ارزیابی اثرات خشکسالی هواشناسی بر تراز آب زیرزمینی حوزه آبخیز هراز در استان مازندران

خشکسالی می تواند با کمبود منابع آبی باعث باعث بروز چالش در کشور ها گردد و اثرات آن صرفا به نواحی خشک و نیمه خشک محدود نمی شود. تحقیق حاضر سعی دارد با بررسی اثر خشکسالی هواشناسی بر تراز آب زیرزمینی گامی در جهت شناسایی وضعیت خشکسالی در حوزه آبخیز هراز بردارد. بدین منظور برای بررسی خشکسالی هواشناسی از شاخص بارش استاندارد (SPI) بر اساس داده های ۱۵ ایستگاه باران سنجی در ۶ مقیاس زمانی ۳، ۶، ۹، ۱۲، ۱۸ و ۲۴ ماهه و به منظور بررسی تغییرات تراز آب زیرزمینی بر اساس داده های سطح ایستابی ۳۵ چاه پیزومتریک با طول دوره آماری مشترک ۲۹ ساله (۱۳۹۲- ۱۳۶۴) استفاده شد. همه ایستگاه های باران سنجی به نوعی پدیده خشکسالی را تجربه کرده اند. عمده خشکسالی ها از نوع نزدیک به نرمال و متوسط بوده و خشکسالی شدید و خیلی شدید کمتر در منطقه رخ داده است. در این پژوهش مشخص شد که خشکسالی با یک تاخیر ۳ ماهه بر منابع آب زیرزمینی اثر دارد. در این تحقیق بیشترین همبستگی بین شاخص بارش استاندارد شده و متوسط تراز آب زیرزمینی در مقیاس زمانی ۲۴ ماهه در ایستگاه های باران-سنجی نمارستاق، میان دشت و بابلسر در سطح ۹۵ درصد و در سایر ایستگاه های باران سنجی در سطح ۹۹ درصد معنی دار می باشد. رابطه رگرسیونی بین SPI-۲۴ ایستگاه های باران سنجی و متوسط تراز آب زیرزمینی نشان داد که از بین ایستگاه-های باران سنجی منطقه مورد مطالعه، ایستگاه سرخرود بیشترین سهم بارش را با ضریب تبیین ۳/۴۲ درصد از واریانس متوسط سطح ایستابی منطقه مورد مطالعه را به خود اختصاص داده و ۷/۵۷ درصد متاثر از سایر عوامل می باشد.