پایش تغییر پوشش گیاهی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور در حوضه ی سد ایلام دکتر صالح آرخی استادیار منابع طبیعی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام یعقوب نیازی کارشناس ارشد آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد مصطفی ادیب نژاد کارشناس منابع طبیعی

پایش تغییر عموما جهت ارزیابی فرآیندهای طبیعی، از قبیل اثرات بلندمدت تغییر اقلیم که ناشی از علل نجومی است و همچنین فرآیندهای کوتاه­مدت که شامل توالی پوشش گیاهی و فرآیندهای ژئومورفولوژیکی است صورت می­گیرد. همچنین، پایش تغییر جهت ارزیابی اثرات ناشی از فعالیت­های انسانی از قبیل جنگل­زدایی، کشاورزی و شهرسازی مورد استفاده قرار می­گیرد. همانگونه که تغییرات محیطی انعکاس­دهنده­ی وضعیت مدیریت اراضی است، روش­های پایش تغییر می­تواند به ارزیابی این عملیات کمک کند. در این مطالعه تصاویر سنجنده (MSS) سال ۱۹۷۶ و لندست(ETM+) سال ۲۰۰۲  با استفاده از چهار تکنیک پایش تغییر در حوضه­ی سد ایلام با مساحت ۷۵۱/۴۷۶ کیلومتر مربع آنالیز شده­اند. تکنیک­های پایش تغییر مورد استفاده در این مطالعه شامل تفاضل تصویر، نسبت­گیری تصویر، تفاضل تجزیه مولفه­ی اصلی و تفاضل تجریه­ی مولفه­ی اصلی استاندارد شده، بوده­اند. با توجه به اینکه تکنیک­های پایش تغییر مورد استفاده در این مطالعه نیازمند تعیین آستانه هستند جهت تعیین آستانه از روش آماری استفاده شده است و بر این اساس مشخص شده است که آستانه­ی تغییر در منطقه­ی مورد مطالعه با ۱  انحراف از میانگین قرار داشته است. پس از تعیین آستانه­ی تغییر، مناطق دارای تغییرات کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مشخص گردیده است. جهت ارزیابی دقت تکنیک­های پایش تغییر پس از برداشت واقعیات زمینی که از طریق بازدید میدانی و تصاویر ماهواره­ای Google Earth به دست آمد، از دقت کل و ضریب کاپا استفاده شد. بر اساس نتایج به­دست آمده مشخص گردید که روش تفاضل باند قرمز با دقت کل ۸۹ و ضریب کاپای ۸۲/۰ از بین تکنیک­های پایش تغییر مورد استفاده در این مطالعه بیشترین دقت و روش نسبت­گیری باند مادون قرمز نزدیک با دقت کل ۵/۶۴ و ضریب کاپای ۳۴/۰ کمترین دقت را در پایش­ تغییرات پوشش گیاهی منطقه­ی مورد مطالعه داشته­اند.