تاثیر مبانی روش شناختی اثبات گرایی و حکمت متعالیه بر علوم انسانی (مطالعه تطبیقی)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 110

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISC-28-126_004

تاریخ نمایه سازی: 3 آبان 1402

چکیده مقاله:

یکی از مکاتب متداول علم در دنیای مدرن، اثبات گرایی است که مبانی روش شناختی آن، نه تنها در علوم طبیعی و تجربی، بلکه در علوم انسانی نیز تاثیر گذاشته است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و جمع آوری کتابخانه ای داده ها، پنج مبنای اصلی مکتب اثبات گرایی شامل مبانی هستی شناختی، انسان شناختی، معرفت شناختی، جامعه شناختی و ارزش شناختی، مبتنی بر مبانی حکمت متعالیه نقد می شوند. انحصار هستی در ماده، عدم سازگاری آزادی انسان و ضرورت، عدم تطابق ذهن با عین، واقعیت جامعه و رهایی ارزش ها، از مهم ترین نقدهای حکمت متعالیه به روش شناسی مکتب اثبات گرایی است. مهم ترین یافته پژوهش حاضر این است که اثبات گرایان با انتخاب روش های کمی و منحصر کردن پژوهش بر داده های تجربه محور، در روش شناسی علوم انسانی رویکرد وحدت همگرای روشی دارند؛ در حالی که حکمت متعالیه با توجه به روش کیفی و کمی و عدم انحصار منابع شناخت در علوم تجربی، از تمام ظرفیت روش های عقلی، نقلی و تجربی در علوم انسانی استفاده کرده و رویکرد تنوع همگرای روشی را در علوم انسانی انتخاب کرده است.

نویسندگان

محمدحسین جمال زاده

دانشجوی دکتری دانش اجتماعی مسلمین دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشتیانی، سیدجلال الدین، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران (از ...
  • ابن سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله، المبدا و المعاد، به ...
  • امتناع تعریف حقیقی براساس مبانی وجودشناختی، انسانشناختی و معرفت شناختی ملاصدرا [مقاله ژورنالی]
  • باقری، خسرو، رویکردها و روش های پژوهش در فلسفه تعلیم ...
  • بنتون، تد، و یان کرایب، فلسفه علوم اجتماعی؛ بنیادهای فلسفی ...
  • فرد و جامعه؛ کشاکش آراءِ فلاسفه معاصر مسلمان [مقاله ژورنالی]
  • پارسانیا، حمید، روش شناسی انتقادی حکمت صدرایی، قم، کتاب فردا، ...
  • همو، علم و فلسفه، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ...
  • تقی لو، فرامرز، «مبانی و مسائل فرانظریه سیاسی پوزیتیویستی»، فصلنامه ...
  • بررسی تطبیقی دیدگاه انتقادی شهید مطهری و هابرماس به پوزیتیویسم [مقاله ژورنالی]
  • جوادی آملی، عبدالله، شریعت در آینه معرفت (بررسی و نقد ...
  • خرمشاهی، بهاءالدین، پوزیتیویسم منطقی؛ رهیافتی انتقادی، چاپ ششم، تهران، انتشارات ...
  • دهقانی، محسن، فروغ حکمت، قم، بوستان کتاب، ۱۳۹۱ ...
  • راستیان، ابراهیم، «نظریه اعتباریات، امتداد حکمت متعالیه در علوم انسانی»، ...
  • سیدامامی، کاووس، پژوهش در علوم سیاسی (رویکردهای اثبات گرا، تفسیری ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه ...
  • همو، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، مشهد، المرکز الجامعی للنشر، ...
  • صنمی، علی اصغر، «فلسفه های پوزیتیویسم؛ باورها و ارزش ها»، ...
  • طالعی اردکانی، محمد، «پیش فرض های علم از دیدگاه پوزیتیویسم ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، اصول فلسفه رئالیسم، به کوشش سیدهادی خسروشاهی، قم، ...
  • همو، اصول فلسفه و روش رئالیسم، مقدمه و پاورقی مرتضی ...
  • همو، الرسائل التوحیدیه، بیروت، موسسه النعمان، ۱۴۱۹ ق ...
  • همو، نهایه الحکمه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۴ ق ...
  • عبداللهی، نرجس، «مقایسه مبانی هستی شناختی علوم انسانی از دیدگاه ...
  • فتوتیان، علی، و حسن عبدی، «بررسی رابطه انسان شناسی و ...
  • کاپلستون، فردریک چارلز، تاریخ فلسفه: از ولف تا کانت (جلد ...
  • کچویان، حسین، و جلیل کریمی، «پوزیتیویسم و جامعه شناسی در ...
  • لک زایی، رضا، «تاثیر حکمت متعالیه در علوم انسانی اسلامی»، ...
  • محمدپور، احمد، روش در روش؛ درباره ساخت معرفت در علوم ...
  • مدنی فر، محمدرضا، و خسرو باقری، «تبیین ماهیت عمل تربیتی ...
  • مطهری، مرتضی، انسان و سرنوشت، تهران، صدرا، ۱۳۹۶ ش ...
  • همو، مجموعه آثار، قم، صدرا، ۱۳۸۷ ش ...
  • نصر، احمدرضا، و فریدون شریفیان، «رویکردهای کمی، کیفی و ترکیبی ...
  • نیومن، ویلیام لاورنس، روش های پژوهش اجتماعی (رویکردهای کمی و ...
  • یثربی، یحیی، عرفان نظری (تحقیقی در سیر تکاملی و اصول ...
  • نمایش کامل مراجع