واکنش عملکرد دانه ارقام جدید گندم نان (Triticum aestivum L.) به تاریخ کاشت براساس شاخص های زراعی- اقلیمی درشرایط محیطی گرگان

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 115

فایل این مقاله در 31 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SPJ-36-1_001

تاریخ نمایه سازی: 2 آبان 1402

چکیده مقاله:

با هدف واکاوی عملکرد دانه ارقام تجاری جدید گندم نان در تاریخ کاشت های مختلف بر اساس شاخص های زراعی- اقلیمی در شرایط محیطی گرگان، آزمایشی در دو سال زراعی (۱۳۹۸-۱۳۹۶) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان به اجرا در آمد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. پنج تاریخ کاشت ۱۰آبان ، ۲۵ آبان، ۱۰ آذر، ۲۵ آذر و ۱۰ دی در کرت های اصلی و چهار رقم گندم نان بهاره شامل: احسان، تیرگان، معراج و کلاته در کرت های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که عملکرد دانه و تعداد سنبله در متر مربع در دو سال آزمایش تفاوت معنی داری نداشتند. در تاریخ کاشت سوم (۱۰ آذر) بیشترین عملکرد دانه ۶۱۵۷/۹ کیلوگرم در هکتار) بدست آمد. طول دوره پر شدن دانه در تاریخ کاشت سوم با وجود اختلاف یک ماهه با تاریخ کاشت اول (به ترتیب ۴۲/۳۷ و ۴۲/۲۱ روز) تفاوت معنی دار نداشت. شرایط مطلوبی از نظر ارتفاع گیاه و عدم خوابیدگی برای ارقام مختلف فراهم بود. در تاریخ کاشت سوم شرایطی بهینه، از نظر دما، طول روز، رطوبت نسبی وکارایی مصرف انرژی در طول دوره پر شدن دانه برای ارقام مختلف گندم ایجاد کرد و در این تاریخ کاشت بیشترین مقادیر از نظر شاخص های زراعی- اقلیمی شامل درجه - روز رشد (GDD)، طول روز (DL)، واحدهای دمایی-نوری (PTU)، واحدهای دمایی-رطوبتی (HYTU) و کارایی مصرف انرژی فراهم شد. ارقام کلاته و تیرگان به ترتیب بیشترین عملکرد دانه را داشتند و عملکرد آن ها بطور معنی داری بیشتر از ارقام احسان و معراج بود. تعداد سنبله در متر مربع در ارقام مذکور نیز بطور معنی داری بیشتر از سایر ارقام بود. طول دوره رشد رقم کلاته کوتاهتر از سایر ارقام بود (بدون تفاوت در طول دوره پر شدن دانه ) که باعث فرار گیاه از تنش های گرما و خشکی انتهایی، افزایش کارایی مصرف انرژی و در نتیجه افزایش عملکرد دانه شد. براساس نتایج این آزمایش تاریخ کاشت و رقم مناسب و سازگار نقش کلیدی در مدیریت دوره پر شدن دانه و افزایش عملکرد دانه داشتند.

کلیدواژه ها:

عملکرد دانه ، کارایی مصرف انرژی ، دوره پر شدن دانه ، گلدهی ، اقلیم گرم و مرطوب شمال

نویسندگان

حبیب اله سوقی

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

منوچهر خدارحمی

موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

سعید باقری کیا

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

مهدی نظری

بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Acevedo, E., Silva, P., and Silva, H. ۲۰۰۲. Wheat growth ...
  • Ahmad, L., Kanth, R. H., Parvaze, S., and Mahdi, S. ...
  • Ahmadi, K., Abadzadeh, H., Abdashah, H., Kazemian, A., and Rafiee, ...
  • Amrawat, T., Solanki, N., Sharma, S., Jajoria, D., and Dotaniya, ...
  • Andarzian, B., Hoogenboom, G., Bannayan, M., Shirali, M., and Andarzian, ...
  • Anonymous. ۲۰۱۸. Global warming of ۱.۵℃: an IPCC special report ...
  • Anonymous. ۲۰۱۹. Food and Agriculture Organization (FAO): Available http://www .fao.org/faostat/en/home. ...
  • Aslam, M. A., Ahmed, M., Stöckle, C. O., Higgins, S. ...
  • Asseng, S., Ewert, F., Martre, P., Rötter, R. P., Lobell, ...
  • Bauer, A., Fanning, C., Enz, J. W., and Eberlein, C. ...
  • Camargo, A. V., Mott, R., Gardner, K. A., Mackay, I. ...
  • Daba, K., Warkentin, T. D., Bueckert, R., Todd, C. D., ...
  • Farooq, M., Bramley, H., Palta, J. A., and Siddique, K. ...
  • Farooq, M., Hussain, M., and Siddique, K. H. ۲۰۱۴. Drought ...
  • Fischer, R. A., and Stapper, M. ۱۹۸۷. Lodging effects on ...
  • Ghaffari, A., and Jalal Kamali, M. ۲۰۱۳. Wheat productivity in ...
  • Gudadhe, N., Kumar, N., Pisal, R., Mote, B., and Dhonde, ...
  • Gupta, M., Sharma, C., Sharma, R., Gupta, V., and Khushu, ...
  • Jagadish, K. S., Kishor, K., Polavarapu, B., Bahuguna, R. N., ...
  • Jalal Kamali, M. R., Sharifi, H. R., Khodarahmi, M., Jokar, ...
  • Jalal Kamali, M. R., and Sharifi, H. R. ۲۰۱۰. Variation ...
  • Kalateh-Arabi, M., Sheikh, F., Soqi, H., and Hivehchie, J., ۲۰۱۱. ...
  • Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Sharifi, H. R., Zand, E., ...
  • LI, Q.-y., Jun, Y., Liu, W.-d., Zhou, S.-m., Lei, L., ...
  • Liu, B., Liu, L., Asseng, S., Zou, X., Li, J., ...
  • Liu, B., Liu, L., Tian, L., Cao, W., Zhu, Y., ...
  • Mkhabela, M., Ash, G., Grenier, M., and Bullock, P. ۲۰۱۶. ...
  • Parmesan, C., and Hanley, M. E. ۲۰۱۵. Plants and climate ...
  • Pérez-Gianmarco, T. I., Slafer, G. A., and González, F. G. ...
  • Reynolds, M. P., Foulkes, J., Furbank, R., Griffiths, S., King, ...
  • Relationship of base temperature to development of winter wheat [مقاله ژورنالی]
  • SAS Institute. ۲۰۱۱. STAT ۹.۳ User’s guide. SAS Inst., Cary, ...
  • Semenov, M. A., and Stratonovitch, P. ۲۰۱۳. Designing high‐yielding wheat ...
  • Sharifi, H. R. ۲۰۱۶. Response of phenological development stages, grain ...
  • Sikder, S. ۲۰۰۹. Accumulated heat unit and phenology of wheat ...
  • Singh, M. P., and Singh, N. ۲۰۱۴. Thermal requirement of ...
  • Singh, S., Kingra, P., and Singh, S. P. ۲۰۱۶. Heat ...
  • Slafer, G., Abeledo, L., Miralles, D., Gonzalez, F., and Whitechurch, ...
  • Slafer, G.A. ۲۰۱۲. Wheat development: its role in phenotyping and ...
  • Solanki, N. S., Samota, S. D., Chouhan, B. S., and ...
  • Wang, X., Vignjevic, M., Liu, F., Jacobsen, S., Jiang, D., ...
  • Warthinhton, C., and Hatchinson, C. ۲۰۰۵. Accumulated degree days as ...
  • Zhang, X., Gao, M., Wang, S., Chen, F., and Cui, ...
  • نمایش کامل مراجع