فروکاهش گرایی یا نوخاسته گرایی؟

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 105

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_PHILO-17-43_005

تاریخ نمایه سازی: 9 آبان 1402

چکیده مقاله:

هدف علم، تبیین واقعیت و جهان است و هدف فلسفه نیز هستی شناسی. دیدگاه های فلسفی بر نظریات علمی و نظریات علمی بر نحوه جهان بینی و هستی شناسی تاثیر مستقیم داشته است. از اوایل قرن بیستم هیمنه جریان علمی فروکاهش گرایی بر علومی چون منطق و فلسفه و روان شناسی و جامعه شناسی و حتی الهیات و دین شناسی تاثیر گذاشته است. از طرفی جریان نوخاسته نوخاسته گرایی در تقابل با فروکاهش گرایی در اواخر قرن بیستم باز رویش یافت. صحت سنجی فلسفی و تحلیلی این دو دیدگاه ظاهرا متقابل موجب ارتقای سطح روش ها و رویکردهای علمی و نیز نظریات فلسفی خصوصا در فلسفه های مضافی چون فلسفه دین، فلسفه روان شناسی و فلسفه جامعه شناسی می شود. روش فروکاهش گرایی تلاش می کند هماهنگ با وحدت هستی، وحدت علوم را محقق سازد، نظریه های زائد علوم را حذف کند و با انسجام نظریات، امکان توجیه قوی تری را فراهم سازد. در طرف مقابل، جریان نوخاسته گرا کثرت سلسله مراتبی موجودات عالم را مستلزم طبقه بندی علوم می داند. هر سطح و طبقه ای قوانین و مفاهیم غیرقابل فروکاهشی دارد. فروکاهش گرایی در تبیین کثرت حقایق وجودی فروکاهش ناپذیر فرومی ماند؛ اما نوخاسته گرایی با چهارچوب نظری خود علاوه بر تبیین پیوستار و وحدت هستی، کثرت سلسله مراتبی واقعیت را نیز تبیین می کند. فروکاهش صرفا گامی ضروری برای فهم و کشف علیت پایین به بالا، به عنوان یکی از مفاهیم نظری نوخاسته گرایی، مورد استفاده قرار می گیرد و تا حدودی علت ارتباط لایه های وجودی را تبیین می کند. ولی راهبردی موفق در شناخت و تبیین لایه های متکثر وجود و طبقات علوم نیست. فروکاهش گرایی با نگاه پیشینی به واقعیت، مبتلا به داوری و ترجیح فردی می شود ولی در نوخاسته گرایی، واقعیت و هستی شناسی است که به روش شناسی و معرفت شناسی تعین و تشخص می دهد.

نویسندگان

احمد عبادی

دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه اصفهان، ایران

محمدمهدی عموسلطانی

پژوهشگر پسادکتری فلسفه، دانشگاه اصفهان، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Amusoltani Foroushani, M. (۲۰۲۱). Examinig the Relationship between the Soul ...
  • Anderson, P. W. (۱۹۷۲). More Is Different. Science. ۱۷۷, ۳۹۳-۳۹۶ ...
  • Antonietti, A. (۲۰۱۰). Emerging Mental Phenomena, Implications for Psychological Explanation, ...
  • Archinov, V. & Fuchs, Ch. (۲۰۰۳). Causality, Emergence, Self-Organisation, a ...
  • Barth, K. (۱۹۷۹). Evangelical Theology: An Introduction. Holt, Rinehart and ...
  • Bauchau, V. (۲۰۰۶). Emergence and reductionism: from the game of ...
  • Blitz, D. (۱۹۹۲). Emergent evolution: Qualitative novelty and the levels ...
  • Broad, C. D. (۱۹۲۵). The mind and its place in ...
  • Bunge, M. (۱۹۷۷). Levels and reduction. Am. l Physiol. ۲۳۳(۳): ...
  • Camazine, S.; Deneubourg, J.; Franks, N. R.; Sneyd, J.; Theraula ...
  • Carnap, R. (۱۹۳۴). The Unity of Science. Kegan Paul, Trench, ...
  • Carnap, R. (۱۹۶۳). Autobiography. The Philosophy of Rudolf Carnap, Schilpp, ...
  • Chibbaro, S.; Rondoni, L. & Vulpiani, A. (۲۰۱۴). A Random ...
  • Carnap, R. (۱۹۶۷). The Logical Structure of the World and ...
  • Clayton, P. & Davies, P. (۲۰۰۶). The Re-emergence of Emergence: ...
  • David, J. (۲۰۰۲). Philosophy of mind. Oxford University Press ...
  • Dawkins, R. (۱۹۸۶). The Blind Watchmaker. Penguin Books ...
  • Dawkins, R. (۲۰۰۶). The God Delusion. Houghton Mifflin ...
  • Dawkins, R. (۱۹۸۹). The Selfish Gene. Oxford University Press ...
  • Dennett, D. (۲۰۰۶). Breaking the Spell: Religion as a Natural ...
  • Drago, A. (۲۰۲۱). From the two Notions of Paradigm and ...
  • Durkheim, E. (۱۹۶۴ [۱۹۱۵]). The Elementary Forms of the Religious ...
  • Eddington, A. (۱۹۲۹). The Nature of the Physical World. , ...
  • Faramarz Gharamaleki, A. (۲۰۰۴). Osul va Fonon e Pajuhesh dar ...
  • Gay, P. (۱۹۹۵). The Freud Reader, ۱. W. W. Norton ...
  • Hempel, C. (۱۹۶۶). Philosophy of Natural Science. Prentice Hall ...
  • Hoffmann, R. (۱۹۹۴). The Same and Not the Same. Columbia ...
  • Honderich, T. (ed.) (۲۰۰۵). The Oxford Companion to Philosophy. Oxford ...
  • Huber, F.; Schnauss, J.; Roenicke, S.; Rauch, P.; Mueller, K.; ...
  • Juarrero, A. (۱۹۹۸). Causality as Constraint. In Vijver, V. & ...
  • Kauffman, S. A. (۲۰۰۷). Beyond Reductionism: Reinventing the Sacred. Zygon, ...
  • Kauffman, S. A. (۲۰۰۸). Reinventing the sacred: A new view ...
  • Kim, J. (۱۹۹۸). Mind in a Physical World. MIT Press ...
  • Kim, J. (۱۹۹۶). Philosophy of mind. Westview Press ...
  • Thorpe, J. (۱۹۷۴). Reductionism in biology. In: Ayala F. & ...
  • Kricheldorf, H. R. (۲۰۱۶). Getting It Right in Science and ...
  • Kuhn, T. S. (۱۹۹۶). The Structure of Scientific Revolutions. ۳rd ...
  • Looijen R. C. (۲۰۰۰). Holism and Reductionism in Biology and ...
  • Malrieu, J. P. (۱۹۹۸). Quantum Chemistry and its Unachieved Missions, ...
  • McGinn, C. (۱۹۹۹). The Mysterious Flame: Conscious Minds in a ...
  • McCauley, J. L. (۲۰۰۹). Dynamics of Markets: The New Financial ...
  • McKenzie, R. H. (۲۰۱۱). Emergence, reductionism and the stratification of ...
  • McKenzie, R. H. (۲۰۰۷). Quantum Many-Body Physics: ۲D or Not ...
  • Moe, O. W.; Giebisch, G. H. & Seldin, D. W. ...
  • Morrison, M. (۲۰۰۶). Emergence, Reduction, and Theoretical Principles: Rethinking Fundamentalism. ...
  • Murphy, N. (۲۰۱۰). Reductionism and Emergence a Critical Perspective, Published, ...
  • Nagel, E. (۱۹۶۱). The Structure of Science: Problems in the ...
  • Neurath, O. (۱۹۸۳). Philosophical Papers, ۱۹۱۳-۱۹۴۶. Reidel ...
  • Pluhar, E. (۱۹۷۸). Emergence and reduction. St. Hist. Phil. Sci. ...
  • Ricard, J. (۲۰۰۶). Emergent Collective Properties, Networks and Information in ...
  • Sawyer, R. K. (۲۰۰۲). Emergence in psychology: Lessons from the ...
  • Scott, A. (۲۰۰۴). Reductionism Revisited, Journal of Consciousness Studies. ۱۱(۲), ...
  • Shaik, S. (۲۰۰۷). Is my Chemical Universe Localized or Delocalized? ...
  • Simon, H. (۱۹۶۲). The Architecture of Complexity. Proc. Am. Phil. ...
  • Schaefer, H. F. (۱۹۹۶). Odorless Chemistry: A Gentle Reductionist Companion ...
  • Soroosh, A. (۲۰۱۳). Mohammad, Ravi e Royahay e Rasoulane. http://www.rahesabz.net/story/۷۱۷۳۸ ...
  • Strenski, I. (۲۰۰۶). Classic Twentieth-Century Theorist of the Study of ...
  • Stephan, A. (۲۰۱۳). Theories of Emergence, Published in: Runehov, A. ...
  • Stadler, M. & Kruse, P. (۱۹۹۴). Gestalt theory and synergetics: ...
  • Weinberg, S. (۱۹۹۳). Dreams of Final Theory. Vintage ...
  • Zatti, M. A. (۲۰۱۶). Soul, Freedom and Truth: Their Relationships ...
  • نمایش کامل مراجع