تحلیل رابطه کارایی فنی با کارایی زیست محیطی در بخش کشاورزی ایران

جهت پاسخگویی به نیازهای غذایی فزاینده جمعیت درحال رشد، بهبود بهره وری عوامل تولید بخش کشاورزی به صورت یکضرورت درآمده است. در این راستا کارایی به عنوان یکی از مولفه های اساسی تغییر بهره وری میتواند نقش انکارناپذیری در افزایش توانتولیدی ایفا نماید لیکن امروزه ارتقای کارایی بنگاه های اقتصادی، با انتشار گازهای گلخانه ای توام گردیده است. به همین خاطر هدف اصلیاین مقاله بررسی رابطه کارایی فنی با کارایی زیست محیطی در بخش کشاورزی ایران میباشد. برای نیل به هدف مطالعه از روش تحلیلپوششی دادهها و آزمون علیت تودا- یاماموتو استفاده به عمل آمد. اطلاعات و داده های مورد نیاز از مرکز آمار ایران ، بانک مرکزی و وزارت نیرو برای دوره زمانی سالهای ۹۵-۱۳۷۴ جمع آوری شد. براساس نتایج حاصله، میانگین کارایی فنی در حالتهای بازده ثابت و متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب معادل ۸۶ و ۹۵ درصد بدست آمد ضمن اینکه میانگین کارایی زیست محیطی ۸۸ درصد محاسبه گردید.نتایج حاصل از آزمون علیت تودا_ یاماموتو بیانگر رابطه علی یک طرفه از کارایی فنی به کارایی زیست محیطی می باشد بطوریکه دربلندمدت یک درصد افزایش در کارایی فنی، ۰/۳۴ درصد کارایی زیست محیطی را کاهش می دهد. بنابراین استنباط می شود تولید بیشتر به مفهوم ورود مقدار بیشتری از آلاینده ها به محیط زیست می باشد به سبب افزایش آلودگی زیست محیطی، کارایی زیست محیطی نیز در بلندمدت دچار تنزل میگردد. از همین رو بکارگیری فناوری هایی که همزمان در کنار افزایش تولید، آلاینده کمتری را وارد محیط زیستمی کنند توصیه می گردد.