مدیریت مصرف آب شور و کود نیتروژن در کشت ذرت

در این پژوهش بهره وری مصرف آب و کود نیتروژن در کشت ذرت علوفه ای با رقم سینگل کراس ۷۰۴، تحت تنش های شوری و کمبود نیتروژن بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل دو عاملی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو سال ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ انجام شد. تیمارهای آب شور شامل چهار هدایت الکتریکی ۵/۰، ۱/۲، ۵/۳ و ۷/۵ دسی زیمنس بر متر بود. تیمارهای کمبود نیتروژن در چهار سطح ۱۰۰، ۷۵، ۵۰ و ۲۵ درصد مصرف کود نیتروژن بر اساس نیاز کودی بود. تیمارها در سه تکرار و در کرت هایی به مساحت ۹ متر مربع به اجرا درآمد. در فواصل بین دو آبیاری، مقاومت روزنه ای برگ های گیاه و رطوبت خاک اندازه گیری شد و با اتمام آب سهل الوصول، آبیاری انجام شد. تبخیر- تعرق روزانه گیاه از روی مقدار کاهش رطوبت خاک محاسبه شد. نتایج نشان داد اثر تنش ها از تیمار  تا  به طور متوسط باعث افزایش دو برابری مقاومت روزنه، کاهش ۳۷ درصدی تبخیر- تعرق و کاهش ۳۹ درصدی عملکرد گیاه شد. بدون اعمال مدیریت، بهره وری مصرف آب در تیمارهای  تا ، از ۴/۴ تا ۷۴/۲ کیلوگرم بر متر مکعب (در سال ۱۳۹۶) و ۳۵/۴ تا ۵۷/۲ کیلوگرم بر متر مکعب (در سال ۱۳۹۷) بود. اما با مدیریت مصرف آب و کود نیتروژن، بهره وری مصرف آب افزایش یافت و به حد پتانسیل منطقه نزدیک شد. از سوی دیگر از بیشترین تنش وارده  تا تیمار شاهد ، مقدار بهره وری مصرف نیتروژن از ۳۴/۳ تا ۱۱/۵ کیلوگرم بر کیلوگرم (سال ۱۳۹۶) و از ۰۶/۳ تا ۵ کیلوگرم بر کیلوگرم (سال ۱۳۹۷) بود. نتایج نشان داد در شرایط تنش شوری، می توان با محاسبه حجم آب آبیاری بر اساس تبخیر- تعرق گیاه و جبران کمبود نیتروژن خاک (مدیریت زراعی)، بهره وری مصرف آب را افزایش داد. در این شرایط با مصرف کامل کود نیتروژن، بهره وری زراعی مصرف نیتروژن نیز افزایش یافت. یعنی با افزایش شوری، تغذیه کامل خاک با عنصر نیتروژن، راه کار مدیریتی برای افزایش عملکرد محصول، افزایش بهره وری مصرف آب و کود بود.