بررسی رابطه ابتلا به تالاسمی ماژور با اختلال عملکرد آندوکرین و اگزوکرین پانکراس

سابقه و هدف: ترانسفیوژن های مکرر در افراد مبتلا به تالاسمی، آنها را در خطر عوارض ناشی از افزایش بار آهن قرار می دهد که منجر به اختلال در عملکرد تعدادی از ارگان ها همچون قلب، غدد درون ریز از جمله کبد و پانکراس در این بیماران می شود. لذا این مطالعه با هدف بررسی تغییرات بالینی و آزمایشگاهی مربوط به پانکراس در بیماران تالاسمیک انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی - تحلیلی بوده است. جامعه مورد بررسی شامل ۶۴ بیمار تالاسمیک ماژور بودند که در دو گروه دیابتیک و غیردیابتی مورد مطالعه قرار گرفتند. علاوه بر برخی از خصوصیات فردی و آزمایشگاهی، آمیلاز، لیپاز و تریپسین سرم و الاستاز مفوعی نیز در هر دو گروه بررسی شدند. مقایسه نتایج با استفاده از آزمون های T-test،Mann-Whitney وFisher's exact انجام گرفت.یافته ها: میانگین سه فریتین آخر بین دو گروه دیابتیک و غیردیابتیک دارای اختلاف آماری معنی دار بود (p<۰.۰۵). بیماران دیابتیک و غیردیابتیک از لحاظ میانگین میزان انسولین سرم، آمیلاز سرم و الاستاز مدفوعی اختلاف قابل توجهی نداشته اند در صورتی که در موارد قندخون ناشتا و ۲ ساعت پس از صرف غذا تفاوت کاملا معنی دار دیده شد (p<۰.۰۵). بررسی تست های آزمایشگاهی انجام شده از نظر مقادیر نرمال و کمتر از نرمال نیز بیانگر وجود اختلاف واضح آماری در مقدار لیپاز سرم و الاستاز مدفوعی در دو گروه بوده است (p<۰.۰۵).استنتاج: بیماری دیابت شیرین در کودکان تالاسمیک می تواند اثرات نامطلوبی بر برخی از عملکردهای پانکراسی بر جای گذارد. بروز دیابت در زمینه تالاسمی، بیشتر در اثر ایجاد مقاومت بافتی در مقابل انسولین می باشد تا تخریب سلول های بتای پانکراسی و کاهش سطوح انسولین سرم.