بررسی اثرات سم دیازینون بر سطح گلوتاتیون کبد در موش صحرایی و نقش محافظتی سلنیوم و ال-کارنیتین بر آن

سابقه و هدف: استفاده وسیع از آفت کش ها در کشاورزی و بهداشت باعث، آلودگی محیط زیست و افزایش خطر مسمومیت به شکل حاد و مزمن در افراد شده است. دیازینون یکی از پرکاربردترین ترکیبات ارگانوفسفره در جهان است. مطالعات مختلف حاکی از این است که ترکیبات ارگانوفسفره باعث ایجاد استرس اکسیداتیو و پراکسیداسیون لیپیدی می شوند. مواد و روش ها: این مطالعه روی موش های آزمایشگاهی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی gr۲۵۰-۲۰۰ انجام گرفت. نمونه ها به طور تصادفی به ۱۵ گروه (۵ تایی) تقسیم و به مدت ۴ هفته مواد شیمیایی (سم دیازینون، ال- کارنیتین و سلنیم) را به صورت داخل صفاقی(IP) دریافت کردند. (گروه های ۱- نرمال سالین؛ ۲- روغن سویا (حلال دیازینون)؛ ۳- دیازینون mg/kg۲۰؛ ۴، ۵ و ۶- دوزهای mg/kg ۱۵۰ و ۱۰۰، ۵۰ ال- کارنیتین؛ ۷، ۸ و ۹- دوزهای mg/kg ۱۵۰ و ۱۰۰، ۵۰ ال کارنیتین+ دیازینون mg/kg ۲۰؛ ۱۰، ۱۱ و ۱۲- دوزهای mg/kg ۲ و ۱، ۵/۰ سلنیت سدیم و ۱۳، ۱۴ و ۱۵- دوزهای mg/kg ۲ و ۱، ۵/۰ سلنیت سدیم+ دیازینون mg/kg ۲۰). ۲۴ ساعت پس از آخرین تزریق با بیهوش نمودن حیوانات به وسیله کتامین بافت کبد خارج و گلوتاتیون (GSH) احیاء با استفاده از روش المن اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج حاصل از اثر دیازینون و دوزهای مختلف ال-کارنیتین بر سطح گلوتاتیون احیاء نشان می دهد که دیازینون در مقایسه با گروه کنترل باعث کاهش سطح گلوتاتیون می شود و از طرفی ال-کارنیتین به صورت وابسته به دوز سطح GSH را افزایش می دهد. تجویز سلنیم با دوز mg/kg ۵/۰ باعث افزایش معنی دار آنزیم فوق نسبت به گروهی- که دیازینون تنها دریافت کرده بودند، شد (۰۵/۰ p<). استنتاج: سلنیم و ال-کارنیتین باعث بهبود وضعیت آنتی اکسیدانتی بدن در مقابل سم ارگانوفسفره دیازینون می شوند و از طریق افزایش گلوتاتیون احیاء در سمیت زدایی از رادیکال های آزاد ناشی از دیازینون موثر هستند.