اندیشه و کنش در سیاست جنسیت: بررسی تجربه ایران در سال های ۱۲۷۰۱۳۲۰

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 45

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JWDP-17-2_003

تاریخ نمایه سازی: 3 آبان 1402

چکیده مقاله:

سیاست در ایران معاص، به رغم سرشت عمدتا مردسالارانه، از سویههای معطوف به اصلاح وضعیت زنان خالی نبوده است. این مقاله با بررسی این موضوع در فاصله سالهای ۱۲۷۰ تا ۱۳۲۰ میکوشد به این سوال پاسخ دهد که: در دوره پنجاه ساله ۱۲۷۰ تا ۱۳۲۰، ایدهها، جنبشها و سیاستهای معطوف به تغییر و اصلاح وضعیت زنان چه ویژگیها و تحولاتی به خود دید و چگونه و تا چه اندازه به دگرگونی در وضعیت حقوقی و حقیقی زنان منجر شد؟ این مقاله با رویکرد نظری تلفیقی (کنش گرایی تاریخ مند) و استفاده از روش تاریخی اسنادی و تحلیل طولی نشان داد که سیاست جنسیت در دوره اشاره شده تحولات متعددی به خود دیده است. تحولات مزبور از سه متغیر ناهمزمان و ناهمسوی «ایدهها و جنبشهای معطوف به اصلاحات»، «مقاومت نیروهای محافظهکار» و «جهت گیری و عملکرد حکومت» متاثر بوده است. در دوره پیشامشروطه، نطفههای اولیه ایدهها و تحرکهای معطوف به تغییر وضعیت زنان شکل گرفت؛ اما مقاومت شدید محافظهکاران و بیمیلی دولت مردان مانع تغییر قابل ملاحظه در وضعیت زنان بود. در فاصله جنبش مشروطیت تا کودتای ۱۲۹۹، با افزایش تحرک اجتماعی خود زنان و حمایت برخی نیروها و نهادهای سیاسی جدید نظیر مجلس و احزاب اصلاح طلب علاوه بر اعطای حق آموزش به زنان، ایدهها و مطالبات جدیدی نظیر برابری حقوقی و حق مشارکت سیاسی زنان نیز مطرح شد. در دوره بیست ساله پس از کودتا، که دولت خود عهده دار تغییر وضعیت زنان شد، گرچه تغییرات قابل ملاحظهای در آموزش، اشتغال و حضور زنان در عرصههای عمومی رخ داد، سرشت آمرانه این تغییرات و ناسازگاری آن با فرهنگ مسلط نه تنها مانع توسعه و تعمیق ایدهها و جنبشهای اصلاحی در حوزه جنسیت بود، بلکه زمینهساز رشد گرایشها و نیروهای واگشتگرا در دورههای بعد شد.

نویسندگان

ابوالفضل دلاوری

Allameh Tabataba&#۰۳۹;i Lecturer

الهه صادقی

Phd Student in Political Science. Allameh Tabata&#۰۳۹;i University

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آبراهامیان، یرواند (۱۳۷۷). ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل ...
  • احمدی خراسانی، نوشین (۱۳۸۰). زنان زیر سایه پدرخوانده ها، تهران: ...
  • آخوندزاده، فتحعلی (بی تا). مکتوبات کمال الدوله، بی جا ...
  • آدمیت، فریدون (۱۳۵۱). اندیشه ترقی و حکومت قانون، تهران: خوارزمی ...
  • (۱۳۵۷). اندیشه های میرزا آقا خان کرمانی، تهران: پیام ...
  • اتحادیه، منصوره (۱۳۶۱). پیدایش و تحول احزاب سیاسی در دوران ...
  • آفاری، ژانت (۱۳۷۹). انقلاب مشروطه ایران، ترجمه رضا رضایی، تهران: ...
  • (۱۹۹۹). سیاست های جنسیتی در ایران معاصر، ترجمه یاشار دارالشفا، ...
  • اتابکی، تورج(۱۳۹۸). تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضاشاه، ...
  • استرآبادی، بی بی خانم (۱۹۹۳). معایب الرجال، ویرایش افسانه نجم ...
  • بامداد، بدرالملوک (۱۳۱۸). هدف پرورش زن، تهران: نشریات شرکت مطبوعات ...
  • (۱۳۴۷). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید، تهران: ...
  • بکر، هاوارد؛ هلموت اتو دالکه (۱۳۶۸). «جامعه شناسی معرفت ماکس ...
  • بصیرت منش، حمید (۱۳۷۶). علما و رژیم رضا شاه (نظری ...
  • بنجامین، س. ج. (۱۳۶۲). ایران و ایرانیان عصر ناصرالدین شاه، ...
  • بوردیو، پیر (۱۳۹۰). تمایز، نقد اجتماعی قضاوتهای ذوقی، ترجمه حسن ...
  • (۱۳۸۴). نظریه کنش، دلایل عملی و انتخاب عقلانی، ترجمه مرتضی ...
  • پایدار، پروین (۱۹۹۵). زنان و فرایند سیاسی در ایران قرن ...
  • پناهی، فرنگیس (۱۳۹۴). «تاثیر نظام قضایی دوره قاجار بر حقوق ...
  • پولاک (۱۳۶۸). سفرنامه پولاک، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی ...
  • تاجالسلطنه (۱۳۶۲). خاطرات تاجالسلطنه، به کوشش منصوره اتحادیه، تهران: تاریخ ...
  • ترابی فارسانی، سهیلا (۱۳۷۸). اسنادی از مدارس دختران از مشروطه ...
  • ترابی فارسانی، سهیلا (۱۳۸۷). روند آموزش زنان از آغاز نوگرایی ...
  • تشکری، زهرا (۱۳۸۱). زن در نگاه روشنفکران، قم: دفتر مطالعات ...
  • توکل، محمد (۱۳۸۳). جامعه شناسی معرفت، تهران: موسسه پژوهشی حوزه ...
  • حجازی، بنفشه (۱۳۸۸). تاریخ خانم ها (بررسی جایگاه زن ایرانی ...
  • خسروپناه، محمدحسین (۱۳۸۲). هدف ها و مبارزه زن ایرانی از ...
  • دروویل (۱۳۴۸).سفرنامه دروویل، ترجمه جواد محیی، تهران: گوتنبرگ ...
  • دلاوری، ابوالفضل (۱۳۸۹). «زمانمندی و الگوهای دگرگونیهای اجتماعی، درآمدی بر ...
  • دولتآبادی، صدیقه (۱۳۰۵). «مرد ایرانی و زن اروپایی»، مجله آینده، ...
  • (۱۳۰۶). «شرط سواد در انتخابات»، مجله آینده، س ۳، ش ...
  • راوندی، مرتضی (۱۳۴۷). تاریخ اجتماعی ایران، تهران: امیرکبیر ...
  • رستمی، رویا (۱۳۷۹). جنسیت، اشتغال و اسلامگرایی، تهران: جامعه ایرانیان ...
  • روحی، افسر (۱۳۰۵). «یک زن خوب مرد را کافی است» ...
  • زاهد، سید سعید؛ خواجه نوری، بیژن (۱۳۸۲). «بررسی و تحلیل ...
  • زیبایی نژاد، محمد (۱۳۸۸). درآمدی بر نظام شخصیت زن در ...
  • سمیعیان، عفت (۱۳۰۵). «اصلاحات اخلاقی معارف نسوان»، مجله آینده، س ...
  • شهری، جعفر (۱۳۶۷). تاریخ اجتماعی تهران در قرن سیزدهم: زندگی ...
  • شمیم، علی اصغر (۱۳۷۰). ایران در عهد سلطنت قاجار، تهران: ...
  • صادقی فسایی، سهیلا (۱۳۸۷). مطالعه ابعاد جنسیتی برنامه های سوم ...
  • صادقی، فاطمه (۱۳۹۲). کشف حجاب: بازخوانی یک مداخله مدرن، تهران: ...
  • صدر هاشمی، محمد (۱۳۶۳). تاریخ جراید و مجلات ایران، ج ...
  • صدیق، عیسی (۱۳۵۲). یادگار عمر، تهران: طبع کتاب، چ ۳، ...
  • (۱۳۴۲). تاریخ فرهنگ ایران از آغاز تا امروز، تهران: تربیت ...
  • (۱۳۱۶). تاریخ مختصر تعلیم و تربیت، تهران: روشنایی ...
  • صفائی، ابراهیم (بی تا). بنیادهای ملی در شهریاری رضا شاه ...
  • عضدالدوله، احمدمیرزا (۱۳۲۸). تاریخ عضدی، به همت حسین کوهی کرمانی، ...
  • فتحی، مریم (۱۳۸۳). کانون بانوان با رویکردی به ریشههای تاریخی ...
  • فیروز، مریم (۱۳۲۷). «تاریخ مختصر جنبش زنان ایران»، ماهنامه رزم، ...
  • قاضی مرادی، حسن (۱۳۸۷). نوسازی عصر مشروطه، تهران: اختران ...
  • کاتوزیان، همایون (۱۳۹۶). دولت و جامعه در ایران، ترجمه حسن ...
  • کار، مهرانگیز (۱۳۷۸). رفع تبعیض از زنان، تهران: قطره ...
  • (۱۳۷۶). حمایت از حقوق سیاسی زنان ایران، تهران: روشنگران و ...
  • کسری، نیلوفر (۱۳۸۹). زنان در تاریخ معاصر ایران، تهران: جاویدان ...
  • کدی، نیکی آر (۱۳۶۹). ریشه های انقلاب ایران، ترجمه عبدالرحیم ...
  • کرمانی، میرزا آقا خان (۲۰۰۱). هشت بهشت، قابل دسترسی در:http://WWW.bayanddigitalPublictions[۵۷] ...
  • کنوبلاخ، هوبرت (۱۳۹۰). جامعه شناسی معرفت، ترجمه کرامت الله راسخ، ...
  • لاهیجی، شهلا (۱۳۷۱). «شناخت هویت زن ایرانی»، مجله زنان، ش ...
  • مجلس شورای ملی (۱۳۱۸). مجموعه قوانین و مصوبات ادوار اول ...
  • (۱۲۹۰). مشروح مذاکرات مجلس اول و دوم ...
  • محمدی اصل، عباس (۱۳۸۱). درآمدی بر مشارکت سیاسی زنان ایران، ...
  • مسعودی، عباس (۱۳۲۹). اطلاعات در یک ربع قرن «حوادث مهم ...
  • مصفا، نسرین (۱۳۸۱). مشارکت سیاسی زنان در ایران، تهران: دفتر ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۹۰). نظام حقوق زن در اسلام، قم: صدرا ...
  • مطیع، ناهید (۱۳۷۳). «زنان ایران: حرکت تدریجی صلح آمیز و ...
  • معتضد، خسرو؛ کسری، نیلوفر (۱۳۷۹). سیاست و حرمسرا: زن در ...
  • مومنی، فاطمه (۱۳۸۵). بانوان در تاریخ معاصر، ماهنامه اندیشه و ...
  • میرکیایی، مهدی (۱۳۹۴). نان و سیاست: تاثیر بحرانهای نان بر ...
  • نژاد بهرام، زهرا (۱۳۸۸). موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران، ...
  • نجم آبادی، افسانه (۱۳۸۴). «اقتدار و نمایندگی: بازبینی فعالیت های ...
  • نفیسی، سعید (۱۳۷۸). گزارشی از وضعیت مدارس از مشروطیت تا ...
  • نوذری، عزت الله (۱۳۸۰). تاریخ احزاب سیاسی در ایران، شیراز: ...
  • وزارت معارف (۱۳۰۷ تا ۱۳۲۷). سالنامه معارف (سالهای مختلف) ...
  • هاناساریان، الیزا (۱۳۸۴). جنبش حقوق زنان در ایران طغیان(افول و ...
  • هدایتنیا، فرجالله (۱۳۹۳). «مبانی نظری عدالت استحقاقی در حقوق زنان»، ...
  • [] Afary, Janet (۲۰۰۹). Sexual Politics in Modern Iran, Cambridg: ...
  • [] Bacchi, Carol Lee. (۱۹۹۹). Women, Policy, and Politics: The ...
  • [] Butler, Judith (۱۹۹۰). Gender Trouble: Feminism and the Subversion ...
  • [] Grewal, Inderpal and Kaplan, Caren (eds). (۲۰۰۲). An Introduction ...
  • [] Kelandermans, Bert: Stekelenburg, Jacquelien van (۲۰۱۳). “Social Movement and ...
  • [] Sapiro, Virginia (۱۹۹۱). “Gender Politics, Gendered Politics: The State ...
  • [] Darity, William A. (۲۰۰۸). International Encyclopedia of the Social ...
  • نمایش کامل مراجع