میزان خود- استنادی مجلات علمی- پژوهشی انگلیسی زبان ایرانی حوزه ی پزشکی نمایه شده در نمایه نامه ی استنادی Scopus

مقدمه: خود- استنادی به عنوان یکی از بارزترین کاستی شاخص های علم سنجی مبتنی بر تحلیل استنادی مطرح است. اگر چه خود- استنادی برای مجلات تا حدودی طبیعی است، اما میزان نامتعارف آن باعث حذف مجله در بررسی و ارزیابی توسط پایگاه های اطلاعاتی می شود. این پژوهش به بررسی میزان خود- استنادی مجلات علمی- پژوهشی انگلیسی زبان ایران در حوزه ی پزشکی که در فاصله ی سال های ۰۹-۲۰۰۵ در پایگاه Scopus نمایه شده بودند، پرداخته است. روش بررسی: این مطالعه از دسته مطالعات توصیفی بود که در آن از تحلیل استنادی استفاده شد. جامعه ی مورد پژوهش عبارت از مجلات علمی- پژوهشی انگلیسی زبان ایرانی در حوزه ی پزشکی بودند که تا زمان انجام این پژوهش (اسفند ۱۳۸۸) در فاصله ی سال های ۰۹-۲۰۰۵ در پایگاه Scopus نمایه می شدند که شامل ۱۶ عنوان مجله بود. ابزار جمع آوری داده ها، فهرست کنترلی محقق ساخته بود که روایی آن به تایید رسید. جمع آوری داده ها به صورت مشاهده ی مستقیم و با مراجعه به وبگاه نمایه نامه ی استنادی Scopus و جستجوی عناوین مجلات و بررسی منابع آن ها صورت گرفت. داده ها بعد از جمع آوری و ورود به رایانه توسط نرم افزارهای SPSS و Excel تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین نرخ خود- استنادی در میان مجلات مورد بررسی ۶۴/۲۹ درصد و در مجموع ۴۳/۱۴ درصد از کل استنادها، مربوط به خود- استنادی بود. مجله ی Hepatitis monthly با ۱۰۰ درصد، بالاترین نرخ خود- استنادی و مجله ی Iranian journal of medical science با ۸۸/۶ درصد خود- استنادی، پایین ترین نرخ خود- استنادی را داشتند. بیشترین میزان خود- استنادی مجلات در سال ۲۰۰۹، ۳۴/۴۲ درصد و کمترین میزان در سال ۲۰۰۵، ۹۵/۱۳ درصد بوده است. نتیجه گیری: میانگین نرخ خود- استنادی در مجلات به نسبت بالا است. این میزان بسیار نزدیک به سقف معمول خود- استنادی ها در جهان است. نرخ خود- استنادی در فاصله ی سال های اولیه، روندی افزایشی و در فاصله ی سال های پایانی (۰۹-۲۰۰۸) رشدی۳۰۰ درصدی داشته است. بنابراین، مجلات بایستی در کاهش این نرخ و تلاش در جهت جذب استناد از سایر مجله ها بیشتر تلاش کنند. واژه های کلیدی: نشریات ادواری؛ مجلات حوزه ی پزشکی؛ .Scopus