ارزیابی آثار اقتصادی فعالیت های پژوهشی مراکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی

سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مهمترین نهاد ملی تحقیقات کشاورزی ایران با چالش تامین منابع مالی و رویکرد نه چندانمساعد سیاستگذاران و برنامه ریزان اقتصادی به تحقیقات کشاورزی مواجه است. بنابراین ارزیابی آثار و فواید اقتصادی و اجتماعی فعالیت-های پژوهشی سازمان، نخستین ضرورت برای اثبات ارزشمندی تحقیقات و مجاب نمودن سیاستگذاران و برنامه ریزان اقتصادی برای تامینمالی شایسته سازمان خواهد بود. این پژوهش تلاشی در این راستا بود که بازده اقتصادی فعالیت های پژوهشی ۱۲ مرکز تحقیقات و آموزشکشاورزی و منابع طبیعی استانی تابعه این سازمان را مورد ارزیابی قرار داد. برای این منظور از رهیافت تحلیل مازاد اقتصادی استفاده شد. برپایه یافته ها، نرخ بازده داخلی مراکز مورد بررسی ۲۸ تا ۷۱ درصد و بیشتر از نرخ بازگشت قابل قبول سرمایه (۱۵ درصد) و میانگین نسبتفایده به هزینه آنها همگی بیشتر از یک و ارزش حال خالص فواید آنها مثبت میباشد. میانگین نسبت فایده به هزینه فعالیت های پژوهشیمراکز اصفهان، لرستان، خوزستان، کردستان، گیلان، مازندران، جنوب کرمان، زنجان، ایلام، هرمزگان، خراسان جنوبی و قم بیانگر آن است که هر یک ریال سرمایه گذاری در فعالیت های پژوهشی آنها به ترتیب ۱۳/۳، ۹/۱، ۷/۷، ۶/۷، ۶، ۵/۸، ۵/۲، ۴/۹، ۴/۹، ۴/۴ و۲/۴ ریال بازده و اثربخشی اقتصادی ایجاد نموده و موجب رشد بهره وری عوامل و افزایش تولید محصولات کشاورزی اعم از زراعی، باغی،دام و طیور و... شده و بهتبع افزایش منافع اقتصادی و اجتماعی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان محصولات کشاورزی را به دنبال داشتهاست.این نتایج شواهدی مستند از بازده اقتصادی پذیرفتنی تحقیقات کشاورزی است که می تواند سیاستگذاران و برنامه ریزان اقتصادیکشور را به ضرورت توجه هر چه بیشتر به تحقیقات کشاورزی و تامین مالی شایسته آن متقاعد نماید.