محقق بر آن بود تا ضمن استخراج شیوه های تغییر رفتار در داستان حضرت نوح(ع) در قرآن کریم آن ها را با شیوه های تغییر و اصلاح رفتار در روانشناسی مقایسه کند. روش، این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا، تحلیلی تطبیقی می باشد. برای جمع آوری اطلاعات داده های پژوهش ، از قرآن کریم به صورت عام و داستان حضرت نوح (ع) به صورت خاص، منابع معتبر روانشناسی و مطالعات انجام شده در این حوزه و همچنین مقالات علمی به صورت کتابخانه ای استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که حضرت نوح در تبلیغ و رسالت خود برای هدایت و تعلیم و تربیت قوم، تلاشی ۹۵۰ ساله داشته و از انواع روش های موجود برای هدایت و تعلیم و تربیت قوم خود به صورت عام و تغییر و اصلاح رفتار در میان قوم خود به صورت خاص استفاده نموده است . از روش های متفاوتی که حضرت برای افزایش و نیرومند نمودن رفتار مطلوب و کاهش و حذف رفتار نامطلوب استفاده نموده اند می توان به مواردی چون؛ تقویت افتراقی ، شکل دهی ، الگو دهی ، آموزش، تمرین ، پسخوراند، جبران و همچنین از شیوههای تغییر رفتار شناختی ، باز ساخت دهی شناختی اشاره کرد. در مجموع با توجه به تفاوت معنایی و عملکردی در مفاهیم تبلیغ و تعلیم و تربیت ؛ باید به این موضوع توجه داشت که حضرت نوح (ع) پیام آوری از سوی خداوند بوده و رسالتش هدایت می باشد. و مقایسه آن با شرایطی که مربی برای تربیت ، متربیانی در اختیار دارد نا صواب است .