مطالعه ی علم سنجی و ترسیم نقشه ی تاریخ نگاری مقالات ۲۰ نشریه ی برتر حوزه ی ژنتیک و وراثت در سال های ۲۰۰۸-۲۰۰۰

مقدمه: بررسی کمی تولیدات علمی، سیاست گذاری علمی، ارتباطات علمی دانش پژوهان، ردیابی انتشار اندیشه ها، ترسیم نقشه ی تاریخ نگاری وغیره، برخی از موضوعات حوزه ی علم سنجی است. هدف از پژوهش حاضر مطالعه ی علم سنجی و ترسیم نقشه ی تاریخ نگاری مقالات ۲۰ عنوان  نشریه ی برتر حوزه ی ژنتیک و وراثت در سال های ۲۰۰۸-۲۰۰۰ بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات علم سنجی بود که با استفاده از روش پیمایشی و تحلیل استنادی انجام شد. در این تحقیق، ۲۸۸۱۳ عنوان مقاله از ۲۰ عنوان نشریه ی حوزه ی ژنتیک و وراثت با ضریب تاثیر ۵ سال گذشته حداقل برابر با ۵ که طی سال های ۲۰۰۸-۲۰۰۰ منتشر شده اند، بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها، سیستم جست وجوی Web of Science بود و تحلیل داده ها و ترسیم نقشه ی تاریخ نگاری با نرم افزار HistCite™، انجام شد. یافته ها: تمامی مقالات منتشر شده به غیر از ۲ عنوان به زبان انگلیسی بودند. ایالات متحده ی آمریکا در تولید ۷/۵۶ درصد مقالات نقش داشت و بریتانیا، آلمان، فرانسه و ژاپن با فاصله ی زیاد در مرتبه ی دوم تا پنجم قرار داشتند. دانشگاه Harvard با ۱۱۲۱ مقاله فعال ترین سازمان در این حوزه بود. در مجموع، ۲۵ سازمان از ۳۰ سازمان نخست، از کشور ایالات متحده ی آمریکا بودند. همچنین ۵/۶۳ درصد از استنادات مربوط به مقالاتی بوده است که حداقل یک نویسنده ی آن از این کشور بود. مقالات مورد بررسی ۱۱۲۴۵۱۱ استناد در سطح جهانی دریافت کرده اند؛ اما فقط ۲۷/۷ درصد آن مربوط به این ۲۰ نشریه بوده است. همکاری بین نویسندگان در حال افزایش بود و میانگین تعداد نویسندگان مقالات از ۰۳/۶ نفردر سال ۲۰۰۰ به ۰۵/۸ نفر در سال ۲۰۰۸ رسید. ترسیم نقشه ی علم نگاری بر اساس ۱۴۴ مقاله ی برتر این حوزه نشان داد که ۴ خوشه ی مهم در طول سال های ۲۰۰۸-۲۰۰۰ شکل گرفت، که ۲ خوشه ی آن در حوزه ی تنوع ژنتیک انسانی و حوزه های تخصصی آن و ۲ خوشه ی دیگر در حوزه ی بیوانفورماتیک، و کاربرد روش های آماری جدید در تحلیل داده های این حوزه بود. نتیجه گیری: همکاری بین نویسندگان این حوزه بالا و در حال افزایش بود. دانشمندان حوزه ی ژنتیک در تحقیقات خود دامنه ی وسیعی از متون علمی را بررسی می کنند و اتکای زیادی به آثار قدیمی تر دارند. همچنین موضوع بیوانفورماتیک و روش های آماری دارای جایگاه بالایی در تحقیقات این حوزه است. واژه های کلیدی: نشریات ادواری؛ پایگاه های اطلاعاتی؛ ژنتیک؛ وراثت؛ استناد.