جستاری در مفهوم «نسخه»؛ سبکی در گردآوری و گزارش احادیث

از «نسخه» به عنوان شیوه ای خاص از نگارش های حدیثی، تعریف قابل قبولی ارائه نشده است. دو تعریف در میان معاصران بیشتر به کار رفته است: نخست. رساله کوچکی که حاوی احکام تاسیسی بوده که امام۷ آن را وضع و بر راوی املا فرموده است و دوم. کتابی ماثور از یکی از ائمه: که به خط ایشان یا منقول از خط ایشان بوده است. به نظر می رسد، تعریف هایی ارائه شده از این اصطلاح، فاقد مستندات متقن و شواهد قابل قبول در کاربرد آن در منابع کتابشناسی است. مقاله حاضر می کوشد با جست و جو در شواهد مندرج در فهرست النجاشی و روایات پراکنده برگرفته از کتب مفقود موسوم به «نسخه»، از محدثانی که چنین اثری به ایشان نسب داده شده، تعریفی قابل دفاع از این اصطلاح ارائه کند. این نوشتار همچنین به بررسی صحیفه الامام الرضا۷ و مسند الامام الرضا۷ به عنوان دو نمونه بر جای مانده از مصادیق «نسخه» می پردازد. دستاورد این پژوهش در تعریف نسخه آن است که: نسخه، روایت امام۷ از نیاکان را گویند.