مضامین شعر الشکوی الذاتیه فی القرن الاول الهجری

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 57

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALIT-6-1_009

تاریخ نمایه سازی: 2 آبان 1402

چکیده مقاله:

شعر الشکوی تعبیر ذاتی عن هموم الانسان الناتجه عما یعرض له من مشاکل الحیاه الخاصه والعامه. فهذا الشعر یمثل بدایه خروج الانسان الی المواجهه الحقیقیه مع الجوانب السلبیه فی الحیاه، حین لا یملک امامه الا رفع الصوت بالشکوی لتخفیف همومه وتصویر واقع حیاته ومعاناته النفسیه. الشکوی غرض قدیم فی الشعر العربی؛ فالموت والدهر والحب والفراق والسجن والشیخوخه والمرض والذنب ومصائب الحیاه تعتبر من اهم بواعث الشکوی الذاتیه فی القرن الاول للهجره. ظل شعر الشکوی الذاتیه فی هذا القرن امتدادا لما کان سائدا فی شعر العصر الجاهلی من حیث الوزن والبناء والصور الشعریه، لکنه عندما اشرق الاسلام تغیرت جوانب کثیره من الحیاه، واثر هذا الامر علی وجهه نظر الناس فیها؛ فقلت الشکوی من الفقر والموت وما یشعر به الانسان من مشاکل الحیاه، وصارت آلامها اخف وطاه مما کان یشعر به الشاعر الجاهلی. وکذلک کثرت الشکوی من فراق الابناء والاقارب الذین هاجروا  الی البلدان المختلفه لنشر الاسلام فی الاقطار المحاذیه. ففی شعر الشکوی فی القرن الاول الهجری تتشابه الاسالیب، وتتداخل فیها المعانی والتجارب الذاتیه، بینما تختلف الصور الفنیه من شاعر الی آخر. ان شعر الشکوی یاتی تاره فی قصائد مستقله، وتاره اخری یاتی ضمن الاغراض الشعریه الاخری، وعلی ای حال فهو یمثل غرضا شعریا مستقلا من حیث المعنی والصور الفنیه؛ وهو لا یقل فی جودته، من حیث المعنی والتفنن فی الاسالیب واستعمال ادوات اللغه، عن ای غرض شعری آخر.

نویسندگان

غلامعباس رضایی هفتادر

استاذ مشارک بجامعه طهران

شرافت کریمی

استاذه مساعده بجامعه کردستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • القرآن الکریم ...
  • ابن درید الازدی البصری، ابو بکر محمد بن الحسن، جمهره ...
  • ابن رشیق القیروانی الازدی، ابو علی الحسن، العمده فی محاسن ...
  • ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت: دار صادر، ...
  • ابو تمام الطایی، حبیب بن اوس،الحماسه، القاهره: المکتبه الازهریه، الطبعه ...
  • ابو صالح، عبد القدوس،یزید بن مفرغ الحمیری حیاته وشعره، بیروت: ...
  • الاحوص الانصاری، ابو محمد عبدالله بن محمد، دیوان شعر، تحقیق: ...
  • الاصفهانی، ابو الفرج علی بن الحسین، الاغانی، القاهره: دار الکتب ...
  • الاعلم الشنتمری، یوسف بن سلیمان، شرح حماسه ابی تمام، تحقیق: ...
  • الیاس، انطوان الیاس، القاموس العصری، ترجمه سید مصطفی طباطبائی، تهران، ...
  • انیس، ابراهیم و آخرون: المعجم الوسیط، بیروت، دار احیاء التراث ...
  • البستانی، بتول حمدی، ظاهره الشکوی فی شعر هذیل فی الجاهلیه ...
  • التهانوی، محمد بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون، تحقیق: لطفی عبد ...
  • الجبوری، یحیی، الشعر الجاهلی خصائصه وفنونه، بیروت: موسسه الرساله، الطبعه ...
  • الجرجانی، علی بن محمد بن علی، التعریفات، بیروت: دار الکتاب ...
  • جمیل بثینه، جمیل بن عبدالله بن معمر،ابو عمرو،دیوان شعر، تحقیق: ...
  • حفنی، عبد الحلیم، مطلع القصیده العربیه ودلالاتها النفسیه، القاهره: الهیئه ...
  • الخنساء، بنت عمرو، دیوان الخنساء، شرح وتقدیم: ابراهیم شمس الدین، ...
  • الزبیدی، سید محمد مرتضی، تاج العروس، تحقیق: عبد الستار احمد ...
  • الزرکلی، خیرالدین، الاعلام (قاموس تراجم لاشهر الرجال و النساء من ...
  • السکری، ابو سعید الحسن بن الحسین، شرح اشعار الهذلیین، تحقیق: ...
  • صقر، عبد البدیع، شاعرات العرب، بیروت: المکتب الاسلامی، الطبعه الاولی، ...
  • عباس، احسان، شعر الخوارج، بیروت: دار الثقافه، الطبعه الثالثه، ۱۹۷۴م ...
  • العسکری، ابو هلال حسن بن عبد الله، دیوان المعانی، القاهره: ...
  • العلاق، حسین صبیح ، الشعراء الکتاب فی القرن الثالث الهجری، ...
  • الفرزدق، دیوان شعر، بیروت: دار صادر، الطبعه الثانیه، ۱۴۲۰ق ...
  • فروخ، عمر، تاریخ الادب العربی، بیروت، دارالعلم للملایین، الطبعه الخامسه، ...
  • القالی البغدادی، ابو علی اسماعیل بن القاسم، الامالی، بیروت: دار ...
  • ________، ذیل الامالی والنوادر، القاهره: دار الکتب المصریه، الطبعه الاولی، ...
  • قدامه بن جعفر، ابو الفرج بن زیاد، نقد الشعر، القاهره: ...
  • کثیر عزه، دیوان شعر، تحقیق: احسان عباس، بیروت: دار الثقافه، ...
  • المبرد، ابو العباس محمد بن یزید، الکامل فی اللغه والادب، ...
  • مجنون لیلی، دیوان شعر، تحقیق: عبدالستار فراج، القاهره: مکتبه مصر، ...
  • نمایش کامل مراجع