بررسی تغییرات فیزیکی آب های خلیج چابهار در مونسون زمستانه (۱۳۸۵-۱۳۸۶)

سال انتشار: 1390
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 71

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JESPHYS-37-4_013

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402

چکیده مقاله:

در این تحقیق داده های میدانی دما، شوری و چگالی با استفاده از CTD از اوایل زمستان ۱۳۸۵ تا اواخر بهار ۱۳۸۶ (مونسون زمستانه) در برش های طولی و عرضی خلیج چابهار مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از نمونه برداری های قبل از وقوع توفان حاره ای گونو (اواسط خرداد ۱۳۸۶) نشان داد که لایه شیوگرما در عمق ۲ الی ۶ متری با کاهش دمای C?۸۱/۷ در دهانه شدت یافته است. پایین تر از این لایه تا عمق ۲۴ متری، دما با تغییرات فصلی اندک در محدوده بین C?۲۴ تا C?۵/۲۵ متغیر بوده است. یک هفته پس از ضعیف شدن باد متناسب با توفان، توزیع چگالی و شوری در سرتاسر خلیج به شدت لایه بندی شد. این لایه بندی شدید به علت جریان آبهای کم شور از دریای عمان به سمت ساحل خلیج، کاهش سرعت با د و کاهش اختلاط در نظر گرفته شده است که سبب ایجاد گرادیان غیریکنواخت چگالی (شوری) عمود بر دهانه خلیج شده است. شوری لایه سطحی پس از توفان ۶/۱ واحد کمتر از شوری سطحی قبل از توفان به دست آمد. این کاهش به علت افزایش میزان بارندگی و انتقال اکمن بوده است که با پیشروی توفان به سمت ساحل میزان شوری (چگالی) خلیج کاهش یافته است. متوسط شوری در بالا و پایین لایه شیو شوری به ترتیب psu۵۹/۳۷ و psu۰۷/۳۴ به دست آمد. این کاهش شوری با عمق، به حضور آب های زیرسطحی و کم شور دریای عمان (عمق متوسط بین ۲۵ تا ۱۵۰ متر و شوری کمتر از psu ۵/۳۶) در اعماق خلیج مربوط بوده است که با توجه به وزش باد غربی، یکی از پدیده های موثر در رویداد فوق، پدیده فراجوشی (Upwelling) از بستر تا عمق ۱۰-۹ متری خلیج بوده است. تغییرات عمودی شوری و چگالی در نواحی پایین (دهانه) خلیج به علت تعدیل شوری آب ناشی از جریان دریای عمان، کمتر از نواحی شمالی خلیج بوده است. نتایج حاصل از آزمون های آماری رگرسیون نشان داد که تغییرات عمودی چگالی آب خلیج، بیشتر متناسب با تغییرات عمودی دمای آب است تا میزان شوری آب. با توجه به نتایج حاصل از آزمون آماری بلوکی کاملا تصادفی با زیرنمونه نامساوی، الگوی گردش آب خلیج چابهار در فصل زمستان و ماه فروردین به صورت چرخندی (Cyclonic) است و در اردیبهشت و خرداد به صورت پادچرخندی (Anticyclonic) است.

نویسندگان

Fereshteh Komijani

دانشجوی دکتری فیزیک دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی

Vahid Chegini

استادیار، مرکز ملی اقیانوس شناسی،

Mohammad reza Banazade Mahani

استاد، دانشگاه تربیت مدرس،

Mohammad Saeed Sanjani

کارشناس ارشد فیزیک دریا، مرکز ملی اقیانوس شناسی،