توان سنجی کشت درخت انگور در ایران براساس شرایط اقلیمی

با توجه به کمبود منابع آبی در کشور و دگرگونی اقلیمی، شناخت نواحی مستعد کشت درختان میوه براساس شرایط اقلیمی به منظور استفاده بهینه حائز اهمیت است. مطالعه حاضر با هدف توان سنجی شرایط اقلیمی ایران برای کشت درخت انگور کشمشی براساس تکنیک­های چند معیاره و سامانه اطلاعات جغرافیایی بررسی شده است. در این راستا از آمار ۲۰۰ ایستگاه هواشناسی عمده در سطح کشور در مقیاس­های زمانی ساعتی، روزانه و ماهانه برای تعیین لایه­های اطلاعاتی زیر معیارهای اقلیمی استفاده شد. آستانه­های رشد و نمو درخت انگور براساس مطالعات کتابخانه­ای مشخص شد. برای تعیین انباشت سرمایی مناطق مختلف کشور از مدل ساعات سرمایی CH استفاده شد. در ادامه با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، معیارها و زیرمعیارهای اقلیمی لازم تعیین گردید. نتایج نشان داد که انباشت سرمایی دوره رکود که نیاز سرمایی را برطرف می­کند، مهم­ترین زیر معیار اقلیمی برای سنجش قابلیت­های کشت درخت انگور محسوب می­شود. همچنین در ایران ۴۲۱۹۵۶۳۷.۸ هکتار دارای قابلیت نامناسب و ۴۲۷۲۱۳۳۶.۲ دارای قابلیت ضعیف و ۷۵۴۹۲۵۱۰ هکتار از قابلیت مناسب برای کشت انگور در گستره ایران برخوردار می­باشد. مناطق مناسب کشت درخت انگور منطبق بر دامنه های مناطق کوهستانی و نسبتا مرتفع در نیمه غربی، شمال غرب، شمال شرق و مناطق پراکنده مرکز، شرق و جنوب شرق قرار دارد. محدوده مناسب کشت درختان انگور ۴۲ درصد از سطح مساحت کشور را شامل می­شود. نتایج و دستاوردهای مطالعه حاضر به عنوان الگویی برای کشت درختان خزان کننده سردسیر بر مبنای توان اقلیمی و جغرافیایی در جهت استفاده بهینه از منابع طبیعی حائز اهمیت می­باشد.