ماهیت شناسی حق بر حریم در نظام حقوقی ایران

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 88

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JOLT-14-2_009

تاریخ نمایه سازی: 3 آبان 1402

چکیده مقاله:

قانون مدنی به روشنی ماهیت حق بر حریم را بیان نکرده و آن را در حکم ملک صاحب حریم دانسته است. پاره ای از حقوقدانان، همسان آنچه در برخی دیگر از مقررات آمده، حق یادشده را حق ارتفاق تفسیر کرده اند. در مقابل، برخی حق بر حریم را حق مستقلی در کنار سایر حقوق عینی شناسایی نموده اند. در فقه، در نوعی از حریم مشهور باور به مالکیت صاحب حریم داشته و در نوعی دیگر حق اولویت را ابراز کرده اند. برخی نیز حق بر حریم را به صورت مطلق حق اولویت دانسته اند. با این همه، جمع دیدگاه های فقهی و حقوقی و استقراء در مصادیق حریم در قوانین نشان می دهد که حق بر حریم دو گونه است: حق مالکیت بر حریم (حریم ملکی)، حق ارتفاق بر حریم (حریم ارتفاقی). در حریم ملکی، صاحب حریم مالک حریم است که تنها در اراضی موات ایجاد می شود. اما دولت می تواند اراضی ملکی را برای تامین حریم اموال عمومی تملک معوض نماید. در حریم ارتفاقی، صاحب حریم حق ارتفاق مثبت یا منفی بر حریم دارد که به عنوان قاعده در اراضی موات محقق می شود. مگر اینکه قانون، حریم ارتفاقی منفی را بر اراضی ملکی نیز تحمیل نماید.

نویسندگان

محمد حسن اماموردی

استادیار گروه حقوق، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اصفهانی، ابوالحسن (۱۴۲۲). وسیله النجاه. قم: موسسه تنظیم و نشر ...
  • امامی، حسن (۱۳۷۱). حقوق مدنی. جلد اول، تهران: اسلامیه ...
  • ایروانی، باقر (۱۴۲۶). دروس تمهیدیه فی القواعد الفقهیه. جلد دوم، ...
  • باریکلو، علیرضا (۱۳۹۱). اموال و حقوق مالی. تهران: سمت ...
  • بصری بحرانی، زین الدین (۱۴۱۳). کلمه التقوی. جلد پنجم، قم: ...
  • بهرامی، داریوش (۱۳۹۴). حقوق ثبت املاک در ایران. تهران: میزان ...
  • تبریزی، جواد (۱۴۲۶)، منهاج الصالحین. جلد دوم، قم: مجمع الامام ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۸۸). حقوق اموال. تهران: گنج دانش ...
  • حائری شاهباغ، علی (۱۳۸۷). شرح قانون مدنی. جلد اول، تهران: ...
  • حسینی سیستانی، علی (۱۴۱۷). منهاج الصالحین. جلد دوم، قم: دفتر ...
  • حلی، شمس الدین (۱۴۲۴). معالم الدین فی فقه آل یاسین. ...
  • خمینی، روح الله (۱۳۷۹). تحریر الوسیله. جلد دوم، قم: مطبوعات ...
  • سبزواری، عبدالاعلی (۱۴۱۳). جامع الاحکام الشرعیه. قم: موسسه المنار ...
  • شعبانی، شاهین و مقصود پوریاری (۱۳۸۷). راهنمای کاربری اراضی اطراف ...
  • شفایی، عبدالله (۱۳۸۳). بازشناسی نهاد حریم(۱). مجله کاوشی نو در ...
  • شهید اول (۱۴۱۷). الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه. جلد سوم، ...
  • شهید ثانی (۱۴۱۳). مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام. جلد ...
  • شیخ طوسی (۱۳۸۷). المبسوط فی فقه الامامیه. جلد سوم، تهران: ...
  • صافی گلپایگانی، لطف الله (۱۴۱۶). هدایه العباد. جلد دوم، قم: ...
  • صفائی، حسین (۱۳۸۸). حقوق مدنی: اشخاص و اموال. تهران: میزان ...
  • طباطبایی حائری، علی (۱۴۱۸). ریاض المسائل. جلد چهاردهم، قم: موسسه ...
  • طباطبایی حکیم، محمدسعید (۱۴۱۵). منهاج الصالحین. جلد سوم، بیروت: دارالصفوه ...
  • علامه حلی (۱۳۷۸). تحریرالاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه. جلد دوم، ...
  • غفاری، هدی، محمود زمانی و مسعود رحمانی (۱۳۹۴). ماهیت تاسیس ...
  • فیاض کابلی، محمد اسحاق (۱۴۰۱). الاراضی. قم: دار الکتاب ...
  • قاضی ابن براج، عبد العزیز (۱۴۰۶). المهذب. جلد دوم، قم: ...
  • کاتوزیان، ناصر (۱۳۹۱). اموال و مالکیت. تهران: میزان ...
  • کامیار، غلامرضا (۱۳۸۵). حقوق شهری و شهرسازی. تهران: مجد ...
  • محقق حلی (۱۴۰۸). شرائع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. ...
  • محقق سبزواری، محمدباقر (۱۴۲۳). کفایه الاحکام. جلد دوم، قم: دفتر ...
  • محقق داماد، مصطفی (۱۴۰۶). قواعد فقه. جلد اول، تهران: مرکز ...
  • مظفر، محمود (۱۳۹۲). احیاء الاراضی الموات. قاهره: المطبعه العالمیه ...
  • مغنیه، محمد جواد (۱۴۲۱). فقه الامام الصادق(ع). جلد پنجم، قم: ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۱۱). القواعد الفقهیه. جلد دوم، قم: مدرسه ...
  • مومن قمی، علی (۱۴۲۱). جامع الخلاف و الوفاق. قم: زمینه ...
  • موسوی خویی، ابوالقاسم (۱۴۱۰). منهاج الصالحین. جلد دوم، قم: مدینه ...
  • موسوی گلپایگانی، محمد رضا (۱۴۱۳). هدایه العباد. جلد دوم، قم: ...
  • نجفی، محمدحسن (۱۴۰۴). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام. جلد ...
  • هاشمی شاهرودی، محمود و جمعی از پژوهشگران (۱۴۲۳). موسوعه الفقه ...
  • نمایش کامل مراجع