بررسی رهاسازی پتاسیم غیرتبادلی از برخی کانی های پتاسیم دار توسط عصاره گیرهای مختلف
محل انتشار: فصلنامه آب و خاک، دوره: 31، شماره: 6
سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 48
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JSW-31-6_017
تاریخ نمایه سازی: 8 آبان 1402
چکیده مقاله:
به منظور مقایسه سینتیک رهاسازی پتاسیم از کانی های پتاسیم دار و نیز انتخاب بهترین معادله سینتیکی توصیف کننده روند رهاسازی پتاسیم توسط عصاره گیرهای آلی و معدنی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل در ۳ تکرار اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل ۳ نوع عصاره-گیر (اسید اگزالیک ۰۱/۰ مولار، کلرید کلسیم ۰۱/۰ مولار، شاهد (آب مقطر))، ۳ کانی پتاسیم دار (فلدسپار، ایلیت و فلوگوپیت) و ۱۰ زمان (۱، ۲، ۴، ۸، ۱۲، ۱۶، ۲۴، ۳۲، ۴۸ و ۶۴ ساعت) بودند. مقدار پتاسیم آزاد شده با استفاده از دستگاه فلیم فتومتر طی زمان های مختلف در شرایط آزمایشگاهی اندازه گیری شد و داده ها به معادلات سینتیکی مرتبه صفر، مرتبه اول، مرتبه دوم، تابع توانی، پخشیدگی پارابولیک و الوویچ برازش داده شد. نتایج نشان دهنده ی اثر معنی دار نوع عصاره گیر بر سینتیک رهاسازی پتاسیم بود، بطوریکه میزان پتاسیم آزاد شده در نمونه های عصاره گیری شده با اسید اگزالیک در مقایسه با نمونه های عصاره گیری شده با کلرید کلسیم و شاهد (آب مقطر) به ترتیب ۴۸/۱ و ۳۵/۲ برابر بیشتر بود. کانی های مختلف نیز مقادیر متفاوتی از پتاسیم را آزاد نمودند. رهاسازی پتاسیم از فلوگوپیت نسبت به فلدسپار و ایلیت به ترتیب ۹۹/۱ و ۹۵/۲ برابر بیشتر بود. بیشترین غلظت پتاسیم نیز (۴۴۰ میلی گرم بر کیلوگرم) در تیمار عصاره گیری شده با اسید اگزالیک و در حضور کانی فلوگوپیت مشاهده گردید. بطوری که مقدار پتاسیم در این تیمار ۱۵/۳ برابر نسبت به شاهد افزایش یافت. برازش معادلات سینتیکی نشان داد که معادلات تابع توانی و پخشیدگی پارابولیک با بیشترین ضریب تبیین (R۲) و کمترین خطای استاندارد (SE)، بهترین مدل برای برازش داده ها بودند این در حالیست که مدل مرتبه دوم قادر به توجیه رهاسازی پتاسیم نبود. چنین استنباط می گردد که سینتیک رهاسازی پتاسیم توسط عوامل مختلفی از جمله نوع کانی و نوع عصاره گیر تحت تاثیر قرار می گیرد و عصاره گیر آلی توانایی بالاتری در استخراج پتاسیم غیرتبادلی از ساختار کانی ها دارد. همچنین تطبیق نتایج این تحقیق با معادلات مرتبه اول، پخشیدگی پارابولیک و تابع توانی حاکی از آن است که رهاسازی پتاسیم غیرتبادلی از کانی ها می تواند متاثر از فرآیند پخشیدگی باشد و بعبارت دیگر پخشیدگی پتاسیم به خارج از توده کانی، کنترل کننده سرعت آزاد شدن پتاسیم می باشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :