ارزیابی مقایسه ای شاخص های تنوع زیستی کشاورزی در سامانههای زراعی، باغی و باغکشتی (مطالعه موردی: حوزه آبریز جاجرود)

تنوع زیستی گستره وسیعی از تنوع ژنتیکی، تنوع گونهای و تنوع بومنظامها میباشد. یکی از مهمترین مفاهیمی که امروزه در زمینه توسعه پایدار در بخش کشاورزی مطرح است، حفاظت از تنوع زیستی کشاورزی است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی و مقایسه وضعیت تنوع زیستی کشاورزی در سامانههای زراعی، باغی و باغکشتی در روستاهای حوزه آبریز جاجرود در بخش شرقی و شمال شرقی استان تهران بود. به علاوه در این مطالعه اهمیت باغکشتها به عنوان محلی جهت حفاظت درونجا از گونههای مورد استفاده در بومنظامهای کشاورزی مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد استفاده در این پژوهش از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامههایی که به این منظور طراحی گردیده بود، توسط سرپرستان ۳۰ درصد از کل خانوار کشاورزان روستاهای مورد بررسی استخراج گردید. نتایج حاصل نشان داد که مقادیر شاخص غنای گونهای و شاخص شانون تقریبا در باغکشتهای تمام روستاهای مورد مطالعه بیشتر از سامانههای زراعی و باغی بود که این موضوع اهمیت سامانههای باغکشتی در حفاظت از تنوع زیستی گونه های کشاورزی را اثبات نمود، همچنین نتایج نشان داد که در روستاهایی مانند سیاهسنگ که به هر دلیل سامانههای زراعی و باغی در آنها از بین رفته است، باغکشتها به تنهایی مسئول حفاظت از تنوع زیستی گونههای موجود در این سامانهها میباشند. در این مطالعه روستای مرانک با شاخص غنای گونهای هفت در سامانههای زراعی و روستای خسروآباد با شاخص غنای گونهای ۱۲ در سامانه های باغی، بالاترین سطوح تنوع را در هر یک از این سامانههای کشاورزی به خود اختصاص داده بودند.