هنگ لرزه ها، آغاز بررسی پیشینه در ایران

پژوهش روی هنگ لرزه ها در دنیا از حدود نیم سده پیش آغاز شده است. گام­های آغازین این پژوهش­ها بر پیوند بین هنگ لرزه ها و گستره­های آتشفشانی تاکید دارد. برخی جایگاه­های فرعی گوناگون دیگر نیز برای این گونه زمین لرزه ها پیشنهاد شده است. رشته هنگ لرزه ها به واسطه بزرگای به نسبت کمی که در آنها مشاهده می­شود، کمتر در ایران مورد توجه قرار گرفته­اند، اگرچه برخی از آنها سبب آسیب و ویرانی نیز شده­اند. این پژوهش با بررسی ۲۴ رویداد از این گونه زمین لرزه ها که در طی دوره تاریخی و دستگاهی در ایران روی داده­اند، تلاش دارد تا ویژگی­های عمومی و جایگاه آنها را مورد شناسایی آغازین قرار دهد. نتیجه این پژوهش آشکار می سازد که هنگ لرزه های ایران بیش از همه در زاگرس و سپس جنوب البرز مرکزی و آذربایجان روی می­دهند و هیچ گونه پیوند آشکاری بین آنها با جنبش­های آتشفشانی وجود ندارد. این زمین لرزه ها همگی در پوسته روی داده­اند. در برخی گستره­ها مانند زاگرس، شاید بتوان این گونه­زمین لرزه ها را به ناپیوستگی­های مکانیکی درون پوسته نسبت داد. بررسی آماری هنگ لرزه های ایران آشکار می سازد که بزرگای تجمعی زمین لرزه­های روی داده در هر دسته رویداد، از بزرگای بزرگ ترین رویداد آن دسته بیش از ۵/۰ واحد بزرگا بیشتر نیست. آمار ویژگی­های بزرگا، تعداد رویداد، پهنه رویداد و بازه زمانی رویداد این زمین لرزه ها زمینه ای را فراهم می­سازد تا لرزه شناسان این دسته از جنبش­های لرزه زمین ساختی را با دقت بیشتر مورد کنکاش قرار دهند و آنها را از لرزه­های اصلی و یا پیش لرزه ها بازشناسند.