ابواحمد سراج همدانی: بازیابی هویت رجالی و میراث حدیثی شیخی ناشناخته در آثار شیخ صدوق

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 74

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JQHS-55-1_005

تاریخ نمایه سازی: 8 آبان 1402

چکیده مقاله:

این نوشتار به بازشناسی هویت یکی از مشایخ گمنام همدانی شیخ صدوق، یعنی ابواحمد سراج همدانی و نقش او در آثار شیخ می پردازد و نقش واسطه ای شیخ صدوق در انتقال منقولات او به فرهنگ شیعی را مدنظر قرار می دهد و با جمع آوری و تحلیل داده های محدودی که شیخ صدوق در آثار خود از سراج دارد، تلاش می کند تا پس از مشخص کردن مذهب وی به یافته های بیشتری در شناخت او و مشایخش دست یابد. برخلاف باور رایج، او مذهبی امامی نداشته است. نگارنده با بررسی ورود بعضی اخبار او به فرهنگ امامی و نقش پررنگ این اخبار در ادوار بعدی بین محدثان و حتی فقیهان امامیه و نیز بررسی شش خبر سراج در میراث امامیه نشان می دهد که حداقل دو خبر از اخبار او، از اخبار منتقله نااستوار است.

نویسندگان

حسین ستار

استادیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه کاشان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریمابن بابویه، محمدبن علی، التوحید، چاپ اول، قم: جامعه ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، الخصال، به تحقیق و تصحیح علی ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، الخصال ، قم: جامعه مدرسین حوزه ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، الامالی، چاپ ششم، تهران: کتابچی، ۱۳۷۶ ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، چاپ ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، الخصال، ترجمه سیداحمد فهری زنجانی، چاپ ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، چاپ اول، قم: داوری، ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، عیون اخبار الرضا علیه السلام ، ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، فضائل الاشهر الثلاثه، چاپ اول، نجف: ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، کمال الدین و تمام النعمه، چاپ ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، معانی الاخبار، چاپ اول، قم: دفتر ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی، کتاب من لا یحضره الفقیه، به ...
  • ابن بابویه، محمدبن علی،الهدایه فی الاصول و الفروع، قم: موسسه ...
  • ابن جزری، محمدبن محمد، غایه النهایه فی طبقات القراء، بی ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الامم و ...
  • ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، الموضوعات، مدینه: محمدعبدالمحسن صاحب المکتبه ...
  • ابن حبان، محمدبن حبان، الثقات، هند: دائره المعارف العثمانیه، ۱۳۹۳ق ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمدبن علی، فتح الباری شرح صحیح بخاری، ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمدبن علی، لسان المیزان، بیروت: اعلمی، ۱۳۹۰ق ...
  • ابن حجر عسقلانی، احمدبن علی، نزهه الالباب فی الالقاب، ریاض: ...
  • ابن حجر هیتمی، احمدبن محمد، الدر المنضود فی الصلاه و ...
  • ابن سعد، محمدبن سعد، طبقات الکبری، بیروت: دار صادر، بی ...
  • ابن طرار، معافی بن زکریا، الجلیس الصالح الکافی و الانیس ...
  • ابن عراق، علی بن محمد، تنزیه الشریعه المرفوعه عن الاخبار ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن، الاربعین البلدانیه، به تحقیق محمد ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، بیروت: دار ...
  • ابن فاخر، محمدبن فاخر، موجبات الجنه، بی جا: عبدالرحمن، ۱۴۲۳ق ...
  • ابن ماکولا، علی بن هبه الله، الاکمال فی رفع الارتیاب ...
  • ابوالفداء، اسماعیل بن علی، تقویم البلدان، تهران: سفیر اردهال کتابخانه ...
  • ابویعلی خلیلی، خلیل بن عبدالله ، الارشاد فی معرفه علماء ...
  • امامی حجتی، علی اکبر و وحید حامد، پراکندگی جغرافیایی رجال ...
  • انصاری، سکینه و علی عادل زاده، «شناسایی میراث صوفیان خراسان ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره ...
  • برقی، احمدبن محمد، رجال؛ الطبقات، تهران: انتشارات جامعه طهران، بی ...
  • بسام، مرتضی، زبده المقال من معجم الرجال، بیروت: دار المحجه ...
  • بلاذری، احمدبن یحیی، جمل من انساب الاشراف، به تحقیق سهیل ...
  • بلاذری، احمدبن یحیی، انساب الاشراف، بیروت: دار الفکر، ۱۴۱۷ق ...
  • بهبهانی، محمدباقربن محمداکمل، الرسائل الفقهیه ، قم: موسسه علامه وحید ...
  • ثعلبی، احمدبن محمد، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، جده: ...
  • حافظ مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن، اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، بیروت: ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن، وسائل الشیعه، به تحقیق محمدرضا حسینی ...
  • حر عاملی، محمدبن حسن، هدایه الامه الی احکام الائمه، بی ...
  • حویزی، عبدعلی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، به تصحیح هاشم ...
  • خزائلی، محمد، شرح گلستان، تهران: بدرقه جاویدان، ۱۳۸۱ ...
  • خطیب بغدادی، احمدبن علی، تاریخ بغداد، به تحقیق مصطفی عبدالقادر ...
  • خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم: موسسه خویی، بی تا ...
  • دارقطنی، علی بن عمر، سنن الدار قطنی، بیروت: دار الفکر، ...
  • دارمی، عبدالله بن عبدالرحمن، سنن الدارمی، بی جا: دار المغنی، ...
  • دیلمی همدانی، ابوشجاع، الفردوس بماثور الخطاب، بیروت: دار الکتب العلمیه، ...
  • دینوری، احمدبن داود، المجالسه و جواهر العلم، بحرین: جمعیه التربیه ...
  • ذهبی، محمدبن احمد، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، ...
  • ذهبی، محمدبن احمد، سیر اعلام النبلاء، به تحقیق عمر عبدالسلام ...
  • ذهبی، محمدبن احمد، سیر اعلام النبلاء، قاهره: دار الحدیث، ۱۴۲۷ق ...
  • رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد، التدوین فی اخبار قزوین، به ...
  • رافعی قزوینی، عبدالکریم بن محمد، التدوین فی اخبار قزوین، بیروت: ...
  • ستار، حسین و رضا مودب، «بررسی نقش روات مشترک در ...
  • ستار، حسین، «نقش نیشابور در شکل گیری شخصیت علمی و ...
  • ستار، حسین، بررسی و تحلیل دلایل و پیامد های روایات ...
  • سخاوی، محمدبن عبدالرحمن، القول البدیع فی الصلاه علی الحبیب الشفیع، ...
  • سفارینی، محمدبن احمد، کشف اللثام شرح عمده الاحکام، کویت: وزاره ...
  • سفیری، شمس الدین، المجالس الوعظیه فی شرح احادیث خیر البریه، ...
  • سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، به تحقیق عبدالرحمن بن یحیی ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن‎ ابی بکر، اللآلیء المصنوعه فی الاحادیث الموضوعه، ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن‎ ابی بک، جامع الاحادیث الجامع الصغیر و ...
  • سیوطی، عبدالرحمن بن‎ ابی بک، طبقات الحفاظ، بیروت: دار الکتب ...
  • شامی، یوسف بن حاتم، الدر النظیم فی مناقب الائمه اللهامیم، ...
  • شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۰ق ...
  • شوشتری، نور الله بن شرف الدین ، احقاق الحق و ...
  • شوکانی، محمد، الفوائد المجموعه فی احادیث الموضوعه، بیروت: دار الکتب ...
  • صابری همدانی، احمد، تاریخ مفصل همدان، تهران: شاکر، ۱۳۸۱ ...
  • صفدی، خلیل بن ابیک، الوافی بالوفیات، به تحقیق احمد الارناووط ...
  • صفوری شافعی، عبدالرحمن، نزهه المجالس و منتخب النفائس، بیروت: دار ...
  • طبری، محمد بن جریر، تفسیر الطبری، بیروت: دار الکتب العلمیه،۱۴۲۰ق ...
  • طوسی، محمدبن حسن، قم: رضی، بی تا ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامه الحلی، نجف: دار ...
  • عیدی، مجتبی، سیری در تاریخ تشیع همدان از آغاز تا ...
  • فیض کاشانی، محمدبن شاه مرتضی، الوافی، اصفهان: چاپخانه امام امیرالمومنین ...
  • قرطبی، محمدبن احمد، الجامع لاحکام القرآن ، تهران: ناصر خسرو، ...
  • کحاله، عمررضا، معجم المولفین، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ۱۳۷۶ق ...
  • کشی، محمدبن عمر، رجال الکشی؛ اختیار معرفه الرجال ، مشهد: ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب، الکافی، به تصحیح علی اکبر غفاری، تهران: ...
  • کنتوری، حامدحسین بن محمدقلی، شوارق النصوص فی تکذیب فضائل اللصوص، ...
  • کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، تهران: موسسه چاپ ...
  • مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال فی علم الرجال، قم: آل البیت(ع)، ...
  • مامقانی، عبدالل، تنقیح المقال فی علم الرجال، به تحقیق محی ...
  • مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، بحار الانوار، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی ...
  • محمدی ری شهری، محمد، دانشنامه قرآن و حدیث، قم: موسسه ...
  • نجاشی، احمدبن علی، فهرست اسماء مصنفی الشیعه، موسسه نشر اسلامی، ...
  • نمازی شاهرودی، علی، مستدرکات علم رجال الحدیث، تهران: فرزند مولف، ...
  • نووی، محمد، مراح لبید لکشف معنی القرآن المجید، بیروت: دار ...
  • هذلی، ابوالقاسم، الکامل فی القراءات العشر والاربعین الزائده علیها، بی ...
  • هیتمی، احمدبن علی، الزواجر عن اقتراف الکبائر، بی جا: دار ...
  • هیثمی، علی بن ابوبکر، کشف الاستار عن زوائد البزار، بی ...
  • هیثمی، علی بن ابوبکر، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، قاهره: ...
  • یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت: دار احیاء ...
  • نمایش کامل مراجع