خودانگاره دولت و ملت در سیاحت نامه ابراهیم بیگ
محل انتشار: فصلنامه دولت پژوهی، دوره: 9، شماره: 35
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 34
نسخه کامل این مقاله ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_TSSQ-9-35_005
تاریخ نمایه سازی: 8 آبان 1402
چکیده مقاله:
بسیاری از وجوه دولت مدرن در سال های منجر به انقلاب مشروطه، در ادبیات سیاسی آن دوران بازتابی معنادار پیداکرده است. برخی از آثار آن دوره در عین سادگی، متضمن مهم ترین مضامین شکل گیری دولت-ملت جدید در ایران بودند. سیاحت نامه ابراهیم بیگ به عنوان اثری انتقادی با ماهیت روایی ازجمله مهم ترین این آثار است. این کتاب از سویی با نهایت دقت به ترسیم وضعیت سیاسی-اجتماعی آن دوره اهتمام می ورزد، و از سوی دیگر به مقایسه ای ظریف میان وضعیت موجود جامعه ایران با جوامع موسوم به پیشرفته در مغرب زمین می پردازد. ازاین رو، هدف مقاله نشان دادن جایگاه برخی از مهم ترین مضامین موجود در ادبیات سیاسی آن دوره و نقش آن ها در ترسیم هر دو سوی قطب آرمان شهر/ تباه شهر موردنظر مخالفان تداوم وضع موجود بود. این پژوهش با روش تحلیل مضمون انجام شده و با استخراج کدها، مقولات و مضامین موجود در جلد نخست این اثر –که از اهمیت سیاسی و اجتماعی برخوردار است-، می کوشد تا الگویی از مضامین مربوط به دولت و ملت را بازخوانی کند. مهمترین یافته این پژوهش که با تاکید بر «غرب» به عنوان «دیگری فرادست»، به موضوع شکل گیری خودانگاره ایرانی در چارچوب مفاهیم «خود کهتری فرهنگی» و «ذهنیت استعماری» می پردازد، نشانگر آن است که با تصور وجود نگاه تحقیرآمیز از سوی غرب و برتر شمردن هر آنچه به دیگری مرتبط است، هر آنچه مربوط به خود را خوار خفیف شمرده میشود. بدین ترتیب، برخی از ریشه های خود کهتری فرهنگی امروزین را می توان در چهارچوب ذهنیت استعماری در متون آن دوره که رویایی با غرب مسئلهای محوری بود، ردیابی کرد.
کلیدواژه ها:
سیاحت نامه ابراهیم بیگ ، خودانگاره ایرانی ، خود کهتری فرهنگی ، ذهنیت استعماری ، آرمان شهری و تباه شهری
نویسندگان
سیده لیلا ساداتی
دکتری علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
شجاع احمدوند
دانشیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :