کتاب درمانی: کاربردها، راهکارها، نقش ها

کتابدرمانی یکی از روشهای کمهزینه، در دسترس و سودمند در درمان بیماریها و مشاورههای روان شناسی میباشد که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کتابدرمانی استفاده ازکتاب برای درمان است و بهعنوان روشی مکمل در درمان بهکار میرود. این روش بسته به نظر تیم درمان میتواند بهصورت گروهی یا فردی و حضوری یا غیر حضوری اجرا شود، هرچند در کنار مزایای خود دارای محدودیتهایی نیز میباشد. این مقاله یک مقالهی مروری نقلی است و هدف از آن مرور تاریخچه و مفاهیم کتابدرمانی، ارایه ی کاربرد کتابدرمانی، مزایا و محدودیتهای آن، بیان مراحل اجرای کتابدرمانی و هم چنین نقش کتابداران در آن است. برای جستجوی مقالات از آبان ۱۳۹۰ شمسی تا مرداد ۱۳۹۲ شمسی با استفاده از کلید واژههای «کتابدرمانی»، «اطلاعدرمانی»، «نقش کتابدار در درمان»، «نقش کتابخانه در درمان» در پایگاههای SID, Magiran, ISI, Web of Science, Science Direct, Ebsco, Springer, IranMedex, Irandoc, Noormags, Elsevier, MDConsult, Emerald و Proquest جستجو انجام شد. تعداد ۱۸۰ مدرک به فارسی و انگلیسی بازیابی گردید. پس از بررسی مدارک بازیابی شده، تعداد ۴۰ مدرک انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفتند. جمعبندی مرور متون فوق نشان داد که به دلیل افزایش نرخ شیوع بیماریهای مختلف از یک سو، کمبود متخصصان مجرب از سوی دیگر و گران بودن اغلب خدمات با کیفیت، استفاده از روش کتابدرمانی بهعنوان یک روش ساده، ارزان و در دسترس سودمند است اما بایستی به محدودیتهای آن نیز توجه لازم را داشت. نقش کتابدار در این روش، نقشی تسهیلکننده است و زمانی اجرای کتابدرمانی بیش ترین تاثیرگذاری را خواهد داشت که یک کتابدار پزشکی یا بالینی به همراه تیم درمان و در کنار پزشک یا روان پزشک در اجرای فرایند کتابدرمانی مشارکت داشته باشد. واژه های کلیدی: کتاب درمانی؛ کتابداران؛ بیماری ها