بررسی زوایای اهدای عضو بیماران مرگ مغزی (فقهی وحقوقی بامطالعه تطبیقی) و چالش ها

اهدای اعضای بدن شخصی که در کما و در حالت وضعیت مرگ مغزی به سر می برد باید با احترام به جسد فرد اهدا شونده همراه باشد. ازآنجایی که عملا استفاده از اعضای افراد فوت شده پس از مرگ ازنظر پزشکی امکان پذیر نیست درنتیجه استفاده از اعضای افراد مرگ مغزی در علم پزشکی اهمیت ویژه ای دارد. در حالت مرگ مغزی مغز ازکارافتاده و ارتباط بدن باروح پایان پذیرفته است اما سایر اعضای بدن سالم است و از طریق این افراد پزشکان می توانند جان دیگران را به وسیله اهدای عضو نجات دهند. در خصوص پیوند اعضای مرگ مغزی وجود وصیت بیمار نیاز است و اگر هم وصیتی صورت نپذیرفته با اجازه از بستگان او می توان این عمل را انجام داد. این امر باید محرز به مرگ مغزی مسلم بیمار توسط پزشکان و تائید آن باشد. در حقوق ایران در قانون مصوب درباره پیوند اعضای مرگ مغزی مصوب ۱۳۷۹ تائید قطعی مرگ مغزی و وجود وصیت و یا اجازه ولی میت را امری لازم برای اهدای اعضا دانسته است. اما نظر فقها با قانون در تضاد بوده و معتقدند اگر نجات جان انسانی منوط به اهدای عضو مرگ مغزی باشد حتی اگر اجازه ولی میت و یا وصیتی در کار نباشد این امر لازم نبوده بلکه اهدای عضو بدون این شرایط از تکالیف واجب هر مسلمانی می باشد. حال این تعارض و دوگانگی بین فقها و حقوق چگونه قابل حل می باشد و چالش های پیش رو چه می باشد؟ این سوالاتی است که در این مقاله در پی پاسخگویی به آن هستیم.