تحلیل گفتمانی تصویر ” دیگری“ در مطبوعات حزب توده (۳۱-۱۳۲۹)/ نوشته :مریم مظفری پور، دکتر سیدمحمدعلی تقوی، دکتر سیدحسین اطهری

پس از شهریور ۱۳۲۰ و با افول گفتمان پهلویسم، نیروهای رها شده از سرکوب در عرصه سیاسی حضور یافتند و کوشیدند تا ساماندهی جامعه ایرانی را در اختیار بگیرند. به این ترتیب، جامعه به صحنه منازعه گفتمان های مختلف ملی گرا ، مذهبی سیاسی و مارکسیستی تبدیل شد. هر یک از گفتمان ها که در تضاد با یکدیگر هویت می یافتند سعی می کردند تا با برجسته سازی برخی کفاهیم و به حاشیه راندن برخی دیگر، به چاش ” دیگری“ در افکار عمومی برخیزند. در این میان، حزب توده توانست خود را به عنوان یک گفتمان قدرتمند مطرح کند و بخشی از نیروهای بریده از گفتمان هژمونیک را به سمت گفتمان خود سوق دهد. هدف این مقاله بررسی تصویری است که نشریات حزب توده طی سال های ۱۳۲۹ تا ۱۳۳۱ از ” دیگری“های خود برای مخاطبان ترسیم می کردند. بررسی این نشریات نشان می دهد که در گفتمان حزب توده تا سال ۱۳۳۱، جبهه ملی به رهبری دکتر مصدق بیش از سایر گروه ها آماج خصومت بود. حزب توده در جریان پردازش گفتمان ویژه خود دال های شناوری مانند ” ملت“، ” حکومت ملی“ ، ” منافع ملی“، ” قانون“ ، ” پیشرفت و ترقی“، ” استقلال“،  ”دموکراسی“، ” امنیت“، ” آزادی“ و ” صلح“ را از حوزه گفتمان گونگی وارد نظام معنایی خودساخت و بدان گونه که مورد قبول فضای گفتمانی ” خود“ بود به آن ها معنا بخشید تا در چالش با دیگری، بتواند از هویت خود دفاع کند و نیروها و طبقات مختلف اجتماعی را جذب کند.