تعیین خشکسالی طبیعی آبهای زیرزمینی با استفاده از شاخص جدید NGDI

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 70

فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IDJ-17-3_013

تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402

چکیده مقاله:

علاوه بر برداشت بی رویه از منابع آب زیرزمینی، یکی دیگر از مشکلاتی که بهره برداری پایدار منابع آب زیرزمینی را بخصوص در مناطق خشک با مشکل مواجه می نماید، وقوع خشکسالی های پی درپی می باشد. لذا یکی از چالش های مهم در مدیریت منابع آب زیرزمینی در نظر گرفتن اثرات خشکسالی در سیستم هیدرولوژیکی میباشد. در این تحقیق با توجه به لزوم جداسازی فعالیتهای انسانی از خشکسالی طبیعی ضمن ارائه یک شاخص جدید خشکسالی آبهای زیرزمینی قابلیت کاربرد این شاخص در دشت نجفآباد مورد ارزیابی قرار گرفته است. در شاخص جدید ارائه شده ابتدا اثرات ناشی از فعالیتهای انسانی اعم از برداشت از آبهای زیرزمینی و یا تغییر کاربری از تغییرات سطح ایستابی ناشی از وقوع خشکسالی با استفاده از مدل HARTT تفکیک و جدا شده و سپس با برازش بهترین تابع توزیع احتمالاتی و استانداردسازی آن مقادیر خشکسالی طبیعی تعیین میشوند. نتایج ارزیابی شاخص NGDI در دشت نجفآباد نشان داد که در سطح دشت در بازه سال‎های ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۰ شرایط خشکسالی طبیعی بر منابع آبهای زیرزمینی حاکم بوده است. با توجه به نتایج به دست آمده، شاخص NGDI ارائه شده قابلیت تعیین خشکسالی طبیعی در آبهای زیرزمینی و تفکیک اثرات انسانی از آن و پیشبینی خشکسالی از چندین ماه و یا حتی بیش از یک سال قبل از وقوع آن را دارا می باشد. این شاخص میتواند به عنوان یک ابزار مناسب برای مدیران به منظور کنترل و مدیریت بهتر منابع آب زیرزمینی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، استفاده از این شاخص برای پیش بینی و سیستم های هشدار دهنده خشکسالی در برنامه ریزی های مدیریتی پیشنهاد میگردد.

نویسندگان

مصطفی گودرزی

استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

غلامرضا گودرزی

استادیار بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج، اراک، ایران