بازنگری در مواجهه حقوق با شروط استاندارد قراردادهای مصرف از دیدگاه «حقوق و اقتصاد رفتاری»؛ با تاکید بر دستورالعمل های اتحادیه اروپا و حقوق ایران

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 58

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ELAW-30-23_007

تاریخ نمایه سازی: 3 آبان 1402

چکیده مقاله:

امروزه قراردادهای مصرف که بخش گسترده ای از قراردادها را شامل است، غالبا در قالب استاندارد منعقد می شوند. با وجود صرفه اقتصادی، این قراردادها نتایج نامطلوبی برای مصرف کننده در پی دارد؛ به گونه ای که تاجر با بهره گیری از موقعیت برتر خود، قراردادی غیرمنصفانه و ناعادلانه به سود خود و به زیان مصرف کننده منعقد می کند. حقوق نمی تواند در برابر این بی عدالتی منفعل بماند، اما سازوکارهای حقوقی برای مقابله با شروط ناعادلانه و یک طرفه قرارداد مصرف از کارائی لازم برخوردار نیست، زیرا مقررات مذکور، هماهنگ با آموزه های اقتصاد نئوکلاسیک، بزرگ ترین عامل پدیدآمدن قراردادهای غیرمنصفانه مصرف را نابرابری و عدم تقارن اطلاعاتی بین مصرف کننده و تاجر دانسته و بر این اساس، از راهکارهای افشاء اطلاعات به عنوان ابزار اصلی حل مساله شروط غیرمنصفانه قراردادهای مصرف بهره می گیرد که نیازمند بازنگری و تحول است. این نگرش نو، بهره گیری از یافته های «حقوق و اقتصاد رفتاری» است، بر این اساس، مشکل اصلی قراردادهای مصرف، نه فقط عدم تقارن اطلاعاتی بین مصرف کننده و تاجر، بلکه در فرایندهای واقعی ادراک و تصمیم گیری مصرف کننده نهفته است که متاثر از سوگیری ها و خطاهای شناختی است. بر این اساس، در این مقاله با روشی توصیفی-تحلیلی نشان خواهیم داد که رویکرد حقوق اتحادیه اروپا که متضمن مفصل ترین و پیشروترین مقررات در این عرصه است و همچنین، مقررات حمایت از مصرف کننده در حقوق ایران، مبتنی بر پارادایم اطلاعاتی منبعث از آموزه های اقتصاد نئوکلاسیک بوده که در نیل به قراردادهائی منصفانه و عادلانه ناموفق بوده است

نویسندگان

جلیل قنواتی

دانشیار حقوق خصوصی دانشگاه تهران، دانشکدگان فارابی

یدا... دادگر

شهید بهشتی

محمدعلی رضاپور اکردی

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه تهران، دانشکدگان فارابی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ReferencesAdel, Morteza; Shamsollahi Mohsen. (۲۰۱۹). Unfair Contract Terms in Consumer ...
  • Akerlof, G. (۱۹۷۰). The market for ‘lemons’: quality uncertainty and ...
  • Altman Moris. (۲۰۱۹). Behavioral Economics, Translated by Ranani Mohsen, Tehran, ...
  • Becher, S. I. (۲۰۰۹). A 'Fair Contracts' Approval Mechanism: Reconciling ...
  • Ben-Shahar, O. (۲۰۰۹). The myth of the “opportunity to read” ...
  • Coase, Ronald. H. (۱۹۶۰). The Problem of Social Cost, Journal ...
  • Dadgar, Yadollah. (۲۰۱۷). Patterns of Behavioral Economics and the Capacity ...
  • Dadgar, Yadollah. (۲۰۲۰). Behavioral Economics; an evolutionary Approach in the ...
  • De Geest, G. (۲۰۰۲). The signing-without- reading problem: An analysis ...
  • De Hoon, M. W. (۲۰۰۷). Power Imbalances in Contracts: An ...
  • Engel Christoph, Gigerenzer Gerd. (۲۰۰۶). Law and Heuristics: An Interdisciplinary ...
  • European Commission Report. (۲۰۱۶). Study on consumers’ attitudes towards Terms ...
  • Faure Michael G., Luth Hanneke A. (۲۰۱۱). Behavioural Economics in ...
  • Ford J. Kevin et al. (۱۹۸۹). Process Tracing Methods: Contributions, ...
  • Ghanavati, Jalil. (۲۰۱۰). liberty of contracts: contracts and unfair terms, ...
  • Grundman S, Kerber W, Weatherill S. (۲۰۰۱). Party Autonomy and ...
  • Grundmann, S. (۲۰۰۲). Information, party autonomy and economic agents in ...
  • Hadfield, G. K., Howse, R. and Trebilcock, M. J. (۱۹۹۸). ...
  • Hartlief, T. (۲۰۰۴). Freedom and protection in contemporary contract law. ...
  • Haupt, S. (۲۰۰۳). An Economic Analysis of Consumer Protection in ...
  • Helberger, Natali. (۲۰۱۳). Form Matters: Informing Consumers Effectively, University of ...
  • Hillman, R. A. and Rachlinski, J. J. (۲۰۰۲). Standard-Form Contracting ...
  • Howells, G. G. (۲۰۰۵). The potential and limits of consumer ...
  • Howells, G. G., & Weatherill, S. (۲۰۰۵). Consumer protection law. ...
  • Jolls C, Sunstein C.R, Thaler R. (۱۹۹۸). A Behavioral Approach ...
  • Kahneman Daniel, Tversky Amos. (۱۹۷۹). Prospect Theory: An Analysis of ...
  • Katouzian, Nasser. (۲۰۰۸). The Limitations of Freedom of Contracts on ...
  • Kelman, Mark. (۱۹۷۹). Consumption Theory, Production Theory, and Ideology in ...
  • Kornhauser, L. A. (۱۹۷۶). Unconscionability in Standard Forms. California Law ...
  • Korobkin Russell. (۱۹۹۸). The Status Quo Bias and Contract Default ...
  • Korobkin, R. (۲۰۰۳). Bounded Rationality, Standard Form Contracts, and Unconscionability, ...
  • Leff, A. A. (۱۹۷۰). Contract As Thing. American University Law ...
  • Levitin, A. J. (۲۰۰۷). All But Accurate: A Critique of ...
  • Llewellyn, K. N. (۱۹۶۰). The Common Law Tradition - Deciding ...
  • Luth H. A. (۲۰۱۰). Behavioral Economics in Consumer Policy: The ...
  • Luth, Hanneke A. (۲۰۰۸). Extending the Scope of the Unfair ...
  • Mathis K, Steffen D. (۲۰۱۵). “From Rational Choice to Behavioral ...
  • Maxeiner, J. R. (۲۰۰۳). Standard-Terms Contracting in the Global Electronic ...
  • Olshavsky Richard W. (۱۹۷۹). Task Complexity and Contingent Processing in ...
  • Payne J.W, Bettman J.R, Johnson E.J. (۱۹۹۳). the Adaptive Decision ...
  • Radonjić, Aleksa. (۲۰۱۸). Behavioral approach to unfair terms and conditions ...
  • Rahbar F, Motavasseli M, Amiri M. (۲۰۱۳). Behavioral Economists and ...
  • Rakoff Todd D. (۱۹۸۳). Contracts of Adhesion: An Essay in ...
  • Ramsay, I. (۱۹۸۴). Rationales for Intervention in the Consumer Marketplace. ...
  • Sibony A.L. (۲۰۱۴). Can EU Consumer Law Benefit from Behavioural ...
  • Stiglitz Joseph E. (۱۹۸۵). Information and Economic Analysis: A Perspective, ...
  • Sunstein Cass R. (۲۰۰۲). Probability Neglect: Emotions, Worst Cases, and ...
  • Thaler, R. H. (۱۹۸۰). Toward a positive theory of consumer ...
  • Träger, M. (۲۰۰۸). Party Autonomy and Social Justice in Member ...
  • Van den Bergh, R. J. (۲۰۰۳). Competition law and consumer ...
  • Wilhelmsson, T. (۲۰۰۶). Cooperation and Competition Regarding Standard Contract Terms ...
  • نمایش کامل مراجع