مولفه های معنایی واژه دین در قرآن کریم

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 121

فایل این مقاله در 40 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QRAZ-9-18_001

تاریخ نمایه سازی: 9 آبان 1402

چکیده مقاله:

دین از واژگان پرکاربرد در قرآن کریم است و اندیشمندان اسلامی از منظرهای مختلف به بررسی مفهومی آن پرداخته اند. با این­حال، کاربردهای متنوع و مختلف آن در قرآن کریم و مشکل روش شناختی تلاش های گذشته سبب شده که هم­چنان در ابهام باقی بماند. بنابراین  بررسی معنایی آن با استفاده از روش های نوین تحلیل معنا ضروری می نماید. معناشناسی به بررسی مولفه ها و حوزه ی معنا یی واژگان کلیدی قرآن کریم از طریق شناسایی روابط معنایی و جایگاه هریک در شبکه های معنایی متن جدا از پیش داوری ها و تلقی های بیرونی می پردازد که روش کارآمد و معتبری در این نوع مطالعه به شمار می رود. از این­رو پژوهش حاضر با تکیه بر خود آیات و بر مبنای روش معناشناسی درزمانی و هم زمانی با تعیین حوزه های معنایی و در چارچوب روابط معنایی نظیر؛ شمول معنایی، تقابل، همنشینی و جانشینی، به تحلیل معناشناختی این واژه در قرآن کریم پرداخته است. در پی این تحلیل معناشناختی و ترسیم دو حوزه معنایی «این جهانی» و «آخرتی» برای واژه دین در قرآن کریم، مولفه های معنایی واژه مشخص شده و بر مبنای آن، تعریف اساسی این واژه در قرآن کریم ارائه شده است.

نویسندگان

نرگس بزرگخو

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه قرآن و حدیث. قم، ایران.

علی معموری

استاد علوم قرآن و حدیث بخش مطالعات خاورمیانه دانشگاه سیدنی، استرالیا

مهدیه سادات مستقیمی

دانشیار فلسفه و کلام دانشگاه قم. قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتاب مقدس ...
  • آلوسی سید محمود (۱۴۱۵ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ...
  • ابن عاشور محمد بن طاهر (بی تا). التحریر و التنویر، ...
  • ابن فارس (۱۴۲۰ق، ۱۹۹۹م). معجم مقاییس اللغه، (۲ج)، بیرو: دارالکتب ...
  • ابن قتیبه (۱۳۹۳ق، ۱۹۷۳م). تاویل مشکل القرآن، محقق: سید احمد ...
  • ابن منظور (۱۴۱۴ق). لسان العرب، (۱۵ج)، محقق: علی شیری، بیروت: ...
  • ابی تمام، حبیب بن اوس الطائی (بی تا). دیوان الحماسه، ...
  • ایزوتسو، توشیهیکو (۱۳۸۱). خدا و انسان در قرآن، مترجم: احمد ...
  • باقری، مهری (۱۳۷۴). مقدمات زبان شناسی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز ...
  • بلخی، مقاتل بن سلیمان (۱۴۲۳ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان، (۴ج)، ...
  • بهجت پور، عبدالکریم (۱۳۸۷). همگام با وحی (نخستین تفسیر جامع ...
  • بهرامی، احسان (۱۳۶۹). فرهنگ واژه های اوستا، (۴ج)، تهران: نشر ...
  • پالمر، فرانک.ر (۱۳۶۶). نگاهی تازه به معنی شناسی، مترجم: کورش ...
  • ثعالبی، ابن منصور (۱۴۱۷ق). فقه اللغه و سرالعربیه، محقق: فائز ...
  • جفری، آرتور (۱۳۷۲). واژه های دخیل در قرآن مجید، مترجم: ...
  • جوهری فارابی، ابونصر (۱۴۱۸ق، ۱۹۹۸م). الصحاح، (۷ج)، محقق: شهاب الدین ...
  • چسون، جین (بی تا). زبان شناسی همگانی، مترجم: حسین وثوقی، ...
  • حسین احمد، عبدالرزاق (۱۴۲۰ق). المکی و المدنی فی القرآن الکریم، ...
  • حسینی شیرازی، سیدمحمد (۱۴۲۴ق). تقریب القرآن الی الاذهان، (۵ج)، بیروت: ...
  • دراز، محمد عبدالله (۱۳۷۶). مدخلی برکاووش در تاریخ ادیان، مترجم: ...
  • دوستخواه، جلیل (۱۳۷۵). اوستا کهن ترین سرودهای ایرانیان، (۲ج)، تهران: ...
  • دهخدا، علی اکبر (۱۳۴۱). لغت نامه، تهران: شرکت چاپ افست ...
  • راب. ا. کهن (۱۳۵۰). گنجینه ای از تلمود، به اهتمام ...
  • راغب اصفهانی (۱۴۱۲ق). مفردات فی غریب القرآن، دمشق: دارالعلم ...
  • ساعده بن جویه (۱۳۸۵ق). دیوان الهذلیین، (۳ج)، قاهره: دارالقومیه لطباعه ...
  • سید بن قطب (۱۴۱۲ق). فی ظلال القرآن، (۶ج)، بیروت؛ قاهره: ...
  • شعیری، حمیدرضا (۱۳۸۱). مبانی معناشناسی نوین، تهران: سازمان مطالعه و ...
  • صافی، محمودبن عبدالرحیم (۱۴۱۸ق). الجدول فی اعراب القرآن، (۳۰ج)، دمشق، ...
  • صفوی، کورش (۱۳۷۹). در آمدی بر معنی شناسی، تهران: سازمان ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۷۴). تفسیرالمیزان، (۲۰ج)، مترجم: سید محمدباقر موسوی همدانی، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۷). جوامع الجامع، (۶ج)، مشهد: بنیاد ...
  • (۱۳۶۰). مجمع البیان، (۲۷ج)، مترجم: گروه مترجمان، تهران: انتشارات فراهانی ...
  • طبری، محمدبن جریر (۱۴۱۲ق). جامع البیان، (۳۰ج)، بیروت: دارالمعرفه ...
  • طریحی، فخرالدین (۱۳۷۵). مجمع البحرین، (۶ج)، تهران: کتاب فروشی مرتضوی ...
  • طهماسبی، علی (۱۳۷۹). دغدغه های فرجامین، تهران: نشر یادآوران ...
  • عفیفی، رحیم (۱۳۸۷). ارداویراف نامه، تهران: چاپ نظر ...
  • علی، جواد (۱۹۷۸م). المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، (۱۰ج)، ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۰ق). کتاب العین، (۸ج)، قم: انتشارات ...
  • قرشی، ابی زید محمد بن ابی الخاطب (۱۴۱۹ق، ۱۹۹۹م). جمهره ...
  • قمی، علی بن ابراهیم (۱۳۶۷). تفسیر قمی، )۲ج)، قم: دارالکتاب ...
  • گنابادی، سلطان محمد (۱۳۷۲). بیان السعاده فی مقامات العباده، (۱۴ج)، ...
  • مدرسی، سیدمحمدتقی (۱۴۱۹ق). من هدی القرآن، (۱۸ج)، تهران: دارالمحبی الحسین ...
  • مصطفوی، حسن (۱۳۶۰). التحقیق فی کتاب القرآن الکریم، (۱۴ج)، تهران: ...
  • مقدی قیومی، احمد بن محمد (۱۴۰۵ق). مصباح المنیر، (۲ج)، قم: ...
  • میبدی، رشیدالدین (۱۳۷۱). کشف الاسرار و عده الابرار، (۱۰ج)، تهران: ...
  • واسطی زبیدی، محب الدین (۱۴۱۴ق، ۱۹۹۴م). تاج العروس من جواهر ...
  • نمایش کامل مراجع