بررسی ویژگیهای ظاهری درختان کهنسال پهن برگ و سوزنی برگ به منظور کاربرد آنها در احیای جنگلهای استان ایلام

درختان کهنسال به عنوان مهم ترین ذخایر ژنتیکی کشور از اهمیت و ارزش زیادی از جنبه­های مختلف اکولوژیکی، مدیریت احیای جنگل، اکوتوریسم و حتی تاریخی برخوردارند. در این پژوهش پس از شناسایی درختان کهنسال در جنگل­های استان ایلام، ویژگی­های ظاهری آن ها شامل قطر برابرسینه، ارتفاع تنه، ارتفاع کل، طول تاج، قطر حداقل و حداکثر تاج، سلامت تاج، شادابی تاج، تقارن تاج، سلامت تنه و شکل تنه بررسی شد. انتخاب درختان کهنسال بر اساس معیار قطر برابرسینه بود. بعد از جنگل­گردشی تعداد ۴۳ درخت کهنسال متشکل از ۵ اصله لرگ، ۵ اصله نارون، ۱۱ زبان­گنجشک، ۳ داغداغان، ۴ چنار، ۴ انجیر، ۷ زیتون و ۴ زربین شناسایی شد. نتایج نشان داد که از درختان تک­تنه­ای، چنار حائز بیشترین میانگین قطر برابرسینه (۱۷۱ سانتی­متر)، ارتفاع کل (۸/۱۵ متر) و ارتفاع تنه (۶ متر) بود و از درختان چندتنه­ای، زیتون دارای بیشترین میانگین قطری (۲۶۰ سانتی­متر) بود. لرگ و نارون بیشترین میانگین طول تاج (۱۱ متر) و زبان­گنجشک بیشترین مساحت تاج (۱۹۵ مترمربع) داشتند. بیشترین درصد تنه­های واحد متعلق به لرگ (۸۰ درصد) و داغداغان (۶۷ درصد) بود. بیشترین درصد تنه­های سالم متعلق به زربین (۵۰ درصد) و زیتون (۵۰ درصد) و بیشترین درصد سلامت تاج متعلق به لرگ (۱۰۰ درصد)، داغداغان (۱۰۰ درصد)، چنار (۱۰۰ درصد)، زیتون (۱۰۰ درصد) و انجیر (۱۰۰ درصد) بود. بیشترین درصد تقارن تاج متعلق به داغداغان (۱۰۰ درصد) و بیشترین درصد شادابی تاج متعلق به لرگ (۱۰۰ درصد)، زبان­گنجشک (۱۰۰ درصد)، داغداغان (۱۰۰ درصد)، چنار (۱۰۰ درصد)، زیتون (۱۰۰ درصد) و انجیر (۱۰۰ درصد) بود. بر اساس ویژگی­های ظاهری مطلوب درختان کهنسال می­توان با تولید نهال­های مقاوم حاصل از بذر آن ها به تقویت و احیای جنگل­های زاگرس کمک کرد. واژگان کلیدی: درختان کهنسال، کمی و کیفی، جنگل­های بلوط، ایلام [۱] این مقاله برگرفته از پروژه ملی مصوب موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور که زیر پروژه آن در استان ایلام اجرا شده است، می­باشد. [۲] . نویسنده مسئول: استان ایلام، شهرستان ایلام، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی،